٤ پرده اقتصاد ایران، پس از تحریم
اقتصاد ایران مدت هاست که در رکود تورمی دست و پا می زند و بحران های مکرری را با پوست و گوشت و استخوان خود احساس می کند. اقتصاد ایران بیماری است که یک دوره سخت ٨ساله را سپری کرده و شاخص های توسعه ای خود را به صورت باورناپذیری از دست داده است؛ چرا که تحریم ها و فشار های ویژه این کاغذپاره های سابق، بالاخره بر بدنه اقتصاد احساس شد و با حضور دولت یازدهم عزمی شکل گرفت تا این تحریم های ناعادلانه شکسته شود.
در این سال ها، بازار سرمایه ایران تأثیرهای مستقیمی از همین تحریم ها گرفت و حالا هم با حساس شدن مذاکرات هسته ای، این حوزه بیش از هر حوزه دیگری در اقتصاد ایران، تحت تأثیر اخبار مذاکرات هسته ای ایران و غرب است. با انتشار هر خبر روشن و تیره ای از هتل کوبورگ وین (محل برگزاری مذاکرات هسته ای) شاخص بورس فراز و نشیب دارد و موجی شده است که آرام ندارد! اکنون همه چشم ها به وین دوخته شده و انتظار برای نتیجه روز سه شنبه است که ببینیم بازار سرمایه ایران چه روز هایی را پس از تحریم تجربه خواهد کرد. همین موضوع پرسش بسیاری از سهامداران بازار سرمایه و حتی کسانی است که سهمی ندارند اما می دانند که رونق این بازار می تواند به زندگی آنها هم رونقی ببخشد.
تعیین وضع بازار با شرایط شرکت ها
حمید میرمعینی، رئیس هیأت مدیره کارگزاری تدبیرگر سرمایه در پاسخ به این پرسش و درباره پیش بینی آینده بازار سرمایه پس از توافق به «شهروند» گفت: نمی توان به صورت علمی و دقیق شرایط بازار سرمایه، پس از توافق را مورد ارزیابی قرار داد؛ زیرا روند گذشته تحلیل بازار دگرگون می شود و تنها این گمانی زنی ها و پیش بینی تغییر صنایع، به خصوص صنایعی که در ماه های اخیر آسیب بیشتری دیده اند، تعیین کننده شرایط بازار خواهند بود. او ادامه داد: باید منتظر بود که بسیاری از صنایع تحولاتی را شاهد باشند و برخی از صنایع بیشترین رشد را تجربه می کنند. در حال حاضر بسیاری از شرکت های صنایع مختلف زیر ظرفیت خود کار می کنند و هزینه عملیاتی آنها به شدت افزایش یافته است.
او با اشاره به این که در این شرایط طبیعی است که سود این شرکت ها کاهش یابد، توضیح داد: البته باید توجه داشت که تأثیر برداشته شدن تحریم ها بر شرکت های مختلف متفاوت است. برخی از شرکت ها به صورت مستقیم تحت تأثیر تحریم ها نبوده اند و تأثیر برداشته شدن تحریم ها پس از گذشت مدت زمانی مشخص خواهد شد. وی تأکید کرد: این صنایع بیشتر تحت تأثیر سیاست گذاری های اقتصادی که بعدا توسط دولت و مدیران اقتصادی و در شرایط جدید اتخاذ می شود، قرار می گیرند و می توان صنایعی از قبیل پتروشیمی ها، پالایشگاهی ها، فولادی ها، سنگ آهن و سیمانی ها را نام برد. او همچنین افزود: در مقابل صنعت بانکداری، گروه های حمل ونقل و لیزینگی ها و خودرویی ها و برخی صنایع دیگر به سرعت تحت تأثیر رفع تحریم ها قرار می گیرند و با افزایش فروش و کاهش هزینه ها سود آوری آنها بیشتر می شود.
تغییرات بی محابا نخواهد بود
میرمعینی درباره میزان و چگونگی واکنش ها و تأثیر آن بر بازار سرمایه گفت: به طور قطع بازار سهام ایران تا چند درصد رشد خواهد کرد. اما این رشد بی محابا نخواهد بود و پس از چند ماه بازار به تعادل می رسد.
وی افزود: می توان پیش بینی کرد که به طور میانگین رشد ٢٠ تا ٣٠ درصدی را در صنایع مختلف شاهد باشیم. این رشد نیز تحت تأثیر افزایش تقاضا از سوی فعالان بازار و در نتیجه افزایش قیمت ها رخ می دهد؛ به بیان دیگر بازیگران بازار با ارزیابی عملکرد شرکت ها و پیش بینی روند رو به رشد بازار متقاضی خرید سهام خواهند شد.
منع شکل گیری حباب با عرضه ها
وی درباره احتمال تشکیل حباب پس از اعلام توافق در بورس ایران، گفت: احتمال تشکیل حباب در بازار سرمایه بعید است. از سویی قیمت های بسیاری از سهام زیر ارزش ذاتی خود قرار دارد و از طرف دیگر فعالان بازار سرمایه در طول سالیان اخیر تجربه های تلخی داشته اند؛ به عنوان مثال در گذشته خوش بینی های فعالان بازار بی محابا بود، خوش بینی هایی بی اساس و غیرواقعی که شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران را در دی ماه ٩٢ به کانال ٨٩ هزار واحدی رساند. اما به نظر می رسد در ٢ سال اخیر روند فعالیت سهامداران در بازار، منطقی تر از گذشته شده و تجربیات گذشته موجب شده است که نسبت به اخبار واکنش های منطقی تری را نشان دهند. در شرایط فعلی همه فعالان حقیقی و حقوقی با فاصله ای زمانی بعد از انتشار اخبار به واکنش دست می زنند. درواقع آنها به تحلیل اخبار دست می زنند و صحت، اثر و پایایی روایی آن را بررسی می کنند.
این کارشناس ارشد بازار سرمایه با مقایسه عملکرد بازار در گذشته و حال، به تأثیر اقدامات مدیران بورسی اشاره می کند و می گوید: در سال ٩٢ و قبل از آن به دلیل بالا بودن تقاضا و کمبود سهام در بازار، بسیاری از سهامداران سهام بی بنیاد و کم ارزش را خریداری کردند، سهام کم پتانسیلی که دلیلی برای رشد آنها وجود نداشت و درنهایت رشد قیمتی این سهام را رقم زد.
اما می توان پیش بینی کرد پس از توافقات هسته ای این اتفاق کمتر رخ می دهد، زیرا سازمان بورس و شرکت های بورسی خود را برای عرضه های اولیه و پوشش تقاضای ایجاد شده در بازار آماده کرده اند. به طورکلی با توجه به اقدامات و تمهیداتی که صورت گرفته است بازار منطقی تر عمل می کند به نحوی که حقوقی ها تحت تأثیر جو های ایجاد شده قرار نمی گیرند.
تغییر رفتار فعالان اقتصاد با رونق اقتصادی
میرمعینی با تأکید بر این موضوع که همه مشکلات بازار سرمایه پس از توافق حل نمی شود، به نقش دولت در بازار سرمایه اذعان کرده و تأکید می کند: به طور قطع مشکلات بسیاری از صنایع ما پس از تحریم ها پابرجا خواهد بود؛ به عنوان مثال مشکلات مربوط به تقاضا و مواد اولیه صنعت فولاد همچنان پا برجاست و ریشه های آن را باید در داخل جست وجو کرد.
این فعال بازار سرمایه گفت: درواقع رونق اقتصادی که تحت تأثیر سیاست های اقتصادی دولت است، می تواند این مشکلات را برطرف کند. اولین تغییرات و سیاست های دولت را می توان در برنامه بودجه دولت دید. پس از تغییرات مثبت و رونق گیری اقتصاد می توان پیش بینی کرد که رفتار فعالان بازار سرمایه تغییر کند و به سمت صنایع پایه ای و عمرانی متمایل شوند.
٤ پرده از اقتصاد ایران پس از تحریم
فراز مسافری راد، تحلیلگر بازار سرمایه نیز با بررسی ٤ فاز مختلف در اقتصاد ایران در دوران پسا تحریم می گوید: با به نتیجه رسیدن مذاکرات و برداشته شدن تحریم ها چند فاز برای اقتصاد کلان ایران شکل خواهد گرفت. فاز اول شکل گیری جو روانی مثبت در کل اقتصاد کشور است. همین موضوع را می توان محرکی قوی برای رونق بخشی به اقتصاد تلقی کرد.
او همچنین هشدار داد: باید توجه داشت که تأثیرات واقعی رفع تحریم ها دفعتا ایجاد نمی شود و نیاز به زمان دارد. در فاز دوم دولت این امکان را می یابد که سیاست های مدنظر خود را اجرا کند؛ سیاست هایی از قبیل تک نرخی کردن ارز، کاهش نرخ سود بانکی، اعمال سیاست های انبساطی و دست کشیدن از سیاست های انقباضی.
افزایش ٢تا ٣ مرتبه ای قیمت به درآمد
وی درباره تأثیر جو روانی در بازار سرمایه و تحولات منتج از آن گفت: بهترین معیار برای سنجش و تأثیر جو روانی در بازار سرمایه قیمت به درآمد (P/E) است. به نظر می رسد نسبت قیمت به درآمد (P/E) کل بازار ٢ تا ٣ مرتبه افزایش پیدا کند. البته این میزان به میانگین کل بازار بازمی گردد.
او در تشریح دلایل این موضوع گفت: برخی از صنایع و شرکت ها به صورت مستقیم تحت تأثیر قرار می گیرند و برخی از آنها به مرور زمان تأثیر می پذیرند. اما به طورکلی می توان انتظار داشت با گشایش اعتبار های صورت گرفته هزینه های مالی شرکت ها کاهش یابد؛ سرمایه در گردش مورد نیاز شرکت ها کمتر و هزینه های انتقال پول کاسته شود.
منابع آزاد شده فشار عرضه را کم می کند
مسافری راد در تشریح فاز سوم و چهام به تأثیر اثرات واقعی رفع تحریم ها در اقتصاد اشاره کرد و گفت: می توان فاز سوم را اثرات واقعی رفع تحریم ها در اقتصاد نامگذاری کرد. در این دوره هزینه شرکت ها کاهش می یابد و اجرای پروژه های اقتصادی تسهیل می شود. می توان فاز ٣ و ٤ را به عنوان میان مدت و بلندمدت در نظر گرفت.
او ادامه داد: در فاز چهارم سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشور اتفاق می افتد. با توجه به این که صنعت نفت، پتروشیمی ها و پالایشگاهی ها به سرمایه گذاری ١٠٠ میلیارد دلاری نیاز دارند، لزوم این نوع سرمایه گذاری را شدت می بخشد.
وی همچنین درباره بحث دیگر که در این فاز وجود دارد، گفت: ورود نقدینگی به بازار توسط منابع آزاد شده مبحث دیگر است؛ از آن جایی که این منابع ارزی و دلاری است، انتظار می رود که دولت از طریق این منابع تقاضای تجمیع شده ارزی و وارداتی را پوشش دهد تا بدین وسیله مانع افزایش نقدینگی یا افزایش پولی شود.
این تحلیلگر بازار افزود: دولت همچنین می تواند به وسیله این منابع بدهی های بانکی و پیمانکاران خود را بپردازد. دولت از طریق این منابع می تواند فشار عرضه ای را که به وسیله بدهکاران بزرگ خود مانند تأمین اجتماعی و مپنا به بازار وارد می شود، مرتفع سازد.
او در تحلیل واکنش سهامداران بعد از توافق هم تأکید کرد: به طور قطع واکنش ها پس از اعلام توافق هیجانی خواهد بود و قیمت ها هیجانی رشد خواهد کرد، اگر شاخص هم وزن را در ٣ هفته اخیر رصد کنید، متوجه خواهید شد که رشد شاخص با احتیاط و به همراه رونق بازار به پیش رفته است. در نتیجه پیش بینی می شود پس از اعلام توافق تا حدود ٣٠ درصد به ارزش بازار افزوده شود.
در این سال ها، بازار سرمایه ایران تأثیرهای مستقیمی از همین تحریم ها گرفت و حالا هم با حساس شدن مذاکرات هسته ای، این حوزه بیش از هر حوزه دیگری در اقتصاد ایران، تحت تأثیر اخبار مذاکرات هسته ای ایران و غرب است. با انتشار هر خبر روشن و تیره ای از هتل کوبورگ وین (محل برگزاری مذاکرات هسته ای) شاخص بورس فراز و نشیب دارد و موجی شده است که آرام ندارد! اکنون همه چشم ها به وین دوخته شده و انتظار برای نتیجه روز سه شنبه است که ببینیم بازار سرمایه ایران چه روز هایی را پس از تحریم تجربه خواهد کرد. همین موضوع پرسش بسیاری از سهامداران بازار سرمایه و حتی کسانی است که سهمی ندارند اما می دانند که رونق این بازار می تواند به زندگی آنها هم رونقی ببخشد.
تعیین وضع بازار با شرایط شرکت ها
حمید میرمعینی، رئیس هیأت مدیره کارگزاری تدبیرگر سرمایه در پاسخ به این پرسش و درباره پیش بینی آینده بازار سرمایه پس از توافق به «شهروند» گفت: نمی توان به صورت علمی و دقیق شرایط بازار سرمایه، پس از توافق را مورد ارزیابی قرار داد؛ زیرا روند گذشته تحلیل بازار دگرگون می شود و تنها این گمانی زنی ها و پیش بینی تغییر صنایع، به خصوص صنایعی که در ماه های اخیر آسیب بیشتری دیده اند، تعیین کننده شرایط بازار خواهند بود. او ادامه داد: باید منتظر بود که بسیاری از صنایع تحولاتی را شاهد باشند و برخی از صنایع بیشترین رشد را تجربه می کنند. در حال حاضر بسیاری از شرکت های صنایع مختلف زیر ظرفیت خود کار می کنند و هزینه عملیاتی آنها به شدت افزایش یافته است.
او با اشاره به این که در این شرایط طبیعی است که سود این شرکت ها کاهش یابد، توضیح داد: البته باید توجه داشت که تأثیر برداشته شدن تحریم ها بر شرکت های مختلف متفاوت است. برخی از شرکت ها به صورت مستقیم تحت تأثیر تحریم ها نبوده اند و تأثیر برداشته شدن تحریم ها پس از گذشت مدت زمانی مشخص خواهد شد. وی تأکید کرد: این صنایع بیشتر تحت تأثیر سیاست گذاری های اقتصادی که بعدا توسط دولت و مدیران اقتصادی و در شرایط جدید اتخاذ می شود، قرار می گیرند و می توان صنایعی از قبیل پتروشیمی ها، پالایشگاهی ها، فولادی ها، سنگ آهن و سیمانی ها را نام برد. او همچنین افزود: در مقابل صنعت بانکداری، گروه های حمل ونقل و لیزینگی ها و خودرویی ها و برخی صنایع دیگر به سرعت تحت تأثیر رفع تحریم ها قرار می گیرند و با افزایش فروش و کاهش هزینه ها سود آوری آنها بیشتر می شود.
تغییرات بی محابا نخواهد بود
میرمعینی درباره میزان و چگونگی واکنش ها و تأثیر آن بر بازار سرمایه گفت: به طور قطع بازار سهام ایران تا چند درصد رشد خواهد کرد. اما این رشد بی محابا نخواهد بود و پس از چند ماه بازار به تعادل می رسد.
وی افزود: می توان پیش بینی کرد که به طور میانگین رشد ٢٠ تا ٣٠ درصدی را در صنایع مختلف شاهد باشیم. این رشد نیز تحت تأثیر افزایش تقاضا از سوی فعالان بازار و در نتیجه افزایش قیمت ها رخ می دهد؛ به بیان دیگر بازیگران بازار با ارزیابی عملکرد شرکت ها و پیش بینی روند رو به رشد بازار متقاضی خرید سهام خواهند شد.
منع شکل گیری حباب با عرضه ها
وی درباره احتمال تشکیل حباب پس از اعلام توافق در بورس ایران، گفت: احتمال تشکیل حباب در بازار سرمایه بعید است. از سویی قیمت های بسیاری از سهام زیر ارزش ذاتی خود قرار دارد و از طرف دیگر فعالان بازار سرمایه در طول سالیان اخیر تجربه های تلخی داشته اند؛ به عنوان مثال در گذشته خوش بینی های فعالان بازار بی محابا بود، خوش بینی هایی بی اساس و غیرواقعی که شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران را در دی ماه ٩٢ به کانال ٨٩ هزار واحدی رساند. اما به نظر می رسد در ٢ سال اخیر روند فعالیت سهامداران در بازار، منطقی تر از گذشته شده و تجربیات گذشته موجب شده است که نسبت به اخبار واکنش های منطقی تری را نشان دهند. در شرایط فعلی همه فعالان حقیقی و حقوقی با فاصله ای زمانی بعد از انتشار اخبار به واکنش دست می زنند. درواقع آنها به تحلیل اخبار دست می زنند و صحت، اثر و پایایی روایی آن را بررسی می کنند.
این کارشناس ارشد بازار سرمایه با مقایسه عملکرد بازار در گذشته و حال، به تأثیر اقدامات مدیران بورسی اشاره می کند و می گوید: در سال ٩٢ و قبل از آن به دلیل بالا بودن تقاضا و کمبود سهام در بازار، بسیاری از سهامداران سهام بی بنیاد و کم ارزش را خریداری کردند، سهام کم پتانسیلی که دلیلی برای رشد آنها وجود نداشت و درنهایت رشد قیمتی این سهام را رقم زد.
اما می توان پیش بینی کرد پس از توافقات هسته ای این اتفاق کمتر رخ می دهد، زیرا سازمان بورس و شرکت های بورسی خود را برای عرضه های اولیه و پوشش تقاضای ایجاد شده در بازار آماده کرده اند. به طورکلی با توجه به اقدامات و تمهیداتی که صورت گرفته است بازار منطقی تر عمل می کند به نحوی که حقوقی ها تحت تأثیر جو های ایجاد شده قرار نمی گیرند.
تغییر رفتار فعالان اقتصاد با رونق اقتصادی
میرمعینی با تأکید بر این موضوع که همه مشکلات بازار سرمایه پس از توافق حل نمی شود، به نقش دولت در بازار سرمایه اذعان کرده و تأکید می کند: به طور قطع مشکلات بسیاری از صنایع ما پس از تحریم ها پابرجا خواهد بود؛ به عنوان مثال مشکلات مربوط به تقاضا و مواد اولیه صنعت فولاد همچنان پا برجاست و ریشه های آن را باید در داخل جست وجو کرد.
این فعال بازار سرمایه گفت: درواقع رونق اقتصادی که تحت تأثیر سیاست های اقتصادی دولت است، می تواند این مشکلات را برطرف کند. اولین تغییرات و سیاست های دولت را می توان در برنامه بودجه دولت دید. پس از تغییرات مثبت و رونق گیری اقتصاد می توان پیش بینی کرد که رفتار فعالان بازار سرمایه تغییر کند و به سمت صنایع پایه ای و عمرانی متمایل شوند.
٤ پرده از اقتصاد ایران پس از تحریم
فراز مسافری راد، تحلیلگر بازار سرمایه نیز با بررسی ٤ فاز مختلف در اقتصاد ایران در دوران پسا تحریم می گوید: با به نتیجه رسیدن مذاکرات و برداشته شدن تحریم ها چند فاز برای اقتصاد کلان ایران شکل خواهد گرفت. فاز اول شکل گیری جو روانی مثبت در کل اقتصاد کشور است. همین موضوع را می توان محرکی قوی برای رونق بخشی به اقتصاد تلقی کرد.
او همچنین هشدار داد: باید توجه داشت که تأثیرات واقعی رفع تحریم ها دفعتا ایجاد نمی شود و نیاز به زمان دارد. در فاز دوم دولت این امکان را می یابد که سیاست های مدنظر خود را اجرا کند؛ سیاست هایی از قبیل تک نرخی کردن ارز، کاهش نرخ سود بانکی، اعمال سیاست های انبساطی و دست کشیدن از سیاست های انقباضی.
افزایش ٢تا ٣ مرتبه ای قیمت به درآمد
وی درباره تأثیر جو روانی در بازار سرمایه و تحولات منتج از آن گفت: بهترین معیار برای سنجش و تأثیر جو روانی در بازار سرمایه قیمت به درآمد (P/E) است. به نظر می رسد نسبت قیمت به درآمد (P/E) کل بازار ٢ تا ٣ مرتبه افزایش پیدا کند. البته این میزان به میانگین کل بازار بازمی گردد.
او در تشریح دلایل این موضوع گفت: برخی از صنایع و شرکت ها به صورت مستقیم تحت تأثیر قرار می گیرند و برخی از آنها به مرور زمان تأثیر می پذیرند. اما به طورکلی می توان انتظار داشت با گشایش اعتبار های صورت گرفته هزینه های مالی شرکت ها کاهش یابد؛ سرمایه در گردش مورد نیاز شرکت ها کمتر و هزینه های انتقال پول کاسته شود.
منابع آزاد شده فشار عرضه را کم می کند
مسافری راد در تشریح فاز سوم و چهام به تأثیر اثرات واقعی رفع تحریم ها در اقتصاد اشاره کرد و گفت: می توان فاز سوم را اثرات واقعی رفع تحریم ها در اقتصاد نامگذاری کرد. در این دوره هزینه شرکت ها کاهش می یابد و اجرای پروژه های اقتصادی تسهیل می شود. می توان فاز ٣ و ٤ را به عنوان میان مدت و بلندمدت در نظر گرفت.
او ادامه داد: در فاز چهارم سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشور اتفاق می افتد. با توجه به این که صنعت نفت، پتروشیمی ها و پالایشگاهی ها به سرمایه گذاری ١٠٠ میلیارد دلاری نیاز دارند، لزوم این نوع سرمایه گذاری را شدت می بخشد.
وی همچنین درباره بحث دیگر که در این فاز وجود دارد، گفت: ورود نقدینگی به بازار توسط منابع آزاد شده مبحث دیگر است؛ از آن جایی که این منابع ارزی و دلاری است، انتظار می رود که دولت از طریق این منابع تقاضای تجمیع شده ارزی و وارداتی را پوشش دهد تا بدین وسیله مانع افزایش نقدینگی یا افزایش پولی شود.
این تحلیلگر بازار افزود: دولت همچنین می تواند به وسیله این منابع بدهی های بانکی و پیمانکاران خود را بپردازد. دولت از طریق این منابع می تواند فشار عرضه ای را که به وسیله بدهکاران بزرگ خود مانند تأمین اجتماعی و مپنا به بازار وارد می شود، مرتفع سازد.
او در تحلیل واکنش سهامداران بعد از توافق هم تأکید کرد: به طور قطع واکنش ها پس از اعلام توافق هیجانی خواهد بود و قیمت ها هیجانی رشد خواهد کرد، اگر شاخص هم وزن را در ٣ هفته اخیر رصد کنید، متوجه خواهید شد که رشد شاخص با احتیاط و به همراه رونق بازار به پیش رفته است. در نتیجه پیش بینی می شود پس از اعلام توافق تا حدود ٣٠ درصد به ارزش بازار افزوده شود.
منبع: روزنامه شهروند
نظر شما :