تصاویر: داستان پاسپورت جعلی رهبر کره شمالی و پدرش

بی بی سی نوشت: هفته گذشته، مدارک و شواهد تازه ای به دست آمد که نشان می دهد کیم جونگ-اون، رهبر کره شمالی، و کیم جونگ-ایل، پدر و خلف او، در سال های دهه ۱۹۹۰ پاسپورت های برزیلی جعلی تهیه کرده بودند.

خبرگزاری رویترز کپی اسنادی را به دست آورده که در آن کیم جونگ-اون با نام "جوزف پواگ" (فرزند ریکاردو و مارچلا) و پدرش نیز با نام "لیونگ توچوی" معرفی شده اند.

یک منبع اطلاعاتی برزیل گفته این اسناد اصل است و در سفارت برزیل در پراگ، پایتخت جمهوری چک، صادر شده.

منابع اطلاعاتی دیگری نیز گفته اند از این مدارک برای درخواست ویزای کشورهای غربی استفاده شده بود، هر چند تأیید نکرده اند که آیا ویزاهای مربوطه صادر شده بودند و یا این که در صورت صدور، از آن ها استفاده شده بود یا نه.

ولی خانواده رهبر کره شمالی چه نیازی به این پاسپورت های جعلی داشته اند؟ و چرا اصلاً برزیل؟

ماجرا از چه قرار بوده؟

شاید این اسناد شواهد کافی و قطعی به دست ندهند، ولی به هر حال این اولین بار نیست که ارتباطی بین پاسپورت های برزیلی و خانواده کیم کشف می شود.

در سال ۲۰۱۱ نیز رسانه های ژاپن از بعضی مقامات نقل کردند که کیم جونگ-اون و برادرش، جونگ-چول در سال ۱۹۹۱ با پاسپورت های برزیلی به توکیو آمده بودند تا سری به دیزنی لندِ این شهر بزنند. گفته می شود که برادر نانتیِ جونگ-اون، کیم جونگ-نام، در سال ۲۰۰۱ وقتی قصد داشته با پاسپورت جمهوری دومینیکن وارد ژاپن بشود -- ظاهراً او هم می خواسته دیزنی لند را ببیند -- لو می رود.

ظاهراً تهیه پاسپورت های جعلی چندان خانواده کیم را به دردسر نیانداخته است.

ولی چه نیازی به این پاسپورت ها داشته اند؟

در سال های دهه ۱۹۹۰ کره شمالی درگیر جنگ سرد بود. در آن سال ها حامی و متحد اصلی این کشور، یعنی اتحاد جماهیر شوروی، دیگر به تاریخ پیوسته بود. کره شمالی با قحطی و فقر دست به گریبان بود، و از جانب جامعه بین المللی نیز طرد و دچار انزوای بین المللی شده بود، و میلیون ها دلار به کشورهای خارجی مقروض بود.

در دیپلماسیِ دوران پس از جنگ سرد، تعداد دوستان و متحدان کره شمالی کم و کم تر می شد، و به این ترتیب پاسپورت این کشور نیز مدام ارزش خود را از دست می داد. به همین دلیل، خانواده رهبر کره شمالی نیز احتمالاً ترجیح می داده از نظرها پنهان بماند و توجه جلب نکند.

دکتر جان نیلسون-رایت متخصص کره شمالی در اندیشکده چتم هاوس است که به مسایل امنیتی می پردازد. او معتقد است عجیب است که کیم جونگ-ایل، که در آن سال تنها دو سال از رهبری اش می گذشت، تصمیم می گیرد که با پاسپورت جعلی به خارج از کشور سفر کند.

او میگوید "چرا [کیم جونگ-ایل] می خواسته دست به همچین کاری بزند؟ تصویری که از کیم جونگ-ایل وجود داشت او را آدمی نشان می داد که اهل ریسک نبود. می دانیم چندباری به مسکو و پکن سفر کرده بود، ولی برای این سفرها احتیاجی به پاسپورت نداشته. بنابراین، شاید بشود گفت که می خواسته برای خودش و پسرش مقدمات یک فرار احتمالی را از کره شمالی ترتیب دهد -- که البته واقعاً عجیب می شد."

به گفته نیلسون-رایت، این اسناد نشان می دهد که کره شمالی "ناامن تر و متزلزل تر از چیزی بوده که ما فکر می کردیم."

ولی چرا پاسپورت برزیلی؟

آن طور که یکی از مقامات برزیل در سال ۲۰۱۱ به خبرنگار الجزیره گفته، تصور رایج این است که به دلیل تنوع جمعیتی برزیل، تقریباً هر کسی می تواند برزیلی باشد و به همین دلیل، پاسپورت های برزیلی مشتری های زیادی دارند.

اما اطلاعات و آمار زیادی برای تأیید صحت این ادعا دست کم در سال های اخیر در دست نیست. بنابر آماری که شرکت وکاتیو (Vocativ) در سال ۲۰۱۵ منتشر کرده، پاسپورت برزیلی جزء گران ترین پاسپورت های جعلی در "دارک وب" یا "شبکه سیاه" بوده، در نتیجه نمی تواند پرطرفدار باشد. ("دارک وب" به شبکه اینترنتی مخفیانه ای گفته می شود که برای مقاصد غیرقانونی مورد استفاده قرار می گیرد.)

اما در سال های دهه ۱۹۹۰، ماجرا فرق داشت. حتی خودِ دولت برزیل تصدیق می کند که تا پیش از سال ۲۰۰۶ که نکات امنیتی را افزایش داد، پاسپورت برزیلی به آن دسته از پاسپورت هایی تعلق داشت که بیش از همه جعل می شد.

خانواده کیم به راحتی می توانستند خود را بخشی از برزیلی هایی جا بزنند که تبارشان به آسیای شرقی برمی گردد، که جمعیت شان هم در برزیل زیاد است.

توجه به این نکته هم جالب است که این پاسپورت در سفارت برزیل در جمهوری چک صادر شده بود.

پس از "جنگ کره" (از ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۳)، تا چند سال اقتصاد کره شمالی رشدی عجیب داشت. در همین دوره بود که روابط این کشور با کره شمالی استحکام یافت.