پیشنهادات روسیه برای تبادل اراضی در سوریه
مسکو در تلاش است تا میان خواسته واشنگتن برای دور کردن ایران از جنوب و جنوب شرق سوریه، با تلاش ایران و نیروهای نظام سوریه برای کنترل بر مناطقی در دو طرف عراق به توافقی دست یابد.
به گزارش ایسنا، به نقل از روزنامه الشرق الاوسط، یک منبع روسی گفته است، در پی داغ شدن جبهه جنوب سوریه مسکو به این فکر افتاد که امکان دستیابی طرف های درگیر به توافق از طریق تبادل اراضی و مناطق نفوذشان وجود دارد که شامل دیر الزور در مقابل رقه، گذرگاه التنف در مقابل البوکمال و درعا مقابل حومه آن و القنیطره می شود مانند چیزی که در گذشته در حومه حلب رخ داد و جرابلس در شرق حلب سپس منبج در مقابل الباب مبادله شدند.
پنجمین "منطقه امن" که در مورد آن مذاکراتی میان واشنگتن و مسکو جهت ایجاد آن در سوریه صورت می گیرد، اهمیت پیدا می کند، به ویژه اینکه این امر با رویکرد بازیگران بزرگ برای بررسی تغییر ماموریت "نیروهای سازمان ملل برای پایان دادن به درگیری ها" در جولان (آندوف) همزمان شده است تا اینکه به آنها اجازه حمل سلاح و استفاده از آن برای دفاع از خود و حمایت از غیرنظامیان در جولان داده شود.
پیشتر واشنگتن از طریق کانال نظامی در پایتخت اردن به مسکو اعلام کرده بود که باید پیشروی نیروهای نظام و نیروهای هم پیمانش به سمت دو اردوگاه التنف و الزکف در مرزهای عراق متوقف شود.
همچنین واشنگتن به اطلاع حیدر العبادی، نخست وزیر عراق رساند که باید پیشروی نیروهای بسیج مردمی به سمت مرزها متوقف شود و سپس چندین بار برای توقف این نیروها دست به بمباران زد و "خط قرمزهایی" را برای آنها ترسیم نمود. همزمان با این امر که طرف روسی به طرف آمریکایی اطلاع داد که با "خطوط" واشنگتن موافق است، دو روز گذشته از یک منبع روسی نقل شد: «ما به آمریکایی ها اجازه نخواهیم داد که مرزهای سوریه و عراق را به صورت کامل تحت کنترل خود درآورند» و پس از آن روسیه از نیروهای نظام و هم پیمانانش برای پیشروی به سمت شرق جهت رسیدن به مرزها پشتیبانی هوایی کرد.
طبق گفته یک خبرنگار میدانی، نیروهای نظام و هم پیمانانشان از محور البصیری به العلیانیه و سپس الهلبه و کوه عش الغراب به شارة الوعر به مرزها رسیدند.
وی گفت که طرحی از سوی دمشق، تهران و مسکو برای پیشروی از چهار محور وجود دارد که این محورها عبارت است از پالمیرا به السخنه از طریق میدان نفتی ارک و از پالمیرا به سمت مرزها و از الزکف در شرق السویداء به التنف و از جنوب شرق حلب به غرب رقه و شمال شرق حماة و آنطور که این خبرنگار می گوید، هدف از این امر رسیدن به دیر الزور برای بیرون راندن داعش از آنجا است.
گره موجود از نظر واشنگتن در این امر این است که نیت هایی برای حمله به اردوگاه التنف وجود دارد که این اردوگاه تحت کنترل نیروهای آمریکایی و انگلیسی و نروژی برای آموزش گروه هایی از ارتش آزاد است.
به همین دلیل، وزارت دفاع آمریکا مجددا بر نیت خود برای دفاع از هم پیمانان خود (گروه های مخالف) تاکید کرد و این در زمانی است که یک مسئول روسی گفته است که کشورش نیتی برای ورود به درگیری نظامی با آمریکایی ها ندارد، اما "مرزهای مناطق را ترسیم می کند".
این مساله نشانگر تمایل مسکو برای"تعیین" مناطق نفوذ است به گونه ای که سیطره آمریکا و هم پیمانانش بر مناطقی در حومه درعا و القنیطره در جولان در جنوب سوریه تا التنف از یک سو و سپس مناطقی در رقه پس از بیرون راندن داعش توسط نیروهای سوریه دموکراتیک و کنترل بر اردوگاه التنف باقی بماند و در مقابل، دو امر وجود دارد: نخست اینکه به نیروهای نظام و هم پیمانانش اجازه پیشروی به سمت شهر دیر الزور جهت کنترل بر آن داده می شود و در مقابل، هم پیمانان آمریکا از طریق شورای محلی منتخب که مورد حمایت نیروهای سوریه دموکراتیک است، رقه را تحت کنترل خود درمی آورند. کاملاً همانند آنچه که در حومه شمال شرقی حلب در زمانی رخ داد که نیروهای سوریه دموکراتیک منبج را تحت کنترل درآورده و سپس آن را به شورای محلی تحویل دادند و در مقابل، نیروهای سپر فرات که مورد حمایت ارتش ترکیه هستند، الباب را تحت کنترل خود درآوردند. این مبادله پس از آن صورت گرفت که ترکیه ورود نیروهای نظام به شرق حلب را تسهیل بخشید و در مقابل، روسیه از نیروهای سپر فرات از جرابلس به مرزهای ترکیه پشتیبانی هوایی به عمل آورد. با کنترل نیروهای نظام و هم پیمانانش بر دیر الزور و مناطق نزدیک به البوکمال، مسکو مسیر رابط میان شرق سوریه و جنوب شرقی آن را قطع کرده است و ایران مسیری را از بغداد به دمشق به جای مسیر سابق که از التنف می گذشت، ایجاد کرده است.
دوم اینکه اجازه حضور نمادین نظام سوریه بر درعا از طریق برافراشتن پرچم و رسیدن به گذرگاه نصیب در مرزها در اردن داده و در مقابل، «منطقه امن» با تفاهم روسیه و آمریکا در مرزهای این منطقه و مکانیزم های کاری آن و روابط تجاری و اجتماعی اش با دمشق ایجاد می شود.
اما مساله قابل توجه این است که دو تحول رخ می دهد، نخست اینکه مذاکرات روسیه و آمریکا به بررسی منطقه پنجم می پردازد که متفاوت از چهار منطقه "کاهش تنش" است. واشنگتن شرط گذاشته است که نیروهای هم پیمان سوریه در نزدیکی اردن و در جولان حضور نداشته باشند. دوم اینکه، مذاکرات غیرعلنی برای تغییر ماموریت نیروهای آندوف آغاز شده است که آنها پس از دستیابی به توافق پایان دادن به درگیری ها میان سوریه و اسرائیل در سال ۱۹۷۴ تشکیل شدند. طبق گفته یک مسئول، کشورهای غربی پیشنهاد دادند که اجازه مسلح کردن این نیروها داده شود و این نیروها برای "اهداف دفاعی" و همچنین "حفاظت از غیرنظامیان" در جولان مورد استفاده قرار بگیرند که در آنجا گروه های مسلح متعددی از جمله داعش مستقر هستند تا این مساله در شورای امنیت در اواخر ماه جاری مورد بررسی قرار گیرد.
گفته شده، پلیس نظامی روسیه به السویداء آمده و ارتش روسیه پشتیبانی را از نیروهای نظام را فراهم کرده است که این نیروها هم پیمانان ارتش روسیه در مدیریت دو پایگاه طرطوس و لاذقیه به شمار می آیند.
در موازات با مذاکرات روسیه و آمریکا برای دستیابی به تفاهم ها و مرزهای منطقه پنجم و مذاکرات روسیه، ترکیه و ایران برای تعیین خطوط تماس در مناطق چهارگانه، هر طرفی تلاش می کند تا جایگاه خود را در مذاکرات و مناطقی که بر اساس اولویت های استراتژیک هر طرف تحت کنترل است، بهتر کند.
یک منبع روسی گفته است: در آینده، مذاکراتی برای بررسی رابطه میان این مناطق و ماهیت نظام سیاسی جدید که مسکو اصرار دارد بر اساس قطعنامه ۲۲۵۴ باشد، صورت می گیرد اما تا آن زمان باید دولت سوریه و پرچمش و برخی از نهادهایش در تمامی مناطق حضور داشته باشند.
نظر شما :