پیروزی دوباره عقلانیت

اکبرقاسمی، سفیر پیشین در اوکراین ومولداوی و رئیس اسبق دفترحفاظت ایران در مصر

دیپلماسی ایرانی: امروز لبنانی ها در منطقه، صفحه جدیدی از عقلانیت و اوج درایت را در نمایشی اجماعی و توافقی در کشوری که سراسر منطقه محاط به لبنان با انواع و اقسام جنگ ها و فتنه ها و خونریزی ها در حال غرق کردن است را به جهانیان عرصه کردند. برخی آن را پیروزی استقامت یک گروه لبنانی در مقابل گروه دیگری لبنان توصیف کرده که به علت آزاد گذاردن نماینده خود برای هرگونه تصمیم گیری به اقتضای صلاحدید محلی و لبنانی خود ناگزیر برپذیرش شرایط  گروه لبنانی دیگر شد و ما اگر همین معنا را نیز به عنوان نتیجه واقعی این توافق و اجماع  بپذیریم،بدین صورت نتیجه می گیریم که لبنانی ها، درس حکمت آموز و ذی قیمتی را به همه اعراب دادند. نگارنده رای 83 نماینده پارلمان به میشل عون را، پیروزی همه منطقه علیه تعصب، خودخواهی و تنگ نظری دانسته و آن را نمایش اوج پختگی عقلانیت لبنانی ها درخروج از بحران ها قلمداد کرده و آن را سرمشقی برای همه رهبران سیاسی منطقه که خیلی راحت می توان با نگرش براساس معادله غیر از حاصل جمع صفر، مصالح کلان مردم را بر همه چیز ترجیح داد و منطقه را از آتش جهالت گروه های تکفیری و تروریستی رهانید.

نویسنده این تحلیل را که رای پارلمان به عنوان میشل عون را پیروزی یک گروه برگروه دیگر  یا یک کشور بر کشور دیگر بوده را دقیق  ندانسته و آن را غیر وارد ارزیابی می کند؛ چرا که جوهره معادله توافق حاصله بین گروه های اصلی لبنانی، بیانگر آن بوده که طرفین با رجوع به عقلانیت صحیح و رجحان قاعده برد - برد برای طرفین، نسبت به همدیگر انعطاف نشان داده و بر اساس فرمول پنجاه - پنجاه برد برای طرفین و با شعورمندی و درایت در نرمش نسبت به میزان سهمیه ها پس از یک دوره دو سال ونیم، در نهایت به تفاهم و مصالحه رسیدند. منطق شکست یک طرف و پیروزی یک طرف در این تفاهم جای نداشت، این همان منطقی بود که دکتر ظریف وزیر امور خارجه کشورمان سال قبل در اولین نشست بین المللی بحران سوریه در وین آن را به زبانی ساده و صادقانه به تمامی بازیگران بین المللی و منطقه ای " مبتنی بر این که تا وقتی که همه رهبران حاضر، رویکردمان را بر اساس غیر از معادله حاصل جمع صفر متمرکز نسازیم، نمی توانیم توقعی برای راه حل بحران های منطقه اراِیه کرد" و ما امروز در لبنان در نتیجه بلوغ سیاسی رهبران لبنانی، شاهد دور جدیدی از تاثیر و تاثر این نوع نگرش بر کلیه تحولات منطقه هستیم.

ما این رای پارلمان را که تبلور توافق متوازن و متعادل  تمامی لبنانی هاست را موفقیت عقلانیت و خردورزی بی نظیر رهبران خود بوده را به همه گروه های لبنانی و مردم و مقاومت شجاع لبنان تبریک می گوییم و آن را پیروزی همه لبنانی ها ارزیابی می کنیم و آن را الگو و نسخه ای  شفابخش برای تمامی کشورهای منطقه که چگونه می توانند به راحتی با تاسی به نوع این نگرش، بحران های مزمن و پیچیده را درمان کنند.

درس دیگری که این تفاهم به قدرت ها و بازیگران بزرگ بین المللی می آموزد را همگان باید به خوبی درک کنند که دیکته کردن نسخه ای بر اراده مردم دیگر کشورها جای ندارد؛ چیزی که از ابتدا ایران بر این امر تاکید و تصریح می ساخت که هر آن چه را گروه ها و مردم لبنان خود به تفاهم و توافق برسند همان امر مورد احترام ما و جهانیان نیز خواهد بود. اینک دراین رخداد تبلور اراده مردم و گروه های لبنانی نشان داد که گره معادله لبنان چیز پیچیده ای نبوده و هر آن چه را که خواست لبنانی ها باشد همان خواست مورد احترام همگان قرار می گیرد و به همین سادگی چنان چه برای دیگر بحران های منطقه همچون سوریه و یمن نیز براساس الگوی غیراز حاصل جمع صفر چاره اندیشی  شود، مشکلات آن  قابل حل است.