نقش کنگره در توافق هسته ای نشانگر چیست؟

روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» در گزارشی با اشاره به لایحه نظارت کنگره بر توافق هسته ای ایران نوشت نقش کنگره در توافق هسته ای ایران نمایانگر محدودیت قدرت رئیس جمهور آمریکا است.

به گزارش فارس، روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در گزارشی به لایحه اخیر جمهوری خواهان اشاره کرد که کمیته روابط خارجی سنا، روز سه شنبه به اتفاق آراء آن را به تصویب درآورد. 

این لایحه که توسط «باب کورکر» رئیس کمیته مذکور پیشنهاد شده است، دولت «باراک اوباما» رئیس جمهور آمریکا را ملزم می کند تا قبل از امضای هرگونه توافق نهایی هسته ای با ایران، متن توافق را برای بررسی در اختیار کنگره قرار دهد.

طبق گزارش نیویورک تایمز، این لایحه اوباما را که همیشه برای پیشبرد لوایح خود در حالت تهاجمی قرار داشت در موقعیت تدافعی قرار داد.

کاخ سفید بعد از تصویب این لایحه در کمیته روابط خارجی سنا، اعلام کرد که اوباما به ناچار این لایحه نظارت بر کنگره را با اصلاحاتی به امضا درمی آورد. (اینجا را کلیک کنید)

نیویورک تایمز ادامه داد که تصمیم غیرمنتظره اوباما برای امضای نسخه اصلاح شده لایحه نظارت کنگره بر توافق ایران در حالیکه پیش تر تهدید کرده بود آن را وتو می کند در واقع یک عقب نشینی تلخ از مواضع پیشین او بود که قول داده بود بدون دخالت کنگره اقدام عمل کند.

نیویورک تایمز ادامه داد که امتیازی که رئیس جمهور آمریکا به کنگره واگذار کرده است نمایانگر این مطلب است که حتی دموکرات ها که هم حزبی های خودش هستند نیز معتقدند که اوباما در تلاش هایش برای تنهایی وارد عمل شدن در زمینه موضوع هسته ای ایران بسیار تند رفته است.

طبق این گزارش، در دو قرن گذشته، روسای جمهوری آمریکا نقش بیشتری در شکل دهی امور ملی و خارجی داشتند به طوریکه «بیل کلینتون» رئیس جمهور اسبق آمریکا بدون تأیید مستقیم کنگره به جنگ با کوزووو رفت و «جرج بوش» بدون نظر نمایندگان کنگره در خصوص توافق برای ماندن نظامیان آمریکایی در عراق وارد مذاکره شد.

نیویورک تایمز با اشاره به این موارد نوشت، در دوران ریاست جمهوری اوباما، استفاده از قدرت اجرایی وی با محدودیت هایی روبرو شده است و همچنین قدرت اجرایی اوباما در امور داخلی آمریکا نیز با محدودیت هایی مواجه است به طوریکه اقدامات سال گذشته وی برای ادامه حضور مهاجران غیرقانونی در آمریکا، در دادگاه بلوکه شد.

از طرف دیگر اوباما در جلسه ای به منظور بررسی حقوق برابر زنان و مردان گفت که گزینه های اندکی برای استفاده از قدرت اجرایی خود بدون حمایت کنگره در اختیار دارد.

نیویورک تایمز ادامه داد، لایحه ای که اوباما گفته حاضر است آن را به امضا درآورد، تفاوت چندانی با نسخه اولیه ندارد به طوریکه در هر دو نسخه کنگره آمده که نمایندگان سنا و مجلس نمایندگان آمریکا می توانند قطعنامه ای را به تصویب درآورند که توافق نهایی هسته ای با ایران را رد کند اما تفاوتی که وجود دارد این است که اوباما می تواند آن را وتو کند اما در شرایطی که بیش از 34 سناتور یا 146 نماینده مجلس نمایندگان از این قطعنامه حمایت نکنند زیرا در غیر این صورت اوباما حق وتو آن را ندارد.

هیأت های دیپلماتیک ایران و کشورهای موسوم به گروه 1+5 پنجشنبه (13 فروردین ماه) اعلام کردند به تفاهمی بر سر چارچوب توافق نهایی رسیده اند که قرار است زیربنای ادامه رایزنی ها تا ضرب الاجل خودخوانده 30 ژوئن (9 تیرماه) باشد.

بر اساس این گزارش، اوباما بعنوان رئیس جمهور آمریکا می تواند تحریم هایی که در حوزه اختیارات خود علیه ایران تحمیل کرده را لغو کند و همچنین می تواند تحریم های کنگره را به حالت تعلیق درآورد اما اگر تحریم های کنگره بخواهد به صورت دائم لغو شود، کنگره می بایست آن را تصویب کند.

با اینحال نمایندگان کنگره که تمایلی نداشتند منتظر بمانند که لایحه لغو دائمی تحریم های ایران را به رأی بگذارند، لایحه ای را ارائه کردند که رئیس جمهور آمریکا را ملزم می کند از همان ابتدا، متن توافق هسته ای با ایران را در اختیار کنگره قرار دهد تا آن را برررسی کنند و همچنین به صورت موقت رئیس جمهور را از تعلیق تحریم های ایران منع می کند و این نمایانگر محدودیت هایی است که در قدرت اجرایی اوباما وجود دارد.