ترامپ وعده های خود را عملی می کند

دیپلماسی ایرانی: دونالد ترامپ در راستای تحقق اهداف و شعارهای تبلیغاتی خود در قبال مساله مهاجران و اتباع بیگانه، دستور اجرایی را به صورت موقت امضا کرد که بر اساس آن اتباع 7 کشور اسلامی از جمله ایران، حق ورود به آمریکا را ندارند. این قانون با اعتراض نهادهای حقوق بشری و اتباع کشورهای اشاره شده در این فهرست مواجه شده است. البته تا کنون حزب جمهوری خواه نسبت به چنین اقدامی واکنش نشان نداده است. با این حال کارشناسان بر این عقیده اند اگر ترامپ بخواهد به تمامی وعده های خود عمل کند، ممکن است در آینده با بحران سیاسی در داخل آمریکا مواجه شود. البته در این باره ترامپ به هشدارهای هم حزبی هایش در قبال مسایل روسیه توجه کرده است. با وجود روابط قابل توجهی که میان ترامپ و کرملین وجود دارد، اما او حاضر نشده که قانون تحریم های آمریکا علیه روسیه را لغو کند. از این رو به نظر می رسد ترامپ چندان بی توجه به سیاست های هم حزبی هایش نیست. در این باره گفت وگویی با مرتضی مکی، تحلیلگر مسایل اروپا- آمریکا داشته ایم که در ادامه می خوانید:

آیا دستور اخیر ترامپ در سطح مدیریت اجرایی بوده یا در سطح قانون نیز قابل اجراست؟

این دستور در حالی صادر می شود که یکی از قضات آمریکایی آن را به طور موقت لغو کرده و ورود اتباعی که از نظر ترامپ ممنوع بوده را به حالت تعلیق در آورده است. اما این که تا چه میزان این دستور می تواند اثرگذار و پایدار باشد، باید به این نکته توجه کرد که اقدامات ترامپ در راستای شعارها و برنامه های  تبلیغاتی اش، در دوران کارزار انتخاباتی است و سعی بر این دارد با اصرار آنها را به اجرا بگذارد. از سوی دیگر هم حزبی های آقای ترامپ نیز تا کنون مخالفتی نسبت به اجرای چنین دستوری نداشته اند. آنها صرفا در برخی موارد از جمله نوع مناسبات آمریکا با روسیه به ترامپ هشدار داده اند که این هشدارها نیز مورد توجه ترامپ قرار گرفته است. در مقابل، ترامپ نیز نشان داده که خواهان ایستادن در برابر هم حزبی های خود نیست. بنابراین جمهورخواهان قرار نیست در قبال سیاست های مهاجرتی ترامپ ایستادگی کنند. صرفا شاید نهادهای مدنی تا حدودی ترامپ را برای تجدید نظر، تحت فشار قرار دهند.

دستور اجرایی ترامپ بر اساس مبارزه با تروریسم صورت گرفته، اما در این فهرست اسمی از کشورهایی مانند عربستان، امارات یا کویت نیست. رویکرد متفاوت ترامپ نسبت به کشورهای حامی تروریسم و غیر تروریسم چیست؟

چنین ابهام، دوگانگی و تناقض به نوع رفتار و رویکرد ترامپ مربوط است که بر اساس آن کشورهایی که بیشترین حمایت از تروریسم را داشته یا تروریسم پرور بوده اند، را در فهرست قرار نداده است. در عین حال این مساله به طور کلی به رفتار متناقض آمریکا در مواجهه با تروریسم بر می گردد. آنها به دنبال بهره برداری سیاسی و تبلیغاتی از این مساله هستند. به طور حتم اگر عربستان، امارات یا پاکستان در فهرست قرار می گرفتند، تبعات بسیار زیادی برای آمریکا خواهد داشت. زیرا این کشورها متحدان آمریکا در منطقه هستند. به طور حتم مشاوران ترامپ چنین موضوعی را به او گوشزد کرده اند. ترامپ بر اساس دیدگاه ایران ستیزانه جمهوری خواهان و همچنین رویکرد مداخله جویانه آمریکا در برخی کشورهای فقیر و بحران زده مانند عراق و یمن، در این فهرست کشورهایی را قرار دادند که هزینه ای برای آمریکا به همراه نداشته باشد و به نوعی سیاست های مهاجرت ستیزانه ترامپ را توجیه کند.

عده ای اقدام ترامپ را یک کار نمایشی و فرصتی به دستگاه های امنیتی اطلاعاتی برای پردازش و رصد تروریست ها برای جلوگیری از ورود به خاک آمریکا می دانند. آیا ترامپ دارای چنین بینشی در مسایل سیاست خارجی و مسایلی امنیتی است که چنین روشی را در نظر بگیرد؟

اگر دستگاه اطلاعاتی و امنیتی آمریکا خواهان چنین کاری بودند، روش های دیگری وجود داشت. برای مثال بعد از حادثه یازده سپتامبر، جرج بوش، قانون میهن پرستانه را امضا کرد که بر اساس آن محدودیت هایی برای مهاجران و اتباع خارجی ایجاد شد. در عین حال بر اساس این قانون دست دستگاه های اطلاعاتی و امنیتی برای دسترسی به اطلاعات و حریم خصوصی مسلمانان و کشورهایی که به نوعی مضنون به حمایت از تروریسم بودند، بدون نگرانی از انتقاد نهادهای حقوق بشری، باز گذاشته شد. از این رو دستگاه های اطلاعاتی می توانستند به طرق دیگری چنین کاری را انجام دهند. نیازی به این نبود که با این کار، هزینه های سیاسی و تبلیغاتی متوجه آمریکا شود. البته چنین اقدامی هم دور از ذهن نیست.

رویکرد اروپا با توجه به مساله حقوق بشری، چه خواهد بود؟

موضوعات کلان تری در مناسبات میان اروپا و آمریکا وجود دارد که می تواند روابط فی مابین را تحت تاثیر قرار دهد. به نظر نمی رسد این اقدام تاثیر جدی بر روابط اروپا و آمریکا داشته باشد. میان اروپا و آمریکا موضوعات تنش زای دیگری وجود دارد. به همین دلیل اروپا روی این موضوع زیاد اصرار نمی کند که هزینه ای بپردازد و نوع مناسبات خود را تغییر دهد. هر چند دولت های اروپایی اعلام کردند در نشست خود، نسبت به سیاست های امریکا واکنش نشان خواهند داد، اما به نظر نمی رسد واکنش آنها خیلی جدی و تاثیر گذار باشد.

انتشار اولیه: دوشنبه 11 بهمن 1395 / انتشار مجدد: شنبه 16 بهمن 1395