تصاویر: تجربه‌ مسلمانی برای گردشگران خارجی

«جامعه المرتضی (علیه اسلام) »، مبدع طرح «تجربه مسلمانی برای توریست ها» است، مرکزی که از سال ۱۳۹۰ فعالیت خود را در عرصه بین الملل آغاز کرده است. بخش «گردشگری مذهبی و توریسم» در جامعه المرتضی تا کنون با همراهی طلبه های نخبه و زبان دان برای آشنایی گردشگران خارجی با اسلام، طرح های مختلفی را جدا از "رویکردهای تبلیغی و درون دینی" به اجرا گذاشته و مسؤول آن تاکید می کند که «زدودن سیاه نمایی ها در مورد اسلام، بیان چهره واقعی اسلام و پاسخگویی به سوالات توریست ها در فضایی دوستانه از جمله اهداف این مرکز است که رویکردش به هیچ وجه تبلیغ دین به شیوه سنتی نبوده است.»

از برنامه های بخش گردشگری جامعه المرتضی (ع) برگزاری تورهای علمی و مذهبی در شهر قم است که از اواخر سال ۱۳۹۵ با هماهنگی حرم حضرت معصومه (س) و دیگر نهادهای مرتبط با گردشگری آغاز شده و کماکان ادامه دارد، این مرکز حالا می خواهد ایده های دیگرش را در ارتباط با گردشگری رونمایی کند.

حجت الاسلام سید مصطفی میرفندرسکی - مسؤول بخش گردشگری مذهبی و توریسم جامعه المرتضی (ع) - در گفت وگو با ایسنا به شفاف سازی نحوه ی فعالیت این مرکز در ارتباط با گردشگران خارجی پرداخته و به تشریح ایده های نوینی پرداخته که به خدمت گرفته اند تا به ابهام های آن ها در ارتباط با اسلام پاسخ دهند و از واکنش های آن ها به نشست های مذهبی سخن گفت.

وی یادآور شد: جامعه المرتضی (ع) مجری چندین طرح برای گردشگران خارجی است که از آن جمله برگزاری نشست های علمی و مذهبی است که بیشتر در شهر قم برگزار می شود، اما بر حسب تقاضا در استان های دیگر نیز این نشست ها را برگزار می کنیم. در حال حاضر در شهر شیراز حرم علی بن حمزه بیشترین همکاری را در این بخش دارد.

هدف جامعه المرتضی (ع) بیشتر رفع سیاه نمایی رسانه ها درباره اسلام است. گردشگران خارجی سوال های زیادی درباره اسلام دارند،  مثلا می خواهند بدانند مسلمان ها در نماز چه می خوانند، آیا قوانین ترور را تکرار می کنند!؟

او ادامه داد: هدف اصلی نشست های علمی و مذهبی آشنایی با مفاهیم اسلام ناب و پاسخ به ابهام گردشگران است، برای همین این نشست ها در فضایی غیرمتعصبانه و با حفظ احترام نسبت به باورها و اعتقادات طرفین برگزار می شود و از تمام توریست ها صرف نظر از ملیت، مذهب و فرهنگ در این نشست ها دعوت می شود و گردشگران علاقمند نیز می توانند در این نشست ها شرکت کنند.

میرفندرسکی سپس درباره نحوه برگزاری این نشست های علمی - مذهبی برای گردشگران خارجی، توضیح داد: معمولا این نشست ها به دو شکل برگزار می شود؛ در برخی موارد با هماهنگی راهنمایان تور و آژانس های گردشگری و در موارد دیگر با درخواست مستقیم خودِ گردشگر تشکیل می شود. پل ارتباطی ما با توریست ها در این زمینه، گردشگرانی هستند که قبلا در این نشست ها حضور داشته اند و آن را به دوستان خود که به ایران سفر می کنند، پیشنهاد داده اند. بیشتر گردشگرانی که به ایران سفر می کنند سوال های زیادی درباره اسلام و تشیّع دارند، برخی از آن ها با این موضوع علمی و تحقیقاتی برخورد می کنند و عده ای هم دانشجویان اروپایی هستند که می خواهند برای پرسش های خود پاسخی پیدا کنند، گاهی هم جوامع دینی برای حضور در این نشست ها تمایل نشان می هند، مثلا چند وقت پیش گروهی از کشیشان آلمانی در جلسات علمی ـ مذهبی جامعه المرتضی (ع)   شرکت کردند.

او تاکید کرد: هدف اصلی ما این است که پیش زمینه های نادرست درباره اسلامِ ناب و فرهنگ اصیل ایرانی را در فضایی صمیمانه و به دور از تعصب پاک کنیم و در این صورت است که توریست ها علاقمند می شوند درباره اسلام بیشتر بدانند و در این صورت است که ما یک قدم فراتر رفته و از اسلام بیشتر برای آنها می گوییم و حتی زمینه ی تجربه مسلمانی را برای آن ها فراهم می کنیم.

او تصریح کرد: فعالیت در عرصه گردشگری با تبلیغ دین برای مخاطب مذهبی تفاوت بنیادی دارد، قطعا با یک جلسه کسی مسلمان نمی شود و هدف ما در این نشست ها ابتدا رفع ابهام و سیاه نمایی رسانه ها در مورد اسلام است، از این رو با رضایتمندی گردششگران روبرو هستیم. هدف ما شناساندن اسلام حقیقی و سیره اهل بیت (علیهم السلام) است.

با بعضی از توریست ها چهار سال است ارتباط داریم، این دوستی ها باعث شده آن ها دوباره به قم برگردند. در زمان وقوع حوادث تروریستی هم ایمیل می فرستند و می گویند که می دانند این حوادث تروریستی با اسلام واقعی فرق دارد.

مسؤول بخش گردشگری مذهبی و توریسم جامعه المرتضی (ع) سپس از واکنش های گردشگران خارجی به این نشست ها گفت و افزود: تا به حال بازخوردها فوق العاده بوده است. این جمله را از توریست ها کم نشنیدم که می گویند «ای کاش مردم اروپا حرف های شما را درباره اسلام می شنیدند.» کشیش آلمانی هم بعد از آن که در یکی از نشست های علمی ـ مذهبی ما شرکت کرد، گفت: «ما می دانیم اسلامی که در اروپا معرفی شده اسلام واقعی نیست، ولی صدای شما را هم نمی شنویم. ما می دانیم اسلام آن چیزی نیست که در اروپا تعریف شده است.»

میرفندرسکی به علاقه دنباله دار و پیگیری برخی از گردشگران پس از حضور در این نشست های علمی ـ مذهبی اشاره کرد و گفت: ما با بعضی از این گردشگران بیش از چهار سال است ارتباط داریم، با برخی از آن ها مکاتبات بسیار مفصلی داشته ایم. ارسال نامه رهبری به جوانان اروپا یکی از زیباترین موضوعات مورد بحث با توریست ها بوده و هست. این تعامل و دوستی باعث شده آن ها دوباره به قم برگردند و صحبت های خود را ادامه دهند. 
 

وی اظهار کرد: زیباترین بازخوردها از گردشگران را در زمان وقوع حوادث تروریستی دریافت می کنیم، زمانی که آن ها ایمیل می فرستند و می گویند؛ می دانیم که این حادثه تروریستی با اسلام شما متفاوت است. وقتی این واکنش ها را دریافت می کنیم مطمئن می شویم کوشش مان بی نتیجه نبوده است.

مسؤول بخش گردشگری مذهبی و توریسم جامعه المرتضی (ع)   درباره ی تمایل و یا حتی خودداری گردشگران خارجی برای حضور در این نشست ها با توجه به ابهام ها و پیش زمینه های قبلی که معمولا از اسلام دارند، بیان کرد: گردشگران متفاوت اند، در بین آن ها افراد ماجراجویی وجود دارند که راغب اند همه چیز را امتحان کنند، آن ها سوال های زیادی دارند، مثلا می خواهند بدانند مسلمان ها چه چیزی در نماز می خوانند، آیا قوانین ترور را تکرار می کنند!؟

وی ادامه داد: در بعضی از نشست ها حتی بحث های مذهبی را لازم نیست مطرح کنیم، چراکه در برخی از این نشست ها همین که توریست با یک روحانی در فضای دوستانه صحبت کند، بسیاری از پیش زمینه های نادرستش درباره ی اسلام از بین می رود. حتی حضور در جمهوری اسلامی موجب می شود مقدار زیادی از تبلیغات سوء دشمنان رنگ ببازد. وقتی این ارتباط برقرار شود جلسه ها هم طبیعتا طولانی می شود. گردشگرانی بوده اند که فقط ۲۰ یا ۱۰ دقیقه برای این نشست وقت داشته اند، اما جلسه شان به ۴ ساعت کشیده و به خاطر آن، بازدید و حتی مقصد بعدی را کنسل کرده اند تا در این نشست حضور داشته باشند.

میرفندرسکی اعتقاد دارد: بحث کردن با گردشگران آن هم در موضوعات دینی، نیاز به فوتِ کوزه گری دارد که طلبه های نخبه و زبان دان جدا از توانمندی های فردی، در جامعه المرتضی (ع) آموزش می بینند.

وی در ادامه گفت: در این مرکز معتقدیم آن هایی که با گردشگر کار می کنند، باید هوش هیجانی (EQ) بالایی داشته باشند تا بدانند با افراد و فرهنگی های مختلف چگونه ارتباط برقرار کنند. روش صحبت کردن با هر گروه توریستی متفاوت با گروه دیگر است.

او افزود: قدم نخست در نشست ها این است که فضایی با گردشگر ایجاد کنیم تا توریست بتواند سوال ها و ابهام های ذهنی خود را بپرسد، آن ها سوال های زیادی درباره حجاب، داعش و تفاوت شیعه و سنی دارند و ما فقط باید شرایط پرسیدن را برای آنها فراهم کنیم و سپس ابهام زدایی کنیم. نشست های علمی ـ مذهبی این مرکز نخست به زبان انگلیسی برگزار می شد، اما بزودی زبان چینی، اسپانیایی، پرتغالی و فرانسوی هم به آن اضافه می شود.

مسؤول بخش گردشگری مذهبی و توریسم جامعه المرتضی (ع) ادامه داد: یکی از مهمترین فعالیت های جامعه المرتضی (ع) در عرصه گردشگری، تولد محتوا بوده است و در طرح جدیدی که قرار است یکی از مساجد زیبای اصفهان با آن همکاری کند، «تجربه مسلمانی برای توریست ها» است. در این طرح گردشگرانی که علاقه دارند این تجربه دینی را داشته باشند، پس از برگزاری جسله ای آموزشی، با همراهی راهنماهای این مرکز با برخی اعمال عبادی اسلام مانند نماز خواندن آشنا می شوند و آن را شخصا تجربه می کنند.

وی بیان کرد: ما بر آن هستیم تا این طرح نو به اطلاع آژانس ها و راهنمایان گردگشری به صورت دقیق و کامل رسانده شود. قطعا اجرای آن ظرافت ها و حساسیت های خاصی دارد که بدون لحاظ آن ها از عهده هر کسی بر نخواهد آمد و ارجاع ناقص و ناصحیح آن یقینا مضراتی را در برخواهد داشت.

میرفندرسکی همچنین تاکید کرد: جامعه المرتضی (ع) نگاه درآمدزایی به مقوله گردشگری ندارد، بلکه برای این نشست ها، هزینه های زیادی توسط این مرکز پرداخت می شود، چرا که مهمترین هدف آن کمک به شناساندن اسلام ناب و فرهنگ اصیل ایرانی است. برای ما دغدغه اصلی این است که گردشگری که با ابنیه تاریخی قرار است آشنا شود، از این سر برای آشنایی با فرهنگ، تمدن و آموزه های اسلام نیز بهره ببرد.

[گفت وگو از: سمیه حسنلو]