ترامپ بدون ایران قادر به شکست داعش نیست

نویسنده: حسین موسویان، استاد روابط بین الملل دانشگاه یرینستون آمریکا

دیپلماسی ایرانی: ترامپ در دوران مبارزات انتخاباتی، مبارزه با داعش را اولویت سیاست خارجی خود اعلام کرد. اما اولین اقداماتش بعد از آغاز ریاست جمهوری، نشان می دهد که او موجب تشدید تهدید تروریسم خواهد شد و نه تضعیف آن.

شیوه ای که ترامپ در پیش گرفته موجب خواهد شد یک فرصت طلایی برای بهبود روابط با روسیه، حل بحران سوریه و نابودی داعش را ازدست بدهد. بهبود روابط واشینگتن-مسکو، می تواند راه را برای مسکو جهت ایفاء نقش تسهیل کننده روابط واشینگتن-تهران بازکند.

به جای اتخاذ یک استراتژی هوشمندانه، ترامپ کار خود را با صدور یک فرمان اجرایی سوپرافراطی در منع موقت ورود مسلمان هفت کشور آغاز کرد. این فرمان نه تنها خلاف قوانین آمریکاست بلکه موجب متلاشی شدن زندگی و روابط خانوادگی افراد بی شماری درجهان خواهد شد. در غیاب تفکیک اقلیت افراطی تکفیری از اکثریت مسلمانان صلح جو، فرمان مذکور هدیه ای به گروه های تروریستی همچون داعش است.

فرمان ترامپ، ۲۰۰ میلیون مسلمان از کشورهایی را که اتباعشان حتی یک بار عملیات تروریستی در داخل خاک آمریکا نداشته اند، از ورود به آمریکا منع می کند. جواد ظریف وزیر خارجه ایران، فرمان ترامپ را هدیه ای بزرگ به افراطیون تلقی نموده و معتقد است که این دستور موجب تسهیل عضوگیری گروه های مردم فریب تروریستی خواهد شد. با وجودی که ایران مقابله به مثل خواهد کرد، اما وزیر خارجه ایران تصریح کرد که برخلاف آمریکا، مانع ورود آمریکایی هایی که قبلا ویزا گرفته اند، نخواهد شد.

میلیون ها ایرانی در سراسر عالم هدف فرمان اجرایی ترامپ قرار گرفته اند. ایرانی های مقیم آمریکا از موفق ترین مهاجرین آمریکا هستند که خدمات اجتماعی شایانی در این کشور داشته اند. فرمان ترامپ نه تنها تاییدکننده نظر کسانی است که همیشه تاکید کرده اند که دولت آمریکا قابل اعتماد نیست، بلکه سیگنال روشنی به ملت ایران است که واشینگتن نگاهی متکبرانه و تبعیض آمیز با آن ها دارد.

استراتژی های شکست خورده حل بحران سوریه و داعش

شنیده شده که ترامپ به دنبال دستیابی به راه حل سوریه به قیمت حذف ایران است. چنین تفکری فاجعه بار و محکوم به شکست است. ایران از ابتدا در خط مقدم مبارزه با داعش بوده و با گفت و گوهای بین المللی ژنو برای حل بحران سوریه نیز همراه بوده است. اما اگر آمریکا بدنبال حذف ایران باشد، راهی برای تهران باقی نخواهد گذاشت که با استفاده از ابزارهای خود، تلاش های آمریکا را به شکست بکشاند.

اهمیت نقش ایران در اجلاس اخیر آستانه قزاقستان روشن شد، اجلاسی که با همکاری مشترک روسیه و ایران و ترکیه، برای اولین بار دیالوگ سوری-سوری را بعد از شش سال جنگ تحقق و موجب تثبیت آتش بس شد. این اجلاس یک گام به جلو برای راه حل سیاسی فراگیر بود. مسیر اجلاس استانه در چهارچوب طرح بین المللی ژنو می باشد که می تواند به حل بحران سوریه ختم و رنج میلیون ها انسان بیگناه را خاتمه دهد.

نقش محوری روسیه و ایران برای حل بحران سوریه

اخیرا در اجلاسی در یک کشور عربی خاورمیانه حضور داشتم و یک مقام عالیرتبه عرب به من گفت که ظرفیت و توان عربستان مصروف بحران یمن شده، ضمن اینکه تلاش های ریاض در مورد سوریه موجب عقب گرد شده چون گروه های تحت پوشش آن ها بعضا یا کلا از گروه های تروریستی هستند.

بنابراین ریاض ترجیح می دهد که آنکار آن ها را در نشست سه جانبه روسیه- ایران- ترکیه نمایندگی کند

روسیه در شرایط فعلی پلی میان ایران و ترکیه است و ترکیه هم نمایندگی کشورهای عربی راعهده دار است. اگر ترامپ مایل به همکاری باروسیه برای حل بحران سوریه است، باید اهمیت نقش محور مسکو- تهران در مبارزه با داعش و حل بحران سوریه رادرک کند. هرگونه تلاش آمریکا برای فاصله انداختن بین مسکو و تهران، صرفا موجب ضربه زدن به همکاری منطقه ای برای حل بحران سوریه از طریق دیپلماسی خواهد بود.

به نفع امریکاست که ترامپ با دید برد - برد به محور همکاری های روسیه -ایران نگاه کند. در این صورت، ترامپ به چهار موفقیت مهم دست خواهد یافت: بهبود روابط با روسیه، تسهیل حل سیاسی بحران سوریه، نابود کردن داعش وبهره مندی از نقش روسیه برای میانجیگری در مسائل آمریکا و ایران. چنین روندی موجب تحقق یک همکاری جمعی موثر برای حل کلیه بحران های سوریه خواهد شد.

چنانچه ترامپ قصد تخریب مثلث همکاری روسیه- ایران- ترکیه را داشته باشد، شانس حل بحران سوریه را نابود خواهد کرد. ترامپ باید بداند که ایران و روسیه دو همسایه ای هستند با روابطی مستحکم و با ابعاد استراتژیک.

لذا ترامپ نباید به دنبال بهبود روابط آمریکا با روسیه به قیمت تخریب روابط روسیه با تهران باشد. زیرا

اولا: خیلی زود است که روسیه بتواند روی آمریکا بعنوان یک شریک استراتژیک درازمدت حساب کند

ثانیا: روسیه و ایران سهم سنگین هزینه های بحران های منطقه ای را به دوش می کشند در حالی که هزینه واشینگتن حداقلی است.

منطقه در آستانه سقوط است و روسیه، آمریکا و ایران باید از همکاری مشترک جمعی برای نجات منطقه استقبال کنند.

منبع: هافینگتون پست