آرایش سیاسی داخلی در برخورد با برجام

دیپلماسی ایرانی: یکی از مهمترین رویدادهای سیاسی ایران در سطح بین الملل، مذاکرات هسته ای ایران و شش قدرت جهانی است. حاصل گفتگوهای طولانی بین ایران و 1+5 توافقی است که در وین پایتخت اتریش به امضاء رسید. این توافق جهانی برآمده از تدبیر و تلاش دولت یازدهم به مسئولیت دکتر محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان است. توافق وین که تحت عنوان «برنامه جامع اقدام مشترک » شهرت یافت، در ایران به نام برجام در ادبیات سیاسی جا باز کرد. با انتشار متن برجام و قطعی شدن نتیجه مذاکرات، مخالفان دولت یازدهم از این که عقل و تدبیر دولت دکتر حسن روحانی نتیجه داد و بهانه جوئی های دشمنان ایران را به پایان برد، سخت ناراحت و بعضا عصبانی شدند. به ویژه این که دوستان و همفکران آنان در دولت های نهم و دهم نتوانسته بودند به چنان افتخاری دست یابند، خود را در برابر اکثر مردم ایران شکست خورده دیدند و برای این که تاثیرات این شکست را از بین ببرند، فضاسازی غیرمنتظره ای را سامان دادند. این فضاسازی سامان یافته توسط اقلیتی تندرو که به مرور تندخو هم شدند و به جای نقد رفتار دولتمردان به اهانت و بدزبانی روی آوردند، نشان از استیصال یک گروه تمامیت خواه دارد. در شرایطی که نظرسنجی ها از فزونی هواداران توافق و در مقابل کم شدن مخالفان توافق خبر می دهد، روحیه منتقدان کم حوصله و افراطی ضعیفتر می شود که نمونه آن را در روز چهارشنبه 8 مهرماه در مجلس شورای اسلامی مشاهده کردیم، وقتی که بعضی از دلواپسان، لب به اهانت به وزیر مقتدر امور خارجه ایران باز کردند.

سخن از نظرسنجی پیش آمد، بد نیست گزارش یکی از روزنامه های تندرو پیرامون نظرسنجی انجام گرفته توسط یک موسسه خارجی را یادآوری کنم که اعلام کرده بود : 76 درصد از مردم ایران موافق توافق وین و 7 درصد مخالف شدید آن هستند. (کیهان ۹۴.۶.۲۳) البته این روزنامه، نظرسنجی منطبق بر دیدگاه اصلاح طلبان را مانند گذشته، نظرسازی معرفی نکرده است، بلکه به 76 درصد ملت بزرگ ایران اهانت روا داشته و مدعی شده بود موافقان برجام تحت تاثیر القائات غلط و بدون فهم از مفاد آن، طرفدار توافق وین شده اند، یعنی اکثریت مردم ایران فریب خورده اند که از برجام و دولتمردان امضاءکننده آن حمایت می کنند. (همان، نقل به مضمون)

همپای موافقان و مخالفان توافقات صورت گرفته در مذاکرات ایران با قدرت های جهانی، گروه ها و احزاب سیاسی نیز کم و بیش درباره توافق وین اعلام موضع کرده اند. البته احزاب موجود در کشور، به دلیلی چند، زمینه فعالیت دامنه داری نمی بینند و صرفا به هنگام برگزاری انتخابات در فضای سیاسی کشور عرض اندام می کنند و در موضوعاتی همچون توافق هسته ای، تشکیل جلسه نمی دهند گه موضوع را بررسی کنند و اطلاعیه ای صادر کنند، بلکه این دبیران کل تشکل های سیاسی یا اجتماعی و فرهنگی هستند که اعلام موضع می کنند. با این وجود بعضی از احزاب هستند که به دلیل کثرت موضعگیری های اعضای اصلی آن، بر می آید که موضع آنها درباره توافقات هسته ای چیست؟ کاملا روشن است که احزاب اصلاح طلب به تمامی، حامی توافقات صورت گرفته توسط تیم مذاکره کننده هستند.

اما در میان احزاب و گروه های اصولگرا، این اتفاق نظر وجود ندارد. در این میان جبهه پایداری ، یکسره به مخالفت برخاسته و خارج این که مفاد توافق چیست، به دلیل این که توسط اعضای دولت یازدهم امضاء شده است با آن مخالفند. نوع مخالفت تندروها و افراطیون سنگر گرفته در این جبهه نشان می دهد که اگر توافق هسته ای صد درصد به نفع ایران و صد درصد به ضرر آمریکا و غربی ها بود، باز هم پایداری ها با آن مخالفت می کردند. جز این ها، در جمع اصولگرایان، بعضی از احزاب و تشکل ها به طور مشروط موافق توافق هستند. بعضی از اصولگرایان میانه رو و طرفدار حسن روحانی، مثل حزب اعتدال و توسعه، تماما موافق و حامی مهم توافق هسته ای اند. بدیهی است کسانی که در مجلس شورای اسلامی علیه توافق فعال هستند و تلاش گسترده ای برای تضعیف دولت در مقابل رقیبان بین المللی اش دارند، می دانند که این مخالفت ها نه تنها در تصمیم گیری نظام برای اجرای برجام تاثیری ندارد، بلکه در انتخابات اسفند ماه سال جاری نیز برای آن ها دستاوردی نخواهد داشت.