فعالیت‌های ظریف؛ دیپلماسی یا لطیفه؟!

عصر ایران؛ مصطفی داننده - امام جمعه محترم کرج (آیت الله سیدمحمد مهدی حسینی همدانی) در خطبه های نماز جمعه این هفته اعلام کرد که مواضع محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران بیشتر لطیفه است تا سیاست خارجی.

اشاره امام جمعه محترم به توئیت ظریف در پی اجرای فرمان رئیس جمهور آمریکا در مورد منع صدور روادید برای اتباع ایران است. ظریف در واکنش به این فرمان توئیت کرده بود:« «ایالات متحده اکنون و در نمایشی شرم آور از دشمنی کور با تمام ایرانیان مادربزرگ های ایرانی را از دیدن نوه هایشان محروم کرده است. »

سوالی که در این میان مطرح می شود این معناست که آیا مواضع ظریف در صحنه دیپلماسی شبیه جوک و لطیفه است؟ بگذارید قبل از اینکه به این سوال پاسخ بدهیم تعریفی از دیپلماسی ارائه کنیم. دیپلماسی یا روابط دیپلماتیک به دانش ارتباط میان سیاست مداران و سران کشورهای جهان گفته می شود.

با توجه به تحصیلات و سابقه ظریف در عرصه سیاست خارجی می توان گفت او یک دیپلمات است. کسی که دانش ارتباط با سیاست مداران و سران کشورهای جهان را دارد.

بر همین اساس می توان مدعی بود وزیر خارجه ایران بهتر از امام جمعه کرج عرصه بین الملل را می شناسد و می داند در واکنش به یک اتفاق در صحنه جهانی از چه ادبیاتی استفاده کند.

صحنه بین الملل مانند یک شطرنج است که تمام حرکات و جابه جایی مهره ها در آن باید بر اساس استراتژی و راهبرد مشخص باشد. برخی تصور می کنند سیاست خارجی همچون برخی بازی کودکان است که وقتی طرف مقابل حرفی زد ما از واژه آیینه استفاده کنیم و به او بگوییم :« آیینه، آیینه»

این روزها آمریکا در بدترین شرایط خود قرار دارد. جهان دیگر حق را به آمریکا نمی دهد. نه تنها جهان بلکه در خود آمریکا هم بسیاری کارهای ترامپ را نمی پذیرند. نمی شود در این زمان از ادبیاتی استفاده کرده که ترامپ در مقام طلبکار باشد و ایران و ایرانی را بدهکار کند.

گویا امام جمعه محترم کرج فراموش کرده اند در زمانی نه چندان دور ادبیات خارج از عرف دیپلماتیک عده ای چه مشکلاتی را برای مردم ایران فراهم آورد. روحانی و ظریف در تلاش هستند سایه تحریم هایی را بردارند که حاصل کاغد پاره خواندند تحریم ها بوده است.

ظریف به خوبی در مجامع جهانی در حال دفاع از منافع ملی ایران در برابر آمریکاست. او با استفاده از فضای مجازی و حضور در کشورهای اروپایی و مجامع غیر دولتی جهان در حال همراه کردن افکار عمومی با ایران است. این سیاست را دیپلماسی عمومی می گویند نه لطیفه!

موضع گیری های اخیر برخی از مهم ترین کشورهای اروپایی مانند آلمان و فرانسه علیه سیاست خارجهٔ دولت ترامپ؛ تعلیق مجدد اقدامات تقابلی FATF علیه بانک های ایران، و اعلام مشارکت برخی از بزرگ ترین شرکت های بین المللی در پروژه های صنعتی ایران (از جمله اعلام مشارکت شرکت توتال در توسعهٔ میدان گازی پارس جنوبی علیرغم تصویب لایحهٔ تحریمی اخیر در مجلس سِنای آمریکا) از جمله نشانه های موفقیت آمیز دیپلماسی ظریف در صحنه بین الملل است.

برداشته شدن تحریم های مرتبط با برنامه اتمی ایران و پایان دادن به یک دهه منازعه بین المللی علیه برنامه هسته ای ایران حاصل دیپلماسی ظریف بود نه لطیفه گویی که اگر با لطیفه گویی به نتیجه می رسید قطعا مذاکره کنندگان قبلی لطیفه گویان بهتری بودند.