اوباما هیچ وقت به ایران حمله نخواهد کرد

نویسنده: استیون دیوید *

دیپلماسی ایرانی: وقتی رئیس جمهور اوباما می گوید برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای «تمام گزینه ها روی میز است» چشم انداز حمله ارتش آمریکا به تاسیسات هسته ای ایران حتی در صورت شکست مذاکرات فعلی، به طور فزاینده ای بعید است. برای بسیاری، فقدان تهدید نظامی معتبر علیه ایران نشان دهنده رهبری ضعیف اوباما و ترس وی از استفاده از زور است. اوباما به عنوان رئیس جمهوری دیده می شود که به طور بداهه و بدون داشتن هیچ گونه قطب نمای ایدئولوژیک و یا فکری عمل می کند.

در حقیقت، رویکرد اوباما نسبت به ایران هیچ گونه رمز و رازی ندارد و می توان آن را از طریق نظریه سنتی رئالیسم توضیح داد. سیاست وی در قبال ایران همانند دیگر تصمیمات مهم سیاست خارجی اش -چرخش به سوی آسیا، خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، واکنش ضعیف به مداخله روسیه در اوکراین و عدم تمایل به افزایش نیروها برای مقابله با بحران در سوریه و عراق- به بهترین نحو توسط رئالیسم توضیح داده می شود.

برای اطمینان باید توضیح داد که یک سیاست خارجی واقع گرا لزوماً یک سیاست خارجی خوب نیست و اقدامات اوباما بسیاری از کاستی های این روش را مشخص کرده است. با این وجود رویکرد اوباما در قبال ایران نشان می دهد که رئالیسم لزوماً اقدامات خود را توضیح نمی دهد. کسانی که رویکرد اوباما را مورد انتقاد قرار می دهند باید درک کنند که مشکلی که آنها با رئالیسم دارند همان قدر است که با رئیس جمهور دارند.

سیاست اوباما در قبال ایران نشان دهنده مسیری رئالیستی است که ابزار محدود را برای اهداف محدود گسترش می دهد. اوباما نمی خواهد ایران به تسلیحات هسته ای دست پیدا کند، اما اراده پرداخت هزینه مقابله با آن را ندارد. ممانعت اوباما از انجام اقدام در این رابطه و روی آوردن به تحریم اقتصادی نه تنها نشان دهنده هزینه های قابل توجه حمله نظامی است بلکه ثابت می کند که اوباما بر این باور است که یک ایران مجهز به سلاح هسته ای تنها یک تهدید محدود برای آمریکا به شمار می رود.

در حالی که ایران متحدین آمریکا از قبیل اسرائیل و عربستان را تهدید می کند، این تهدید برای ایالات متحده مستقیم نیست و استفاده نیروهای آمریکایی از زور را کمتر جذاب می کند. آستانه استفاده از زور در جهان رئالیستی بالا است و این آستانه توسط ایران که به طور مستقیم منافع حیاتی آمریکا را تهدید نمی کند، شکسته نمی شود.

بی میلی اوباما به استفاده از زور، رویکرد رئالیست ها در دستیابی به سلاح هسته ای را هم توضیح می دهد. بسیاری از رئالیست ها با کشورهایی که به دنبال رسیدن به سلاح هسته ای هستند، احساس همدردی می کنند. یک جهان پر هرج و مرج و پر تهدید، جایی است که شما فقط باید به خودتان تکیه کنید و تسلیحات هسته ای همانند یک بیمه عمر برای دولت های ناامن، ضروری است. بر این اساس رئالیست ها می گویند ایران کشوری است که دشمن زیاد دارد و به همین دلیل سلاح هسته ای برایش کاربرد دارد. علاوه بر این بسیاری از رئالیست ها تسلیحات هسته ای را یک نیروی ثبات بخش برای صلح می دانند، چون باعث بالا رفتن هزینه جنگ به سطحی غیرقابل قبول می شود.

هنوز زمان باقی است تا متوجه شویم رویکرد رئالیستی اوباما در مقابل ایران موفق خواهد شد یا خیر. یا این حال معلوم نیست که سیاست رئالیستی اوباما در قبال ایران برای جهان، ایالات متحده یا اسرائیل خوب است یا بد. در عوض، سیاست اوباما در مقابل ایران بدون این که خودسرانه، ساده و مبهم باشد، کاملاً مطابق با رئالیسم است. اگر بخواهیم به یکی از آرزوها که درک آنچه درباره ایران انجام خواهد شد و به احتمال زیاد در آینده انجام خواهد شد، برسیم و این که اوضاع بهتر خواهد یا بدتر، رئالیسم بهترین راهنما خواهد بود.

* استاد روابط بین الملل دانشگاه جان هاپکینز

منبع: تایمز اسرائیل/ مترجم: حسین هوشمند