ملک سلمان با دل پر به امریکا می‌رود

دیپلماسی ایرانی: "جی بی" نام مخفف جو بایدن، معاون رئیس جمهوری امریکا است، کسی که نامش نزد اهل تسنن و بسیاری از دیپلمات ها در واشنگتن دی سی بسیار به میان می آید. اوست که بسیاری تصمیم گیر اصلی بسیاری از سیاست های ایالت متحده امریکا می دانند.  

به گزارش روزنامه النهار، چاپ لبنان، جو بایدن بیش از 5 ماه پیش با چهره های سرشناس کاخ سفید دیدار کرد و صحبت از انتقال آرام قدرت در عربستان کرد و این سوال را پرسید: با این دوستان عربستانی مان بعد از چند سال سردی روابط چگونه باید تعامل کنیم؟ اولویت های ما در رابطه با این متحد مهم در خاورمیانه چیست؟

او این پرسش ها را از افراد پیرامون خود پرسید و یکی از آنها اشاره کرد که بهتر است با یک چهره عربستانی که ارتباطات بسیار نزدیکی با مراکز مطالعاتی و پژوهشی درگیر در امور عربی – امریکایی دارد و با خانواده حاکم در عربستان رابطه نزدیکی دارد، دیدار کند.

بعد از آن دیدار حوادث متعددی پیش آمد و ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان سلسله اقداماتی کرد که بارزترین آنها حمله به الحوثی ها در یمن بود که آن را عملیات "طوفان قاطعیت" نامید. امریکایی ها می گفتند اطلاع دقیقی از زمان انجام این عملیات نداشتند که پیام آن روشن است، عربستان بدون نیاز به امریکا می تواند پیمان عربی بزرگی به وجود آورد. مارک تامسون در مجله تایم نوشت "امریکا کنار گذاشته شد" و در آن به این اظهارات جان مک کین اشاره کرد که گفت: "عربستان تصمیم صحیح را گرفت، ریاض کاری که صحیح است را انجام می دهد."

در طول این مدت کاخ سفید ریاض را آرام نگذاشت، مقامات ارشد کاخ سفید، مسئولان کشور، وزیر دفاع و فرماندهان ارتش دائما در عربستان بودند تا ریاض را مطمئن کنند که حمایت های امنیتی و اطلاعاتی از آن به هیچ وجه متوقف نخواهد شد.

از ریاض تا نیویورک عربستان تلاش کرد موضعی متفاوت از مواضع امریکا اتخاذ کند از جمله قطعنامه 2216 در مورد یمن را به تصویب رساند تا ثابت کند که اعتماد به نفس لازم برای پیشبرد اهداف خود را دارد. بر خلاف ایران که منتظر چراغ سبزی از سوی جامعه غربی بود تا سازی کاملا متفاوت با عربستان بزند و دستورالعمل خود را با پیشتازی تمام پیش ببرد. در آن وقت عادل الجبیر، وزیر امور خارجه فعلی عربستان گفت که هیچ جایی برای ایران در مذاکرات مربوط به امور یمن نیست.

این در حالی است که بعد از امضای توافق نهایی و بعد از اعلام بیانیه سیاسی لوزان درباره پرونده هسته ای ایران، ملک سلمان از حضور در نشست کمپ دیوید که به ابتکار اوباما تشکیل شد تا اعراب را از عواقب توافق هسته ای با ایران مطمئن کند، سر باز زد تا کاخ سفید درک کند که عربستان از سیاست های آن راضی نیست و پیام هایی را که از مواضع ایالات متحده درک می کند به هیچ وجه قبول ندارد.

عربستان حتی از این فراتر رفت و دیپلماسی خود را در ایجاد پیمان های جدید به کار گرفت. از یک سو دست دوستی با فرانسه را فشرد و از سوی دیگر روسیه را به یک شریک قدرتمند برای خود تبدیل کرد. به این ترتیب عربستان به امریکا پیام داد امکان یافتن دوستان جدید به جای امریکا را دارد در صورتی که واشنگتن بخواهد به سیاست نزدیکی به ایران و دوری از عربستان همچنان ادامه دهد و بر تداوم این سیاست اصرار داشته باشد.

اوباما می گوید که توافقی که با ایران بسته متوازن است و به حساب هیچ کشور دیگری نیست، اما همان طور که بسیاری از تحلیلگران امریکایی هم بر آن تاکید می کنند، آن چه مشاهده می شود خلاف این اظهارات را ثابت می کند. از جمله فردریک ویری در مجله تایم نوشت: « توزانی که باراک اوباما ادعا می کند از طریق این توافق به دست می آید به هیچ وجه ممکن نیست.»

ملک سلمان تا پایان این هفته به ایالات متحده می رود. او قرار است میهمان ویژه کاخ سفید باشد، او با دست خالی راهی امریکا نمی شود بلکه پرونده های بزرگی را در دستان خود دارد، مهمترین آنها پرونده یمن است که به طور مستقیم خود درگیر آن شده است. آیا او می تواند با دست پر هم از امریکا باز گردد؟

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11