اروپا نگران رد توافق در کنگره آمریکا

نویسنده: جان هادسن

دیپلماسی ایرانی: کاخ سفید می گوید که اطمینان دارد برای غلبه بر جمهوریخواهان مخالف توافق هسته ای تاریخی با ایران رأی های لازم را در اختیار دارد. با این حال، برخی از متحدان آمریکا در این مورد تردید دارند و برنامه کاری خود را خالی کرده اند تا با دموکرات های مردد مجلس آمریکا جلسه بگذارند تا توافق تصویب شود.

برخی از شرکای کمتر قابل اعتماد واشنگتن هم نگران هستند: دیپلمات های عالیرتبه روسیه و چین به جمع دیگر نمایندگان قدرت های جهانی پیوستند تا در جلسه با 30 دموکرات سنا نگرانی آنها را درباره این توافق کاهش دهند. به گفته فیلیپ آکرمن، سفیر آلمان در آمریکا: «احتمال رد شدن توافق همه ما را مضطرب کرده است. این اتفاق کابوس همه کشورهای اروپایی خواهد بود.»

ملاقات روز سه شنبه میان سفرای پنج کشور حاضر در توافق هسته ای با سناتورهای دموکرات برای آن بود که انتقادها و پرسش های این قانونگذاران پاسخ داده شود. رأی ماه سپتامبر کنگره آمریکا مشخص خواهد کرد که آیا تحریم های آمریکا علیه ایران قرار است ادامه یابد تا توافق از دست برود، یا قرار است طبق برنامه زمانی مشخص منقضی شود تا تهران در مقابل، برنامه هسته ای اش را محدودتر سازد.

در طول این ملاقات، برخی از دموکرات ها به صراحت گفتند که نمی دانند اگر کنگره توافق را رد کند دیگر قدرت های جهانی چه واکنشی نشان خواهند داد، و آیا شانس رسیدن به توافق خوب در آینده وجود دارد یا نه. دیپلمات های سه کشور اروپایی و روسیه و چین که از این بی اطلاعی شگفت زده شده بودند، در چند مورد به تبیین توافق هسته ای پرداختند.

«پیتر وست مکات»، سفیر بریتانیا، تأکید کرد که احتمال رسیدن به توافق بهتر «بعید» است. حدس او این بود که حتی اگر کنگره توافق را رد کند تحریم های بین المللی فرو خواهد پاشید. «سرگئی کیسلیاک»، سفیر روسیه در آمریکا، هم نظر او را تأیید کرد. سخنگوی سفارت بریتانیا در آمریکا از اظهار نظر در مورد جزئیات این ملاقات پشت درهای بسته خودداری کرد، اما گفت که موضع لندن مشخص است: «اگر کنگره این توافق خوب را رد کند و آمریکا مجبور شود [از فرایند توافق] کناره گیری کند، برنامه هسته ای ایران بدون محدودیت و با نظارت کمتر پیش خواهد رفت، اجماع بین المللی کنونی بر سر تحریم ها از بین می رود و اتحاد کشورها در مقابل ایران به شدت تضعیف خواهد شد». آکرمن، سفیر آلمان گفت که در تقاضایش از سناتورها، به نقش آلمان به عنوان «بزرگترین دوست اسرائیل در اروپا اشاره کرده است.» او گفت: «اعتقاد ما این است که این توافق واقعاً امنیت اسرائیل را تقویت خواهد کرد؛ وگرنه ما این توافق را امضا نمی کردیم.»

در کنگره، سناتورهای آمریکایی به دفعات خواستند درباره درستی گزارش «بلومبرگ» توضیح بدهند. این گزارش به نقل از «ژاک اودیبرت»، مشاور ارشد رئیس جمهور فرانسه، گفته بود که اگر کنگره توافق را رد کند اوباما می تواند فشار بیشتری بر ایران بیاورد. اودیبرت این اظهارات را تکذیب کرده است. در ملاقات روز سه شنبه هفته پیش، «فردریک دوره»، دبیر اول سفارت فرانسه، تأکید کرد که قدرت های جهانی بهترین توافق ممکن را با ایران به دست آورده اند. به نظر می رسد که فشار سفرای اروپایی و سفیران روسیه و چین مؤثر بوده است.

روز پنجشنبه، سناتور «کرستن گیلیبرند»، در بیانیه ای که صادر کرد با اشاره به این ملاقات حمایت خود را از توافق اعلام کرد. او گفت: «وقتی از سفرای کشورهای متحد آمریکا در پنج به علاوه یک سوال کردم، مشخص شد که اگر این توافق را رد کنیم، برگشتن به میز مذاکره امکان پذیر نیست.» علاوه بر گیلیبرند، 11 سناتور دیگر هم اکنون حمایت علنی خود را از توافق اعلام کرده اند. کاخ سفید برای این که بتواند از حق وتوی خودش بهره بگیرد، نیاز به 23 رأی دیگر دارد. لابی کردن برای رأی های باقیمانده فرایند دشواری خواهد بود، چون سناتورها این هفته به حوزه انتخابیه خود باز می گردند و کنگره وارد تعطیلات ماه آگوست خواهد شد.

در نیمه اول سال 2015، آیپک، لابی قدرتمند طرفدار اسرائیل، مبلغ بی سابقه 1.67 میلیون دلار برای کارزار رد توافق هزینه کرد. قرار است حداقل 20 میلیون دلار دیگر در این راه هزینه شود. در همین حال، «فیلیپ آکرمن»، سفیر آلمان در آمریکا، گفت که مقامات آلمانی حاضر هستند با هر قانونگذار آمریکایی که در مورد موضع اروپا درباره توافق سوال دارد گفتگو کنند. او خاطرنشان کرد که حتی اگر کنگره توافق را رد کند، تحریم های اتحادیه اروپا علیه ایران به احتمال زیاد فرو خواهد پاشید. به گفته آکرمن: «همه قبول دارند که این توافق دستاورد عظیمی برای دیپلماسی بین المللی است. اگر آمریکا بگوید: ببخشید رفقا، ما نمی توانیم این کار را انجام بدهیم چون کنگره با ما همراهی نمی کند؛ بقیه می پرسند: چرا ما باید دنبال این کنگره راه بیفتیم؟»

منبع: فارن پالیسی/ مترجم: علی عطاران