ترامپ نمی تواند برجام را نقض کند

هیلاری کلینتون یا دونالد ترامپ؛ نظام بین الملل در انتظار است تا رأی هایی که در هشتم نوامبر سال جاری میلادی در آمریکا به صندوق ها ریخته خواهد شد، شمرده و تکلیف حانشین اوباما مشخص شود و کاخ سفید ساکن جدید خود را بشناسد.

اما اینکه نتیجه انتخابات آمریکا برای ایران اهمیت بالایی دارد، نکته ای مشخص در فضای دیپلماسی است و دقیقا به همین دلیل، بحث ها و نظرهای زیادی در این چند وقت طرح شده که به بررسی فضایِ بینِ ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران در دولت های احتمالی هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ پرداخته اند.

داود هرمیداس باوند با گفتن اینکه موضع گیری های سیاسی ترامپ به حدی غیر منطقی و جنجالی بوده که باعث شده، فضا به نفع کلینتون تغییر کند، به طوری که حتی شخصیت های جمهوری در کنوانسیون حزب شرکت نکردند، اظهارت ناپخته ای نیز دارد و شاید حتی برخی طرفداران تفکر جمهوری خواهی، رأی خود را به نام کاندیدادی دموکرات به صندوق بیندازند. البته در انتخابات آمریکا، همیشه اتفاق های ماه های آخر، اثر مستقیمی در نتیجه انتخابات دارد؛ بنابراین، باید منتظر نشست و دید روز رأی گیری، چه خواهد داد.

داود هرمیداس باوند در این باره به پرسش های «تابناک» راجع به انتخابات آمریکا پاسخ می گوید؛

* هیلاری کلینتون یا دونالد ترامپ؛ با توجه به رفتارها و اظهارنظرهای انتخاباتی، برنده شدن کدام یک از این دو می تواند برای ایران بهتر باشد؟

نباید حرف هایی که در کمپین های انتخاباتی زده می شود، خیلی جدی گرفت. کاندیداها معمولا ترفندهایی برای جلب رأی مردم دارند و به همین دلیل، حتی طبیعی است که حرف هایشان در حد شعار باشد. نکته معلوم، البته این است که هم هیلاری و هم ترامپ، اگر کاخ سفید نشین شوند، مصالح آمریکا را در نظر خواهند داشت. این درست که رئیس جمهوری در هر کشوری اختیارهای وسیعی دارد، ولی به طور مشخص در ایالات متحده، رئیس دولت باید در موقع تصمیم گیری نظرات کنگره و حتی نهادهای دولتی چون پنتاگون را لحاظ کند.

همچنین قانون نانوشته ای در آن کشور، رئیس جمهوری را مجبور می کند تا با لابی اسراییل که اتفاقا از قدرت و نفوذ بالایی هم برخوردار است، هماهنگ شود. به همین دلیل، خیلی فرق ندارد که هیلاری کلینتون جانشین باراک اوباما شود یا دونالد ترامپ.

* اما نمی توان تفاوت دیدگاه های دموکرات ها با جمهوری خواهان را جدی نگرفت.

دموکرات ها طرفدار طبقات پایین و باطبع جدل مالیاتی بالا و بیمه های اجتماعی هستند و افزایش قدرت فدرال را هدف می دانند. جمهوری خواهان اما طبقات بالای کشورشان را مخاطب قرار داده و بر این باورند که مالیات و بیمه ها باید به بخش خصوصی واگذار شود. اینها اختلاف های سنتی هستند که همچنان هم تداوم خواهند داشت؛ اما در قبال سیاست خارجی، چیزی که برایشان مهم است، غیر از منافع ملی ایالات متحده آمریکا نیست.

* اما مثلا در قبال ایران موضع و تصمیم گیری جورج بوش با باراک اوباما اصلا با هم قابل قیاس نیستند؟

ببینید مشکل مهمی که حل شدنش با رئیس جمهور شدن اوباما برای آمریکا اهمیت پیدا کرد، پایان تنازع هسته ای بود که سرانجام با تعهد بین ایران و 1+5 حل شد.

* اما جمهوری خواهان و به طور مشخص ترامپ از ابطال احتمالی برجام سخن می گویند و به نظر می رسد، در صورت به قدرت رسیدن، این موضوع را در حد توان عملی کنند.

شما خودتان اشاره کردید که در حد توان. وقتی یک قراردادی با مشارکت 5 عضو دائمی شورای امنیت و آلمان بسته شده و شورای عالی امنیت، کشورها را ملزم به رعایت تعهدات کرده، راحت نیست که دونالد ترامپ یا هر کس دیگری در هر کشوری بخواهد و بتواند قطع نامه شورای امنیت را نادیده بگیرد. پاره کردن برجام و حمله به ایران و ... همه حرف هایی است که برای جمع کردن رأی مطرح می شود و قطع به یقین کارایی چندانی نخواهد داشت.

* با این حال نمی توان نادیده گرفت که فضای دیپلماسی ایالات متحده آمریکا در قبال ایران و خاورمیانه در سال های 2008 تا 2106 با چیزی که در زمان جورج بوش دیده شده بود، تفاوت های زیادی دارد.

راجع به خاورمیانه یک اتفاق مهمی افتاد که آمریکا موضع کلی سیاست خارجی اش را از خاورمیانه دور و ترجیحش را به رویارویی با کشورهایی چون چین و ژاپن کرد تا بتواند در رقابت اقتصادی همچنان حرف هایی برای گفتن داشته باشد. همچنین این را هم باید در نظر داشت که نیاز آمریکا به نفت خاورمیانه، نه تنها کاهش پیدا کرده، بلکه به واسطه نفت شل صادر کنندهِ نفتی هم شده است. به همین دلیل، طبیعی بود که تغییری کلی در نگاه آمریکا در قبال خاورمیانه به وجود آید. اما باز هم مثلا اگر قرار باشد، نقد حقوق بشر به طور جدی طرح شود، آمریکا بنا را بر تنازع با کشورهای منطقه خواهد گذاشت.

* در رقابت هیلاری کلینتون با دونالد ترامپ، کدام یک شانس بیشتری برای برنده شدن در هشت نوامبر دارند؟

حتما هیلاری کلینتون.

* با این قطعیت؟

موضع گیری های سیاسی ترامپ به حدی غیر منطقی و جنجالی بوده که باعث شده تا فضا به نفع کلینتون تغییر کند، به گونه ای که حتی شخصیت های جمهوری در کنوانسیون حزب شرکت نکردند. او اظهارت ناپخته ای دارد و حتی ممکن است برخی طرفداران تفکر جمهوری خواهی، رأی خود را به نام کاندیدای دموکرات به صندوق بیندازند. البته در انتخابات آمریکا، همیشه اتفاق های ماه های آخر اثر مستقیمی در نتیجه انتخابات می گذارد و باید منتظر نشست و دید روز رأی گیری، چه رویدادهایی رخ خواهد داد.

* اینکه رویدادهای هفته های پایانی مهم هستند، باعث خواهد شد اوباما را به یک کنشی ترغیب کند تا بلکه احتمال رأی آوریِ هم حزبی اش بیشتر شود؟

معمولا رؤسای جمهور در روزهای پایانی دست به عصا می شوند و از درگیری ها پرهیز می کنند. مگر اینکه شرایطی باعث شود تا ناچار به واکنش نشان دادن شوند.

* پس شما معتقدید، برای ایران فرقی ندارد که کلینتون رأی بیاورد یا ترامپ؟

نه خیلی؛ آنچه برای ایران اهمیت دارد، این است که اقدام نظامی صورت نگیرد و تهدیدهای اقتصادی بازنگردد، حالا چه با کاخ سفید نشینی هیلاری یا چه با رئیس جمهوری شدن ترامپ. البته از نظر من بهتر است که هیلاری کلینتون به کاخ سفید راه پیدا کند. به هر حال، ترامپ موجودی عجیب و کاملا غیرقابل پیش بینی است.

* ممنون؛ نکته ای مانده است؟

اشتباهات ترامپ، هیلاری را کاخ سفیدنشین می کند.