پوچ بودن سیاست های ترامپ ثابت شد

پل پیلار

دیپلماسی ایرانی : سخنرانی دونالد ترامپ در خصوص ایران و برجام، حربه جدید او برای فرونشاندن هوسش برای تضعیف و نابودی تمام موفقیت های قابل توجه بدست آمده از سوی رئیس جمهور پیشین بود. این توافق هسته ای در حال حاضر به خوبی در حال اجراست و همان گونه که بازرسان بین المللی بارها تشخیص داده اند، ایران کاملا به آن پایبند است.

مقامات ارشد امنیت ملی دولت ترامپ، به او گفته اند که لغو برجام تا چه حد عمل بدی است. با وجود این افراد بالغ در دولت او، ترامپ به کنگره روی آورده است تا معجزه کرده و برخلاف توصیه مقامات ارشد، هوس های او را به واقعیت تبدیل کند.

مسئله پایبندی ایران به برجام، قسمتی است که ترامپ را دچار مشکل کرده است. از نظر آژانس بین المللی انرژی هسته ای، ایران به قرارداد هسته ای پایبند است. نویسندگان متن سخنرانی ترامپ در این زمینه از مخالفان همیشگی برجام کمک گرفته و سعی بر یافتن هر گونه مورد نقض از سوی ایران بوده اند. در این خصوص، اشاراتی به آب سنگین شد، ولی به این مورد اشاره نشد که طی دو مورد، بالا رفتن ذخیره آب سنگین، ایران دقیقا بر اساس متن برجام که می گوید باید در چنین مواردی ذخیره مازاد فروخته یا نابود شود، عمل کرد.

همچنین ترامپ در سخنانش قصد تلقین این نکته را داشت که ایران اجازه دسترسی بازرسان را به تاسیسات مورد سوء ظن نداده است. اما ترامپ هیچ گونه شاهدی مبنی بر اینکه ایران درخواست بازرسی را رد کرده باشد، ندارند.

سخنان خود ترامپ، بزرگترین شاهد برای پایبندی ایران به برجام بود؛ از این جهت که وی به وضوح اظهار داشت، عدم تایید قرارداد به دلیل عدم پایبندی ایران نیست، بلکه به این جهت است که از نظر وی بر اساس قانون، تعلیق تحریم ها در راستای امنیت ملی ایالات متحده نیست. اگر دولت آمریکا دلیل موثقی برای عدم پایبندی ایران داشت، قطعا به آن استناد می کرد.

ترامپ طبق معمول به ایرادات برجام اشاره کرد ولی توجهی به گزینه های حقیقی مذاکره در زمان عقد قرارداد نکرده و حتی به گزینه هایی که امروز وجود دارد، نیز نپرداخت. مسائلی چون دائمی بودن عناصر مهم توافق را از قلم اندخت، همچنین از ذکر این مطلب که محدودیت های اعمال شده امروز که تا سالیان سال پابرجا خواهد ماند، به چگونگی منافع طرفین قرارداد (از جمله خود آمریکا) در آینده بستگی دارد، خودداری کرد.

مهمترین مسئله در خصوص مفاد بند "لغو توافق" آن است که اگر برجام لغو شود، محدودیت های اعمال شده بر ایران، به یک باره از بین خواهند رفت و مانند امروز تا ده یا بیست سال آینده برقرار نخواهند بود. این امر حقیقت تهدیدهای ترامپ را نشان می دهد که اظهار داشت اگر قانون جدید کنگره طبق تمایل وی نباشد، بدون توجه به طرفین دیگر قرارداد، "قرارداد لغو خواهد شد" اگر ترامپ به راستی نگران مفاد غروب آفتاب باشد، این تهدید مانند اقدام به خودکشی به دلیل ترس از مرگ است.

آنچه در سخنرانی ترامپ از قلم افتاده بود، رابطه حقیقی میان دلایل تمرین شده برای نفرت از ایران و دلیل عقلانی ترامپ برای لغو برجام بود. ترامپ به دارایی های آزاد شده ایران اشاره کرد که "می تواند در راستای کمک مالی به تروریسم استفاده شود". اما هیچ گونه دلیلی برای اینکه دارایی های آزاد شده ربطی به این نوع فعالیت های ایران دارد، ارائه نداد.

ترامپ در سخنرانی خود بارها لفظ "نظام دیکتاتوری ایران" را به کار برد، اما به این امر که نظام ایران در حال حاضر یکی از دموکرات ترین نظام ها در خاورمیانه است (و بسیار دموکرات تر از کشورهایی که او ترجیح داده است با آنها رابطه نزدیک داشته باشد) اشاره ای نشد. همچنین گفته نشد که برجام در دولت یک رئیس جمهور محبوب مذاکره شد که بار دیگر از سوی مردم با شعار ایجاد روابط بهتر با غرب (از جمله روابط اقتصادی) در سایه برجام، انتخاب شد.

نادرستی زیادی در این سخنرانی وجود داشت، اما بزرگ ترین آن، ادعای ترامپ مبنی بر این امر بود که "دولت قبلی، تحریم ها را درست قبل از اینکه به سقوط کامل نظام ایران بیانجامد، لغو کرد." شاهدی برای این ادعا وجود ندارد، بلکه نبود دیپلماسی و اعمال تحریم ها، موجب تولید سانتریفیوژهای بیشتر می شود. این امر پوچ بودن سیاست ارائه شده از سوی ترامپ به ایران را ثابت می کند: خصومت بی پایان و مقابله، خطر جنگ با امیدی بی پایه به تغییر نظام ایران، امیدی که تنها هزینه بر ایالات متحده تحمیل کرده و ترامپ آن را خوب می داند.

منبع : نشنال اینترست / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33