درخواست ایران برای کاهش هزینه روادید اربعین

ایرج مسجدی که حدود چهار ماه است مسوولیت سفارت ایران در عراق را بر عهده گرفته معتقد است که سطح روابط تهران و بغداد در ابعاد دفاعی، نظامی، امنیتی در سطح خوبی قرار دارد و در این چارچوب شاهد همکاری های مستشاری، لجستیکی و پشتیبانی بین دو کشور هستیم.

او در مورد برخی تحلیل ها مبنی بر این که سفر اخیر مقامات دولتی عراق و برخی شخصیت های شیعه این کشور به عربستان سعودی به منزله دور شدن آنها از ایران است، با رد این گمانه زنی ها تاکید می کند این سفرها ربطی به تهران ندارد و این رفت و آمدها به معنای دور شدن جریان تشیع یا دولت عراق از ایران نیست.

سفیر ایران در عراق، هم چنین با تاکید بر این که قرار نیست دولت و شیعیان عراق همچون ایران عمل کنند، در بحث برگزاری رفراندوم درکردستان عراق نیز گفت: ما به صراحت دیدگاه خود را در این مورد به کردها و دولت عراق اعلام کرده ایم و معتقدیم که اکنون کردها صدای بلند و رسایی در بغداد دارند و از طریق گفت وگو با دولت مرکزی عراق می توانند مسائل شان را حل کنند.

این دیپلمات کشورمان با اشاره به هماهنگی ها و همکاری های ایران و عراق در بحث تسهیل سفر زائران حسینی به عراق در جریان اربعین تاکید کرد: ما خواستار لغو روادید بین دو کشور هستیم، ولی هنوز عراقی ها در این زمینه اعلام آمادگی نکرده اند و با توجه به این موضوع  ما از آنها خواسته ایم که تا آن جا که امکان دارد مبلغ صدور روادید در ایام اربعین را کاهش دهند.

متن گفت وگوی این دیپلمات کشورمان با خبرنگار ایسنا در جریان بازدید از این خبرگزاری به شرح زیر است:

ایرج مسجدی در پاسخ به این پرسش که می توان روابط تهران و بغداد را در سطح راهبردی ارزیابی کرد؟ گفت: در حال حاضرعراق در حال ورود به یک مرحله جدید است. از یک طرف از دوران دیکتاتوری صدام به دوران جدید دموکراسی و مردم سالاری قدم گذاشته که این خود شیرینی و تلخی هایی را به همراه داشته است .

وی با بیان این که اگر رهبران عراق بتوانند این دوره را به خوبی مدیریت کنند، می توانند کشوری قدرتمند در منطقه ایجاد کنند، تصریح کرد: مساله دوم عبورعراق از دوران داعش به مرحله پسا داعش است. در حال حاضر عراقی ها توانسته اند بخش زیادی از مناطقی که تحت تصرف داعشی ها بود آزاد کنند و اکنون در حال مبارزه برای آزادی دیگر مناطق باقی مانده هستند. دولت عراق هنوز درگیر شرایط امنیتی و جنگ است و دولت، ملت، نیروهای مسلح و بسیج مردمی عراق در حال مبارزه با تکفیری ها و تروریست ها هستند.

در ابعاد دفاعی، نظامی و امنیتی روابط خیلی خوبی با عراق داریم

این دیپلمات کشورمان با بیان این که روابط ایران و عراق روابط بسیار خوبی است، اظهار کرد: دو کشور در ابعاد دفاعی، نظامی و امنیتی روابط خیلی خوبی با یکدیگر دارند و در این زمینه شاهد همکاری های مستشاری، لجستیکی و پشتیبانی دو کشور هستیم. در سطح فرهنگی و اجتماعی نیز این همکاری ها در سطح فوق العاده ای قرار دارد.

وی با بیان این که هر ساله تعداد زیادی از شهروندان دو کشور برای انجام امور زیارتی، پزشکی و تجارت به عراق و ایران سفر می کنند، خاطرنشان کرد: در حال حاضر سطح مبادلات اقتصادی ایران با عراق 8 میلیارد دلار در سال است که این رقم قابل توجهی است، ولی این ظرفیت و پتانسیل وجود دارد که این همکاری ها در زمینه های تجاری و اقتصادی افزایش بیش تری پیدا کند.

مسجدی با بیان این که سه کشور چین، ترکیه و ایران بیش ترین تعاملات اقتصادی را با عراق دارند، تصریح کرد: در زمینه سیاسی نیز شاهد گفت وگوها و رفت و آمدهای مستمر مقامات دو کشور هستیم. در یک ماه گذشته وزیران دفاع، کشور و حمل و نقل عراق به تهران آمدند. آقای فوآد معصوم رئیس جمهور عراق نیز برای شرکت در مراسم تحلیف آقای روحانی به ایران سفر کرد و تعدادی از مقامات ایرانی نیز برای پیگیری و گسترش روابط دو جانبه و رایزنی در ارتباط با مسائل منطقه به بغداد سفر کردند و این رفت و آمدها همه نشان دهنده حجم همکاری های سیاسی دو کشور است.

سفیر ایران در عراق گفت: در 1400 کیلومتر مرز مشترک ایران و عراق شاهد برقراری امنیت و نظم هستیم. این در حالی است که در عراق هنوز ناامنی هایی وجود دارد ولی در مرز دو کشور امنیت مناسبی  برقرار است.

مسجدی با قابل قبول خواندن روابط دو کشور در سطوح مختلف افزود: گسترش و تقویت این روابط در دستور کار تهران و بغداد قرار دارد.

سعودی ها ورود بدی به عراق داشتند

این دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به این پرسش که در چند ماه اخیر شاهد تحرکات سعودی ها برای گسترش روابط شان با عراق بوده ایم و به نظر می رسد تلاش هایی در جریان است که عراق از ایران دور شده و به عربستان نزدیک شود، تصریح کرد: سعودی ها ورود و شروع بدی در عراق داشتند که نتیجه آن به اخراج سفیر عربستان سعودی از عراق منجر شد. اما بعد از یک وقفه، مجددا عربستان در صدد تجدید و اصلاح روابط خود با عراق بر آمده است و در این ارتباط در سطوح مختلف تلاش های زیادی را انجام می دهد .

سفیر ایران در عراق با اشاره به دعوت عربستان از مقامات عراقی در سطوح مختلف برای سفر به ریاض، اظهار کرد: سعودی ها به دنبال این هستند که روابط خود را با عراق از طریق این رفت و آمدها بهبود دهند. از دیگر سو مسوولان عراقی نیز علاقه مند هستند که این روابط گسترش پیدا کند و از این موضوع استقبال می کنند.

وی در پاسخ به این پرسش که سفر اخیر مقتدی صدر به عربستان و دعوت دولت ریاض از عمار حکیم برای سفر به این کشور در همین راستا است، گفت: مقامات سعودی از مقامات سیاسی، حزبی و هم چنین از مقامات دولتی عراق برای انجام سفر به ریاض دعوت به عمل آورده اند، چنان که وزیر کشور عراق که به ایران سفر کرده به تازگی سفری به عربستان داشته است.​

سفر عراقی ها به ریاض ربطی به ایران ندارد

مسجدی در مورد برخی از تحلیل ها مبنی بر این که ممکن است در جریان این سفرها بحث میانجی گری دولت بغداد بین تهران و ریاض نیز پیگیری می شود، خاطرنشان کرد: این سفرها ارتباطی با ایران ندارد. عراق خود را کشوری عربی و اسلامی می داند، بنا بر این در صدد گسترش ارتباط خود با کشورهای حوزه عربی است و تلاش می کند که رابطه ای منطقی و دو طرفه در راستای منافعش با این کشورها داشته باشد.

عراقی ها علاقه مندند روابط ایران و عربستان بهبود پیدا کند

این دیپلمات کشورمان در پاسخ به این پرسش که پیش از این مقامات عراقی برای میانجی گری میان ایران و عربستان اعلام آمادگی کرده بودند، اظهار کرد: عراقی ها علاقه مند هستند که روابط ایران و عربستان سعودی بهبود پیدا کند و این را به صورت آشکارو علنی بیان می کنند. ما نیز نسبت به این مساله مشکلی نداریم، هر مشکلی وجود در این بین وجود دارد مربوط به سعودی ها است. ولی این که تصور کنیم آنها در حال انجام میانجی گری مدیریت شده بین تهران و ریاض هستند، تصور درستی نیست.

مسجدی با تاکید بر این که عراقی ها تحلیل شان این است که ایران و عربستان دو کشور مهم اسلامی و قدرتمند در منطقه هستند و باید روابط شان بهبود پیدا کند، یادآور شد: ولی همان طور که گفتم این موضوع به معنای این نیست که عراقی ها ماموریت و نقش هماهنگ شده ای در این زمینه برعهده دارند.

روابط شیعیان عراق با آمریکا و عربستان به معنای دورشدن آنها از ایران نیست

این دیپلمات کشورمان در پاسخ به این پرسش که در کنار تحلیل فوق برخی دیگر معتقدند بهبود روابط  دولت عراق و جریان تشیع در این کشور با سعودی ها به منزله فاصله گرفتن تشییع عراق از ایران است، چنان که پس از سفر مقتدی صدر به ریاض، نماینده او در عربستان اعلام کرد که ایران به دنبال تامین منافع خود در عراق است، گفت: روابط جمهوری اسلامی ایران با شیعیان عراق، روابطی جدی و استراتژیک است. ایران با دولت، شخصیت های برجسته شیعه، ائتلاف ملی شیعیان عراق و هم چنین احزاب مختلف شیعه این کشور از گروه صدر تا بدر و مجلس اعلا در سطوح مختلف ارتباط جدی و نزدیکی دارد.

وی افزود: روابط شیعیان عراق با کشورهای دیگر از جمله آمریکا،  اروپا، عربستان و دیگر کشورهای عربی را  نباید به معنای دور شدن آن ها از ایران تحلیل کنیم، این تحلیل از پایه غلط است.

مسجدی اظهار کرد: عراق کشوری مستقل است. آنها تعاملات و روابطی دارند که این مربوط به خود عراقی ها است. مثلا ما با آمریکا مشکل داریم ولی این مشکل ما ارتباطی به عراقی ها ندارد و قرار نیست عراقی ها و شیعیان این کشور مانند ایران عمل کنند و بر اساس همین استدلال بگوییم که آنها چرا با آمریکا ارتباط دارند. چنین تصوری درست نیست و ما چنین خواسته ای نیز از آنها نداریم. همان طور که گفتم عراق دولت مستقلی است و براساس منافع خود با کشورهای دیگر ارتباط برقرار می کند.

این دیپلمات کشورمان ادامه داد: برای عراقی ها رابطه با ایران یک امر مسلم و جزء سیاست های اصولی شان است و خود عراقی ها به این موضوع توجه دارند. بنا بر این برقراری روابط  یا نزدیک شدن آنها به سعودی ها و آمریکایی ها به معنای تضعیف روابط آنها با ایران نیست.

 هیچ گاه از عراقی ها نخواسته ایم با آمریکا رابطه نداشته باشند

مسجدی عنوان کرد: اگر آنها یک زمانی با این کشورها به نحوی هم پیمان شوند که در تضاد با منافع ما باشد، این امر قابل تامل و سوال است وگرنه اصل ارتباط مساله نیست. همان طور که گفتم عراقی ها با آمریکایی ها رفت و آمد و همکاری دارند و ما هیچ گاه از عراقی ها نخواسته ایم که با آمریکا رابطه نداشته باشند و اصولا چنین خواسته ای معقول نیست، چراکه آنها یک کشور مستقل هستند.

عراقی ها در اقدامات آمریکا علیه ایران مشارکت نمی کنند

وی ادامه داد: ما از این موضوع مطمئن هستیم که عراقی ها به هیچ وجه با اقدامات آمریکایی ها علیه سیاست های جمهوری اسلامی ایران همراه نمی شوند و در این گونه اقدامات شرکت نمی کنند.

مسجدی با اشاره به این که همکاری های ایران و عراق در مبارزه با داعش در سطوح مختلف مستشاری، آموزشی، پشتیبانی و لجستیکی جدی است و عراقی ها نیز به این قضیه اذعان دارند که ایران نقش مهمی در مبارزه با داعش و تکفیری ها داشته است، افزود: البته نقش اصلی در مبارزه با این گروه تروریستی را دولت و ملت عراق، حشد الشعبی و نیروهای مسلح این کشور بر عهده داشته اند، در این راه شهدای زیادی را تقدیم کرده اند و مدیریت کار دست آنها بوده است ولی نمی توان از نقش و همکاری ایران در این موضوع غافل بود.

تعداد شهدای ایرانی در عراق انگشت شمارند

وی در مورد تعداد شهدای ایرانی کشته شده در عراق در جریان مبارزه با گروه تروریستی داعش گفت: تعداد شهدای ایرانی انگشت شمار هستند، البته ما امثالی همچون شهید تقوی را در جریان مبارزه با داعش در این کشور از دست دادیم ولی به طور کلی تعداد شهدای ایرانی در آن منطقه انگشت شمار هستند و دلیل این موضوع این است که نیروی انسانی عمل کننده در صحنه نبرد با داعش خود عراقی ها بودند. ما به آنجا یک لشگر یا چند تیپ نیرو اعزام نکردیم که تعداد شهدای مان بالا باشد و اصلا نیازی به این موضوع نبود. بعد از فتوای آیت الله سیستانی در ارتباط با جهاد با تروریست های تکفیری، جمعیت انبوهی از جوانان عراقی به جبهه رفتند و از نظر نیروی انسانی شرایط فوق العاده ای را برای مبارزه با داعش به وجود آوردند.

این دیپلمات کشورمان افزود: در ارتباط با این نیروها نیاز به سازماندهی، مدیریت، پشتیبانی، آموزش و تجهیز و تسلیح بود که ایران در این زمینه نقش خود را ایفا کرد و این ماموریت بر عهده تعداد محدودی از کارشناسان نظامی قرار داده شد.

حشد الشعبی باید ساختارمندتر، قانونمندتر و کامل تر شود

سفیر ایران در عراق در ارتباط با وضعیت بسیج مردمی عراق معروف به "حشد الشعبی" و نگاه ایران به این گروه  اظهار کرد: پارلمان عراق این گروه را به عنوان یک گروه قانونی شناخته است که باید در کنار دیگر نیروهای مسلح عراق وظایف خود را در ارتباط با ایجاد امنیت انجام دهد.

وی با بیان این که حشد الشعبی باید ساختارمندتر، قانونمندتر و کامل تر شود، گفت: معتقدیم که حشد الشعبی در کنار نیروهای مسلح عراق می تواند قدرت مضاعفی را در ارتباط با توان ملی و قدرت بازدارندگی این کشور ایجاد کند و از این توان می توان در راستای مبارزه با داعش و برطرف کردن دیگر تهدیدات و هم چنین ایجاد امنیت پایدار در عراق استفاده کرد. برخی سوال می کنند، اگر داعش تمام شود وضعیت حشد الشعبی چه می شود؟ این سوال مثل این است که بپرسیم بعد از جنگ با داعش وضعیت نیروهای مسلح عراق چه می شود؟ نیروهای مسلح و حشد الشعبی باید در کنار هم باشند که دیگر تهدیدی متوجه عراق نشود و ما از این به عنوان امنیت پایدار و قدرت بازدارندگی یاد می کنیم.

از بسیج مردمی عراق  به عنوان یک  نیروی مردمی، انقلابی و ایدئولوژیک حمایت می کنیم

این دیپلمات کشورمان تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران به صورت جدی از حشد الشعبی به عنوان نیروی مردمی، انقلابی، ایدئولوژیک و ارزشی که در کنار ارتش، دولت و ملت عراق و تحت مدیریت واحد فرماندهی نیروی مسلح این کشور فعالیت می کند، حمایت می کند.

مصلحت کردها در جدایی از دولت مرکزی عراق نیست

وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر این که یکی از تهدیدهایی که اکنون عراق یک پارچه پس از داعش با آن رو به روست برگزاری رفراندوم از سوی اقلیم کردستان در این کشور است. مقامات ایرانی نیز بارها بر حفظ حاکمیت ارضی عراق تاکید کرده و برگزاری رفراندوم در این شرایط را به نفع عراق نمی دانند، تا کنون چه مذاکراتی با اکراد برای منصرف کردن آنها از برگزاری رفراندوم انجام گرفته است؟ گفت: ما با هرگونه تجزیه، جدایی طلبی و از دست دادن یک پارچگی و وحدت عراق مخالفیم. این موضع رسمی و آشکار جمهوری اسلامی است که ما به صراحت به عراقی ها و کردها اعلام کرده ایم. ایران قبول ندارد که عراق دچار چندپارگی شود. ما به طور کلی با این موضوع مخالفیم و فقط بحث کردها نیست و هر گروهی که بخواهد این کار را انجام دهد ما در برابرش چنین موضعی را می گیریم.

مسجدی ادامه داد: ما به صورت جدی، صمیمی و دوستانه نظرات خود را به مقامات در بغداد و کردستان عراق گفته ایم و تلاش کرده ایم که این اتفاق نیفتد چراکه معتقدیم وحدت، رمز موفقیت عراق است و برگزاری چنین رفراندومی، منطقه را دچار بحران می کند، بحرانی که به خود کردستان نیز آسیب می رساند و ممکن است به مشکلاتی منجر شود که خود جریان کردی نیز آن را در حال حاضر پیش بینی نمی کند.

وی گفت: ما مصلحت کردها را در این نمی بینیم که راه جدایی طلبی از دولت مرکزی عراق را در پیش بگیرند. پیشنهاد ما این است که آنها هر مساله یا مشکلی دارند، مثل گذشته از طریق گفت وگو و رایزنی با دولت بغداد حل کنند.

کردها در بغداد صدای رسا و قویی دارند

سفیر ایران در عراق در همین چارچوب تصریح کرد: امروز کردها در بغداد صدای رسا و قوی دارند. رئیس جمهور عراق کرد است و 50 الی 60 نماینده کرد در مجلس ملی عراق حضور دارند، بنا بر این آنها می توانند مشکلات شان را از طریق گفت وگو حل کنند.

وی  در پاسخ به این پرسش که به نظر وی چقدر توصیه های ایران به اکراد به تجدیدنظر در تصمیم آنها برای برگزاری رفراندوم منجر خواهد شد؟ گفت: ما از موضع دوستانه این موضوع را به آنها منتقل کرده ایم و به نفع آنهاست که رفراندوم را برگزار نکند.

سفیر ایران در عراق ادامه داد: ما به عنوان دولتی که همیشه با کردها رابطه دوستانه ای داشته و هم پیمانی وهمکاری جدی با آنها داریم و از روابط مرزی، سیاسی و اقتصادی گسترده ای برخورداریم به آنها توصیه کردیم که در تصمیم خود تجدیدنظر کنند.

برای بازسازی عراق کنار دولت و ملت این کشور هستیم

مسجدی در ادامه این گفت وگو در ارتباط با موضوع بازسازی عراق و نگاه ایران به این موضوع خاطرنشان کرد: همان طور که در بحث مبارزه با داعش در کنار دولت و ملت عراق بودیم در موضوع بازسازی، سازندگی، عمران و تلاش برای بازگشت آوارگان به سرزمین های خودشان با دولت بغداد همکاری های لازم را خواهیم داشت. جمهوری اسلامی ایران این موضوع را به مقامات و مسوولان عراقی اعلام کرده که ما برای بازسازی این کشور در کنار دولت و ملت عراق هستیم و آمادگی داریم که مشارکت لازم را داشته باشیم.

وی افزود: هنوز بازسازی عراق با توجه به شرایط کنونی این کشور وارد فازعملیاتی و جدی نشده است. بحث های اولیه در این زمینه مطرح است و همان طور که اشاره کردم ما علاقه مندی خود را در ارتباط با این موضوع اعلام کرده ایم.

مسجدی در رابطه با موضوع اربعین و پیش بینی اش از تعداد زائران ایرانی که برای شرکت در مراسم اربعین حسینی امسال به عراق سفر می کنند، گفت: سال قبل حدود 2 میلیون و 350 هزار نفر ایرانی در مراسم اربعین شرکت کردند و پیش بینی می کنیم که امسال همین جمعیت با درصد کمی افزایش برای زیارت به عراق سفر کنند. این کار نیازمند یک مدیریت جدی است چراکه در یک زمان محدود جمعیت میلیونی از یک کشور به کشور دیگر می روند. به همین منظور ستادهایی در عراق و ایران تشکیل شده تا مسائل مرتبط را مورد بررسی و برنامه ریزی قرار دهد.

وی با بیان این که در محورهای مختلف مسیر زائران ستادهایی تشکیل می شود تا در رابطه با اسکان، تغذیه، حمل و نقل و درمان آنها تدابیری اندیشیده و نیز برای ایجاد امنیت در این مسیرها نیز تمهیداتی در نظر گرفته می شود در پاسخ به این پرسش که امکان دارد در سال جاری موضوع لغو روادید بین ایران و عراق اجرایی شود؟ گفت: جمهوری اسلامی ایران موافق لغو روادید است. این موضوع را تصویب کرده و به مقامات عراقی نیز این موضوع را اعلام کرده است ولی هنوز از طرف عراقی ها در این ارتباط پاسخ مثبتی دریافت نکرده ایم.

مسجدی اضافه کرد: تلاش ما این است که به طور کلی لغو روادید صورت بگیرد و در دیدار اخیر آقای فواد معصوم و آقای روحانی این موضوع مطرح شد و آقای روحانی بار دیگر بر آمادگی ایران جهت لغو روادید تاکید کرد. این موضوعی است که عراقی ها نیز باید بپذیرند و آمادگی خود را در این زمینه اعلام کنند.

درآمد خوب عراق از صدور ویزا

سفیر ایران در عراق در پاسخ به این پرسش که عراقی ها چه موانعی را در بحث لغو روادید بین دو کشور مطرح می کنند، تصریح کرد: یکی از مهم ترین مسائلی که آنها در مورد مساله لغو ویزا مدنظر دارند، شرایط امنیتی این کشور است. از طرف دیگر آنها معتقدند که آنها زیرساخت های لازم را برای پذیرش جمعیت میلیونی زائران ندارند و می گویند که ما نمی توانیم خدمات لازم را به آنها ارائه دهیم.

مسجدی افزود: از طرف دیگر عراقی ها درآمد خوبی را نیز از بابت صدور ویزا دریافت می کنند و به نظر می رسد که آنها سالانه بین 200 الی 300 میلیون دلار از این طریق درآمد کسب می کنند. رقمی که با توجه به شرایط کنونی عراق قابل توجه است.

درخواست ایران از عراقی ها برای کاهش مبلغ روادید در ایام اربعین

وی هم چنین با بیان این که هنوز هزینه صدور روادید عراق برای اربعین به صورت دقیق مشخص نشده است، گفت: ما از عراقی ها خواسته ایم تا آنجا که امکان دارد در ایام اربعین این مبلغ را کاهش دهند ولی همان طور که اشاره شد، هنوز مبلغ آن مشخص نیست.

زندانیان ایرانی در عراق

مسجدی در ارتباط با موضوع استرداد زندانیان بین ایران و عراق و این که جرم عمده زندانیان ایرانی در عراق چیست؟ تصریح کرد: من در حال حاضر آمار دقیقی از تعداد زندانیان ایرانی در عراق ندارم ولی جرم عمده این زندانیان ورود غیر مجاز به عراق و هم چنین حمل مواد مخدر در این کشور است و تعداد انگشت شماری از زندانیان هستند که جرم شان خارج از این دو حوزه باشد.

سفیر ایران در عراق گفت: ما مذاکراتی را با مقامات قضایی و دولتی عراق انجام داده ایم تا زمینه ای فراهم شود که زندانیان ایرانی در عراق دوران محکومیت شان را در ایران بگذرانند. ما به حکم دادگاه های عراق احترام می گذاریم ولی معتقدیم که بهتر است این زندانیان در داخل ایران دوران محکومیت شان را طی کنند؛ این موضوع به نفع هر دو کشور است.

مسجدی خاطرنشان کرد: برای استرداد این زندانیان در حال مذاکره و گفت وگو هستیم و در روزهای اخیر حدود 18 زندانی ایرانی در عراق به کشور بازگردانده شدند.