اس-۳۰۰؛ جانوری که نباید به آن نزدیک شد

نویسنده: دیو ماجومدار

دیپلماسی ایرانی: براساس گفته های یک مقام ارشد کرملین، روسیه روند انتقال سیستم دفاع موشکی قدرتمند آلماز-آنتی اس-300 به ایران را آغاز کرده است. ایرانی ها نسخه پیشرفته این تسلیحات موسوم به «اس-300 پی ام یو-2» را تحویل خواهند گرفت. ولادیمیر کوژین، مشاور رئیس جمهور در امور همکاری های نظامی-فنی به خبرگزاری تاس می گوید: «این قرارداد اجرایی شده است و آنها کارشان را شروع کرده اند.»

اظهارات کوژین گفته های چند وقت پیش مهدی سنایی، سفیر ایران در روسیه را مبنی بر این که تهران اولین محموله از سکوی پرتاب کننده اس-300 را تحویل گرفته، تایید می کند. اس-300 پی ام یو-2 بردی معادل 120 مایل دارد و اهدافی را در ارتفاع 100 هزار پا مورد حمله قرار می دهد. این سیستم می تواند همزمان چند هدف را مورد اصابت قرار دهد. هر دو نسخه این سامانه به شدت به ایران در حفاظت از خودش در مقابل حملات هوایی کمک می کند.

یکی از مقامات ارشد ایالات متحده اوایل امسال به من گفت که اس-300 تهدیدی مرگبار برای همه جنگنده ها و بمب افکن ها به جز انواع پیشرفته آن است. «این سامانه بازی را برای تمام جنگنده های اف-15، اف-16 و اف-18 تغییر می دهد. این سامانه همانند جانوری است که شما نمی خواهید به آن نزدیک شوید.»

تنها جنگنده های اف-22 رپتور و اف-35 محصول لاکهید مارتین و بمب افکن بی-2 از شرکت نورثروپ گرومن، قادر به عملیات در محدوده مورد حفاظت این تسلیحات هستند. اما حتی این جنگنده ها هم در صورتی که تعداد زیادی از این سامانه در جایی مستقر شده باشند، با مشکل دچار می شوند.

میزان دقیق و مکان استقرار اس-300 می تواند تفاوت قابل ملاحظه ای داشته باشد. مشکل این است که سامانه اس-300 متحرک است و در یک لحظه می تواند موقعیتش را تغییر دهد. یک مقام ارشد نیروی هوایی که تجربه زیادی در این زمینه دارد، می گوید: «اگر آنها وجب به وجب خاک یک کشور را پوشش بدهند، در آن صورت چالشی واقعی خواهند بود.» البته تعداد دقیق اس-300 که ایران می خواهد بخرد، مشخص نیست.

همچنین اس-300 تنها آغاز کار است. همزمان با کاهش تحریم های ایران و افزایش دسترسی این کشور به بازار جهانی، تهران تمایل دارد تا توان نیروی نظامی اش را تقویت کند. تنها عامل محدود کننده در این رابطه قیمت نفت است.

کوژین به تاس می گوید: «من فکر می کنم وقتی تمام محدودیت ها و تحریم ها رفع شود، پیشرفتی جدی در زمینه حوزه همکاری های نظامی-فنی صورت خواهد گرفت و ما امیدواریم که در آینده پروژه های بسیار بزرگی داشته باشیم. منافع ایرانی ها بسیار وسیع است. آنها نیاز جدی به ارتقای کل نیروهای مسلحشان دارند. وقتی صحبت از کشوری بزرگ با نیروهای مسلح بزرگ می شود، البته که نیاز به قراردادهای بزرگ با ارزش میلیاردی است.»

پس از لغو تحریم ها و عدم امکان دسترسی ایران به تسلیحات غربی، این کشور فقط مسکو و پکن را در اختیار دارد. اما به نظر می رسد ایران تمایل بیشتری به تسلیحات روسی دارد. علاوه بر این ایران در چند ماه اخیر خواستار خرید سوخو سو-30 هم بوده است، ولی تعداد آن مشخص نیست. سردار حسین دهقان، وزیر دفاع ایران در مصاحبه با المیادین گفته بود: «ما درحال رایزنی بر سر خرید جنگنده های سوخو هستیم.»

این امری بسیار محتمل است که ایران تمایل داشته باشد مدل های پیشرفته سوخو سو-30 اس ام که شباهت زیادی به نمونه های در اختیار هند، مالزی، الجزایر و روسیه است، داشته باشد. با این حال ممکن است که ایران بخواهد به دنبال خرید سوخو سو-30 ام 2 که در اختیار خود ارتش روسیه است و قیمت کمتری هم دارد و خرید آن با شرایط اقتصادی ایران هماهنگ است، برود.

پیشرفته ترین جنگنده ای که ایران هم اکنون در اختیار دارد اف-14 تام کت و میگ-29 است. بقیه زرادخانه ایران را فانتوم اف-4، اف-5 های بازسازی شده و اف-6 و اف-7 چینی تشکیل می دهند و تعداد کمی هم میگ-19 و میگ-21 هم شامل اسکادران هوایی ایران می شوند.

منبع: نشنال اینترست/ مترجم: حسین هوشمند