عزم کنگره آمریکا برای جلوگیری از فروش سلاح به عربستان
به گزارش «تابناک»، پایگاه اینترنتی «امریکن کانسرویتیو» در مطلبی به موضوع روابط عربستان و آمریکا پرداخته و می نویسد یک رابطه دوجانبه و استراتژیک که بر پایه سیاست عملگرایانه «نفت در برابر امنیت» بنا شده و زمانی با عنوان یکی از مهم ترین شراکت های آمریکا در جهان از آن یاد می شد، به طور فزاینده ای در معرض انتقاد نمایندگان کنگره قرار گرفته است.
در حقیقت، تا همین امسال، عربستان سعودی نظام بین الملل به عنوان مثالی منحصر به فرد در نظر گرفته می شد که از یک سو، در داخل کشور سرزمین خود دارای سابقه منفی از نظر حقوق بشری و همچنین صادرکننده افراط گرایی مذهبی است و از سوی دیگر، به واسطه نیازی که به نفت این کشور وجود دارد، در جامعه بین المللی مورد توجه است.
با این حال، این جایگاه ویژه عربستان سعودی رو به افول گذاشته، زیرا شمار فزاینده ای از نمایندگان کنگره از هر دو حزب، ملاحظات را کنار گذاشته و سؤالاتی را درباره رفتار منطقه ای عربستان سعودی مطرح کرده اند: آیا این کشور برای مبارزه با افراطیون اقدام کافی انجام می دهد؟ آیا در حال حاضر، مضرات رابطه با عربستان برای آمریکا، بیشتر از منافع آن نیست؟
نمودهای این رابطه ویژه که طی سالیان، بین آمریکا و عربستان برقرار بوده، کاملاً مشخص است. ایالات متحده تسلیحات پیشرفته ای همچون جنگنده های «اف ۱۶» و «اف ۱۵»، هلیکوپتر و تجهیزات راداری به عربستان می فروشد و سعودی ها نیز روزانه میلیون ها بشکه نفت مورد نیاز بازارهای جهانی را تأمین می کنند.
در مجموع، از زمانی که در اواخر جنگ جهانی دوم، فرانکلین روزولت، رئیس جمهور آمریکا و ملک عبدالعزیز بن سعود، پادشاه سعودی به تفاهمی در این زمینه دست یافتند، الگوی مذکور مستمراً برقرار بوده است. از جمله دیگر نمودهای این شراکت، می توان به این نکته اشاره کرد که سعودی ها، منطقه عملیاتی مناسبی را برای ارتش آمریکا در خاورمیانه فراهم کرده اند و ایالات متحده نیز تأکید داشته که عربستان سعودی، محور ثبات در منطقه و یکی از بنیان های سیاست های آمریکا در خاورمیانه است.
با این حال، طی چند سال گذشته، روند روابط واشنگتن و ریاض دستخوش تغییر شده است. وقایع منتج به انقلاب های عربی در سال ۲۰۱۱، تفاوت سیاست های دو طرف را آشکار کرد. مثلاً در حالی که آمریکا خواستار کنار رفتن حسنی مبارک، رئیس جمهور وقت مصر بود، سعودی ها می خواستند مبارک در قدرت بماند. آمریکا سعی داشت مسأله هسته ای ایران را از طریق دیپلماتیک حل و فصل کند، ولی سعود ها می خواستند تا به زعم خود، «سرِ مار کنده شود» و علیه ایران اقدام نظامی انجام شود.
موضوع سوریه، یکی دیگر از محورهای این اختلاف بود. در حالی که سعودی ها با بی قراری خواستار مداخله نظامی غرب علیه دولت بشار اسد بودند، باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا تصمیم گرفت خود را از این منازعه دور نگه دارد.
در همین چارچوب، عملیات نظامی عربستان سعودی علیه حوثی ها در یمن نیز تازه ترین نمونه از اختلاف رویکرد سعودی ها با آمریکاست. با وجود نگرانی های آمریکا از این اقدام سعودی ها، اوباما از موضع گیری صریح علیه آن ها خودداری کرد؛ اما حتی وی نیز با وجود این ملاحظه کاری، مدتی پیش در مصاحبه با نشریه «آتلانتیک»، انتقاداتی تند علیه عربستان سعودی، کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس و نیز متحدان اروپایی آمریکا مطرح کرد.
با این حال، کنگره این توانایی را دارد که کاری را که رئیس جمهور نتوانسته انجام دهد، تکمیل نماید. سناتور ها و اعضای مجلس نمایندگان، نماینده مردم ایالت یا ناحیه خود هستند، اما در حمایت یا عدم حمایت از سیاست های مختلف، آزادی عمل دارند. اگر یک مقام کاخ سفید، وزارت خارجه یا وزارت دفاع، چیزی بگوید که از نظر یک دولت متحد، خصومت آمیز جلوه کند، بسیار قابل توجه خواهد بود؛ اما زمانی که یک نماینده کنگره چنین کاری می کند، صدایش در میان صدای ۵۳۵ عضو کنگره شنیده نمی شود.
با این حال، موضوع قطعنامه ای که از سوی سناتور ها کریس مورفی دموکرات و رند پال جمهوری خواه ارائه شده و هدف آن، ممانعت از فروش تسلیحات پیشرفته بیشتر به عربستان سعودی است، با آنچه پیشتر گفته شد، تفاوت دارد. تهاجم گسترده عربستان سعودی به یمن با هدف بازگرداندن رئیس جمهور این کشور به قدرت، عملیاتی که نهادهایی چون دیدبان حقوق بشر، عفو بین الملل، کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل و پنل کار شناسان شورای امنیت، همگی آن را ناقض قوانین بین المللی دانسته اند، یقیناً در راستای منافع آمریکا در منطقه خلیج فارس نیست. اکنون و در شرایطی که با وجود شواهد بسیار مبنی بر ارتکاب جنگی، آمریکا همچنان به ارسال سلاح برای عربستان ادامه می دهد، مشخصاً در یکی از خشونت بار ترین جنگ های منطقه، جانبداری کرده است.
کمک کردن به بمباران یک کشور، تجارتی خطرناک است، به ویژه اینکه چنین بمبارانی از سوی یکی از شرکای آمریکا انجام و عملیات مذکور نیز تنها سبب وخیم تر شدن اوضاع در کشوری شود که هم اکنون نیز القاعده و داعش در آن فعالیت دارند.
در صورتی که حتی کمیته روابط خارجی سنا از بررسی قطعنامه مورفی و پال اجتناب کند، این دو باید رأساً اقدام کرده و موضوع را در صحن سنا مطرح کنند. این، یک اقدام ضروری برای نشان دادن قدرت کنگره خواهد بود. مردم آمریکا سزاوار تصمیم گیری در این باره هستند که آیا صنایع دفاعی این کشور، بازار آزادی برای همه است و یا تنها شرکای مورد اطمینانی که در ثبات منطقه نقش دارند، می توانند از آن بهره ببرند؟
نظر شما :