ایران دیگر منزوی نیست

دیپلماسی ایرانی: منابع دیپلماتیک خارجی در بیروت بعید نمی دانند که اظهارات رهبر معظم انقلاب ایران، آیت الله سید علی خامنه ای که برای نخستین بار بعد از مذاکرات سوئیس هفته گذشته صحبت کرد و گفت که هیچ تضمینی برای رسیدن به توافق نهایی میان ایران با 1+5 تا ژوئن آینده وجود ندارد، به طور جزئی به مواضع بین المللی و امریکا در قبال بحران های منطقه به خصوص بحران یمن و حمله نظامی عربستان به حوثی ها مرتبط باشد. با توجه به ایرادهایی که رهبر انقلاب ایران وارد دانست و خواستار لغو کامل تحریم های بین المللی علیه ایران به محض امضای توافق نهایی شد، کاملا روشن است که این مساله همچنان جزء مسائل حل نشده باقی مانده و از ابتدای ماه آینده مناقشه بر سر آن آغاز خواهد شد. به اعتقاد دیپلمات های خارجی سه ماه باقی مانده تا امضای توافق نهایی، می تواند فشارهای متعددی اعمال شود تا مواضع تهران تضعیف یا برعکس مواضع ایالات متحده تقویت شود.

ایران توانست به بسیاری از خواسته های خود در منطقه برسد بدون این که ایالات متحده در طول یک سال و نیم مذاکرات هسته ای مانعی بر سر آن قرار دهد، امریکا خوب می داند که در صورتی که مذاکرات به نتیجه برسد و توافق نهایی حاصل شود، قبل از همه این رئیس جمهوری امریکا، باراک اوباما است که قبل از به پایان رسیدن دوران ریاست جمهوری اش توانسته به یک دستاورد بزرگ و مطلوب برسد.

رسیدن به چارچوب توافق نهایی در 2 آوریل چند روز بعد از حمله عربستان و متحدان عربش به یمن به دست آمد، حمله ای که ایالات متحده از آن حمایت کرد. اما این نبرد سبب شد تا ایران از مذاکرات هسته ای به عنوان یک برگ برنده قوی در برابر ایالات متحده استفاده کند و امریکا را وادار سازد تا به متحدانش در منطقه فشار بیاورد تا آنها راهی را نروند که ایران برای رسیدن به خواسته هایش در منطقه رفته است.

توافق هسته ای ایران مورد حمایت داخلی بسیاری قرار گرفت. سران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همگی از آن استقبال کردند و عامه مردم ایران نیز از رسیدن به این توافق خوشحال شدند.

از سوی دیگر باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس دعوت کرد تا قبل از پایان سه ماه باقی مانده برای امضا توافق نهایی هسته ای با ایران به کمپ دیوید بیایند تا آنها را بر سر امضای این توافق توجیه کند. منابع دیپلماتیک می گویند ایالات متحده تلاش دارد از نگرانی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس بر سر دستاوردش در توافق هسته ای و همچنین توسعه طلبی های ایران بکاهد. در عین حال به آنها خواهد فهماند که موازنه قدرت در عراق به سود دولت عراق و حامی آن ایران و ایالات متحده خواهد ماند و به هیچ وجه در این زمینه تغییری صورت نخواهد گرفت، این مساله باعث کاهش نگرانی کشورهای عربی شورای همکاری خلیج فارس نخواهد شد، به ویژه که متعتقدند ایران توانست بر منطقه به ویژه در موضوع سوریه کاملا بر اوضاع مسلط شود. به اعتقاد این دیپلمات ها اوباما به هیچ وجه مخفی نخواهد کرد که ایران تلاش می کند به ایالات متحده بقبولاند که نفوذش در منطقه را به رسمیت بشناسد با این وجود کشورهای عربی حوزه خلیج فارس را مطمئن خواهد کرد که بهبود روابطش با ایران به حساب آنها نوشته نخواهد شد. اوباما همچنین تلاش خواهد کرد که حمایت آنها را از رویکردش در برابر ایران جلب کند.

به گفته این منابع دستاوردهایی که ایران توانسته در یمن به دست آورد برای آن بسیار باارزش است. البته این دستاورد همانند عراق یا سوریه یا لبنان که در آن قدرت حزب الله بسیار بالا است، نیست. این مساله را از نوع واکنش ایران در برابر حمله عربستان به یمن به خوبی می توان برداشت کرد.

به هر صورت می توان گفت که دوران انزوای ایران در منطقه پایان یافته است، ایران با سیاست هجومی خود توانسته دستاوردهای بسیاری به دست آورد و از انزوا خارج شود. دستاورد هسته ای اگر با دستاوردهای بزرگ منطقه ای ایران همراه شود می تواند ایران را در موقعیت بسیار مهمی آن هم در منطقه پرالتهاب خاورمیانه قرار دهد.

منبع: النهار / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11

انتشار اولیه: دوشنبه 31 فروردین 1394 / انتشار مجدد: یکشنبه 6 اردیبهشت 1394