متکی هم درباره برجام اظهار نظر کرد

وزیر اسبق امور خارجه گفت: موضوع هسته ای و مذاکراتی که به خصوص در دوسال گذشته صورت گرفت در عداد پرونده های خاص بعد از انقلاب اسلامی جای می گیرد.

به گزارش ایسنا، منوچهر متکی در جمع اعضای شورای مرکزی کانون فارغ التحصیلان شبه قاره هند با اشاره به روند پرونده های جمهوری اسلامی در طول سال های گذشته اظهار کرد: شاید اگر بخواهیم مقایسه کنیم اجزاء این پرونده با پرونده گروگانگیری سفارت آمریکا مشابه باشد؛ چراکه از یک سو ایران و از سوی دیگر آمریکا طرفین اصلی پرونده هستند و دیپلمات های کشورمان نیز در دوسال گذشته به خوبی درک کردند که در پرونده هسته ای نیز طرف اصلی آمریکاست و به همین جهت نیز بیشتر وقت مذاکره کنندگان کشورمان بیش از هر هیئت دیگری به مذاکره مستقیم با هیئت آمریکایی اختصاص یافت. البته باید توجه کرد که آمریکایی ها در این مذاکرات هر بار مسائل جدیدی را مطرح کردند و در حقیقت بازی را در مقاطع مختلف بر هم زدند به همین جهت باید دقت مذاکره کنندگان کشورمان از هر جهت بیشتر می بود.

وی با اشاره به تلاش تیم مذاکره کننده فعلی گفت: ما تلاش هایی که در دو سال گذشته توسط تیم مذاکره کننده کشورمان صورت گرفته را نباید فراموش کنیم؛ چراکه این افراد مذاکرات سخت و فشرده ای را دنبال کرده اند. مجموعه مذاکره کنندگان کشورمان بیش از صد سال تجربه دیپلماتیک تنها در کار بین المللی دارند و از نظر فنی و حقوقی و بین المللی اهلیت و تجربه لازم را برای مذاکره داشته اند. پس ما فراموش نمی کنیم کاری را که دوستان در سال های گذشته انجام دادند اما حتما آن ها هم نباید فراموش کنند که اگر طرف مقابل و به خصوص آمریکایی ها به مذاکره، گفت وگو و گرفتن ژست توافق نهایی کردن مذاکرات تمکین کردند حاصل مقاومتی است که در کشور در بیش از یک دهه گذشته صورت گرفته است. آن ها باید بدانند که این مذاکرات حاصل شعار «انرژی هسته ای حق مسلم ماست» و منطق شعار «انرژی هسته ای برای همه و سلاح هسته ای برای هیچ کس» بود؛ بنابراین اگر چنین مقاومتی صورت گرفت و غنی سازی توسط دانشمندان ما به سطح 20 درصد رسید حتما یکی از عوامل مهمی است که آن ها متوجه شدند ما توانمندی این کار را داریم.

وی با اشاره به این که «نباید فراموش کنیم آرایش صحنه چگونه شکل گرفته است» ادامه داد: همان گونه که آن ها می خواهند تحلیل و فکت شیت خودشان را از صحنه القا کنند و بگویند تحریم ها اثرگذار بوده است باید در این سوی قصه ابتدا خودمان واقعیت را درست بدانیم و سپس در دنیا مطرح و به آن افتخار کنیم. اگر زمینه برای حل و فصل موضوع در این مقطع فراهم شد و اراده سیاسی در طرف مقابل بوجود آمد مقدماتی این موضوع را محقق کرده است که شامل مقاومت و دستاوردهاست که هر دو در سایه هدایت های دقیق و هوشمندانه رهبری بدست آمده است. دوستان نباید فراموش کنند ما یک بار با نگاه خوش بینانه و اعتماد به طرف های مقابل تعلیق فعالیت های هسته ای را به کشور تحمیل کردیم.

رئیس اسبق دستگاه دیپلماسی کشورمان همچنین تصریح کرد:در اواخر تیرماه 1384 اروپایی ها در بسته ای که به ما ارائه داشتند تنها حول محور کنارگذاشتن غنی سازی توسط ایران صحبت به میان آوردند. پس ما یک بار توسط این نگاه و رویکرد مذاکراتی به مسلخ رفتیم. این بار باید توجه داشته باشیم که داستان هنوز تمام نشده است. شاید صادقانه ترین و متواضعانه ترین برخورد را با برجام مقام معظم رهبری داشتند. آقایان باید توجه داشته باشند در برخورد صادقانه با مردم باید همه ابعاد موضوع و واقعیت ها را برای مردم بازگو کنند. همه کسانی که با ابتدایی ترین چارچوب های حقوقی و بین المللی آشنایی داشته باشند می دانند دست آمریکا برای بازگشت باز است و می تواند همه تحریم ها را با هر بهانه ای باز گرداند.

وی ادامه داد: دوستان ما تنها استدلالشان در موضوع اعتماد به این حرف آمریکایی ها این است که از نظر آبرو برای آمریکا مناسب نیست که در سطح جهان از حرف خود بازگردند اما من به آن ها می گویم که آمریکا در کدام موضوع بین المللی آبروی خودش را مبنا قرار داده است؟ آمریکایی ها همه جا نشان دادند اگر موضوعی با منافع شان سازگاری نداشته باشد هر کاری را مرتکب می شوند. دوستان انرژی اتمی به جای بهانه گیری و فرافکنی درباره راکتور اراک و توجیه و تفسیر باید واقعیت آشکار را بپذیرند که در یک برخورد مبتنی بر صداقت جمهوری اسلامی امتیاز بزرگی را درباره آب سنگین اراک واگذار کردند، چیزی که نقد است همین است که پذیرفته اند و آن چه بناست به سازی شود وعده های نسیه است و بعدها شروط خاص خود را دارد.

وی تصریح کرد: جمهوری اسلامی اراده جدی مذاکرات و آمادگی رسیدن به یک توافق جامع الاطراف را به نمایش گذاشت اما باید از تاریخ هم درس عبرت گرفت؛ چراکه ما مثلا در ماجرای گروگان ها کلاه گشادی سرمان رفت ولی استدلال این بود که ما آن موقع کار را بلد نبودیم. این که یک صندوقی برای آمریکایی ها از سوی ایران تعبیه بشود که یک میلیارد دلار دائما در آن پول باشد و هر حکمی که صادر شد بدون اراده ایران از آن صندوق بردارند برخورد متوازن این بود که همین صندوق را آمریکایی ها هم بگذارند اما آمریکایی ها چنین کاری نکردند.

متکی ادامه داد: دوستان ما در تبلیغ برجام خیلی عجله نکنند. همان گونه که در ابتدای توافق ژنو نوعی ذوق زدگی وجود داشت که با موضع صریح رهبری هم مواجه شد باید بدانیم آن چه در برجام وجود دارد بخش های قابل توجهی از امتیاز دادن را تیم ایرانی انجام داده است و البته برخی امتیازها را هم به دست آورده اما زمان برای بررسی توازن امتیازها زود است. اما نکته مهم تر روح حاکم بر دیپلماسی این مذاکرات است. آمریکایی ها دقیقا صحنه را در دست داشته اند یعنی تلاش کرده اند در این مدت جمهوری اسلامی را به عنوان BAD BOY به جهانیان معرفی کنند و القا کنند که تنها یک پرونده ما در آستانه حل شدن است و به ادعاهای شرارت و حقوق بشر و . . ادامه دهند این اصلا با روح حاکم بر یک توافق بین المللی بعد از دوازده سال همخوانی ندارد پس معلوم است به دنبال موضوع دیگری هستند.

وی گفت: برخی شعار این را دارند که «گر یار ناز کند تو نیاز کن» و لذا ما باید با آمریکایی ها همراهی کنیم. ما در دیپلماسی برجام به نظرم میدان را به غربی ها واگذار کردیم. اگر پرونده هسته ای و پرونده گروگان ها با هم شباهت هایی دارند تعامل و برخورد با آن هم باید شبیه به هم باشد. حضرت امام پرونده گروگان ها را پس از افتتاح مجلس اول به خانه ملت واگذار کردند.

وی درباره موضوع ارسال برجام به مجلس افزود: این چه زمزمه ای بود که برخی دیپلمات هایی که باید از ورود به حوزه سیاست داخلی پرهیز کنند تاکید کردند که نیازی نیست پرونده به مجلس برود و مجلس می خواهد چه کار کند؟ برخی بنا دارند مجلس را به توپ ببندند. در منطقه ما دو بار در تاریخ این حادثه اتفاق افتاده است یکی در دوره محمدعلی شاه و دیگری در شوروی سابق که یلتسین دومای روسیه را به توپ بست.آقایان بنا دارند با جلوگیری از بررسی برجام در مجلس در جایگاه سومین کسانی باشند که مجلس را به توپ می بندند. این مشی و سیره امام و رهبری است که چنین پرونده های مهمی به دست نمایندگان ملت بررسی شود اما آقایان فقط صبر می کنند حضرت آقا اظهار نظر کنند. این امر کاملا بدیهی است. شما یک تعهد بسیار سنگینی دارید برای کشور ایجاد می کنید. شما یک حقوق مسلمی از کشور را دارید نیمه متوقف می کنید. از جمله در بندهای مرتبط با فردو، تعداد سانترفیوژها، بازگشت پذیری تحریم ها، آب سنگین اراک ، بازرسی ها و غیره تلقی عمومی این است که نسبت به حقوق ما خدشه های جدی وارد شده است. حتی در مابه ازای ادعایی آقایان در رفع تحریم ها ما در تفسیرهای طرف غربی مواضع دیگری مشاهده می کنیم . حداقل ما ذوق زدگی و شتاب زدگی نباید نشان دهیم.

وزیر اسبق امور خارجه معتقد است: از آغاز این روند مخفی کاری هایی که از مردم صورت گرفت بسیار مورد انتقاد است. اگر از ابتدا از مردم می پرسیدند حاضرید ما همکاری هایی را آغاز کنیم که ده سال دیگر پرونده هسته ای بسته شود یعنی طولانی ترین تاریخ برای بسته شدن یک پرونده در طول مذاکرات هسته ای حتما مردم مخالفت می کردند. ژاپنی ها وضعیت مشابه ما را داشتند و حتی به طرف بمب هسته ای حرکت کرده بودند اما پرونده شان در زمان کوتاه تری بسته شد و تعلیق هم نکردند. این که شعار دادند ما می خواهیم کشور عادی باشیم و برخورد متفاوت با ما نشود جای جای برجام نشان می دهد که با ما برخورد متفاوتی شده است. در موضوع محرمانه کردن مذاکرات ظاهر ماجرا این بود که می خواستند صهیونیست ها و افراد مخالف در منطقه از جزئیات خبردار نشوند اما آن ها که در جریان ریز مذاکرات بودند و اصلا رئیس جمهور و وزیر خارجه آمریکا و وظیفه خود می دانستند صهیونیست ها را نسبت به آخرین وضعیت مذاکرات توجیه کنند اما در این میان مردم ما بی خبر بودند . تازه در همین 10 سال ادعایی هم منافذی در متن وجود دارد که بسیار قابل تمدید است. چرا آمریکایی ها صحبت از 25 سال می کنند؟! صهیونست ها هم خواستند از این عدد سو استفاده کنند که با پاسخ قاطع رهبری مواجه شدند.

وی ادامه داد: یک مدیرکل و یا یک معاون وزارت خارجه باید یک دیپلمات حرفه ای باشد و حق تصمیم گیری سیاسی ندارد. رفتن پرونده به مجلس یک بحث آن اهمیت این موضوع و تعهدات ایران است. فرض کنیم آمریکایی ها این طرح را تصویب کنند. آمریکا 35 سال است ما را تحریم کرده و ما علی رغم تحریم ها به اینجا رسیدیم. این یک دیپلماسی پارلمانی است که آمریکایی ها خیلی خوب بازی می کنند و ابتدایی ترین هدف شان تحقیر طرف مقابل است و هدف دیگر ده ها شرط و شروطی است که فشار را افزایش دهند. مجلس شورای اسلامی علاوه بر جایگاه حق قانونی برای تصویب حتی اگر وارد تصویب و یا عدم تصویب هم نشود به تعداد بندهایی که آن ها در تحقیرسازی و دیپلماسی پارلمانی علیه ایران سعی می کنند مصوبه مانند درست کند باید وارد شود. این خیلی بی تدبیری است که ما خودمان به دست خودمان، خودمان را خلع سلاح کنیم. آن جایگاهی که می تواند توی دهن کنگره آمریکا بزند مجلس شورای اسلامی است. توجیه این که آقایان می گویند کشورهای دیگر به مجالس شان نمی برند هم قابل قبول نیست، آن ها چه محلی از اعراب دارند؟ این دوئل دو طرفه است و ما باید حرکت های طرف مقابل را دقیق رصد کنیم.

متکی همچنین گفت: برجام قطعا جای بررسی بیشتر دارد و باید بدانیم که به هیچ وجه این موضوع را نباید سیاسی کرد و له و یا علیه گروه خاصی از آن استفاده کرد. از ابتدای پرونده هسته ای هم همین گونه بود. پرونده هسته ای یک پرونده ملی است که در مجلس هفتم و در اولین مصوبات مجلس همه از هر سلیقه و گروهی مصوبات آن را امضا می کردند و بعدها هم در دولت نهم ما تاکید کردیم نباید با آن برخورد سلیقه ای شود.

وی معتقد است: آمریکایی ها از اواخر دولت دهم تصمیم شان را برای حل موضوع هسته ای گرفته بودند به این دلیل که در همه پرونده های منطقه ای دچار شکست شده بودند. در اواخر دولت دهم بعد از گفت وگوهای قزاقستان آمریکایی ها به نوعی نشان دادند که مایل نیستند با دولت دهم به تفاهم برسند. همان زمان مقاله ی در شش ماه قبل از انتخابات در روسیه چاپ شد که آمریکا نگاهش به نتیجه انتخابات است اما باید بدانیم که آمریکا قطعا به دنبال حل و فصل نهایی بوده است اما همین آمریکایی ها هم با همه نیازشان و همه حالت های نمایشی مذاکرات و . . . هیچ گاه اصل داشتن ابتکار عمل را فراموش نکردند این رویکرد آمریکایی هاست که اگر کشوری بخواهد عقب نشینی کند چگونه باید برخورد کند . دیپلمات های ما باید توجه کامل را به این موضوع داشته باشند.