زیباکلام: ترامپ مظهر لیبرال دموکراسی نیست

دیپلماسی ایرانی: صادق زیباکلام، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، در سرمقاله ای در روزنامه «شرق»، با اشاره به واکنش مقامات ایران به تصمیمات رئیس جمهور جدید آمریکا ادله ای ارائه می کند تا اثبات کند، دونالد ترامپ سمبل لیبرال دموکراسی نیست. او در این یادداشت می نویسد:

واکنش ایرانیان به تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهوری جدید آمریکا، مبنی بر جلوگیری از ورود شهروندان هفت کشور مسلمان به خاک آمریکا از برخی جهات جالب است. بگذارید با واکنش های رسمی شروع کنیم. آقای روحانی به آمریکایی ها یادآوری کردند که «عصر کشیدن دیوار بر دور کشور ها دیگر گذشته است» که البته این اظهارنظر از رئیس جمهوری کشوری که بیشترین «دیوار ها در آن بر گرد فضای مجازی کشیده شده»، بسیار شنیدنی بود؛ همچنین وزارت خارجه مان آن را مغایر با کنوانسیون های بین المللی در زمینه حقوق پناهندگان دانسته است. یک واکنش دیگر مسئولان آن بود که «ایران هم تصمیمات مقتضی اتخاذ خواهد کرد» که معنای آن خیلی مشخص نیست. یک معنی اش آن است که ما هم جلوی ورود شهروندان آمریکایی را خواهیم گرفت. می رسیم به واکنش برخی جریانات خاص داخلی. فراموش نکنیم به واسطه دلایلی که آن ها دارند، در مجموع از انتخاب ترامپ استقبال کردند؛ بنابراین حاضر نیستند علیه وی به مخالفت برخیزند. مضاف به اینکه نسبت به قربانیان این تصمیم (ایرانیان مقیم آمریکا) هم نه احساس همدردی دارند و نه احساس مسئولیت شهروندی. 

از همه جالب تر اینکه برخی مسئولیت تصمیم جدید را بر گردن اوباما و دموکرات ها انداخته اند و می گویند این تصمیمی بوده که در زمان اوباما گرفته شده است . آن ها می گویند ترامپ صرفا دارد آن را اجرا می کند (آدم حسادتش می شود به ترامپ که این قدر میان برخی از نیروهای سیاسی ما محبوبیت دارد). اما یک فقره از جالب ترین واکنش ها از جانب برخی از «دگراندیشان»، «فرهیختگان»، کمی تا قسمتی «اصلاح طلبان» و این دست جریانات بیرون آمده است. معمولا وقتی برخی از رهبران غربی دسته گل هایی نظیر ترامپ به آب می دهند، اصولگرایان سر وقت پرونده قدیمی «غرب ستیزی» در «بایگانی تاریخ معاصر ایران» می روند. باز مجددا پرونده «غرب ستیزی» به جریان می افتد و آن تصمیم یا اظهارنظر شخصیت غربی، حجتی می شود بر اثبات مجدد «به بن بست رسیدن تمدن غرب»، «آغاز فروپاشی تمدن غرب»، «سقوط اخلاقی غرب»؛ و... اما بنابر دلایلی که گفتیم (استقبال این طیف خاص سیاسی از انتخاب ترامپ)، این بار آنان پرونده «انحطاط و سقوط غرب» را از بایگانی نخواسته اند؛ بلکه «اقدام کننده» این بار گروه کمی تا قسمتی «دگراندیشان» هستند. آن ها ترامپ و سیاست های نژادپرستانه، تبعیض علیه زنان، مسلمانان، خارجی ها و رنگین پوستان را در حقیقت «سقوط لیبرال دموکراسی»، «بحران نئولیبرالیسم»، «ترک برداشتن سرمایه داری»، «به آخر رسیدن سرمایه داری»، «بحران در نظم نوین جهانی (که آمریکا سردمدار آن است)» و مانند آن اعلام کرده اند. 

اساسا تفکری در ایران وجود دارد که اگر پای یک نفر به یک قلوه سنگ در جلوی کاخ سفید بگیرد و او احیانا زمین بخورد، در ایران اعلام می شود که «تمدن غرب به پایان رسیده است.» آنان که در مسابقه محکوم کردن غرب به واسطه اقدام ترامپ، از طیف خاص اصولگرا هم جلو افتاده اند و از «بحران» در تمدن غرب هم عبور کرده و «امپریالیسم آمریکا» را در حال فروپاشی و سقوط و «لیبرال دموکراسی» را درمانده و به آخر خط رسیده اعلام می کنند، دوست ندارند ببینند که یک قاضی دادگاه فدرال کمتر از ۴۸ ساعت بعد از به اجرا گذاشتن دستورالعمل رئیس جمهوری، آن تصمیم را مغایر با قانون اساسی آنان دانسته و حکم به لغو موقت آن می دهد. در نتیجه حکم دادگاه فدرال، هزاران نفر را که در سالن های ترانزیت فرودگاه های آمریکا بلاتکلیف و سرگردان به سر می بردند، خلاص کرده و آنان وارد خاک آمریکا می شوند. 

منتقدان غرب و مخالفان «لیبرال دموکراسی» در ایران استقلال قوه قضائیه آمریکا را حتما نمی بینند. مهم تر از آن، اعتراضات مردم آمریکا به علاوه مخالفت خیل عظیم سازمان های مردم نهاد، جمعیت ها، هنرمندان، چهره ها و شخصیت های مختلف اعم از نویسندگان، دانشگاهیان، فعالان حقوق بشر و مدنی را به این تصمیم نمی بینند که به چه راحتی ابراز می شود و حتی تا کاپیتان تیم ملی فوتبال آمریکا هم کشیده می شود. به علاوه به این نکته ظریف هم اشاره ای نمی کنند که احتمالا برخی رفتارهای ما در ایجاد فضای راحت برای رؤسای جمهور آمریکا در نزد افکار عمومی خود برای اخذ چنین تصمیماتی مؤثر بوده است؟ می توان با بغض و کینه و تعصب، «جیمی کار تر» یا «اوباما» را ندید و در عوض «رونالد ریگان» و «دونالد ترامپ» را سمبل دموکراسی گرفت و همچنین می توان امکان مخالفت با دولت را هم نادیده گرفت و در عوض باز رفت به سروقت پرونده راکد و قدیمی «بحران در نظام سرمایه داری و به پایان رسیدن لیبرال دموکراسی»؛ اما بدانیم، ترامپ مظهر لیبرال دموکراسی نیست.