هرگز به نتانیاهو اعتماد نکنید

نویسنده: لیزا گلدمن

دیپلماسی ایرانی: بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل در هفته های اخیر یک مرتبه دیگر اثبات کرد که برای حفظ قدرت از هیچ اقدامی خودداری نخواهد کرد؛ حتی اگر این اقدامات به تضعیف روابط با آمریکا، مهمترین متحد اسرائیل منجر شود و حتی اگر لازم باشد دروغ هایی غیرقابل باور و غیرمنطقی بگوید. کلید درک شخصیت نتانیاهو این است که بدانیم وی تنها به دو مسئله اهمیت می دهد: حفظ قدرت و حفظ کنترل بر بلندی های جولان و سرزمین های اشغالی فلسطینی.

پیروزی نتانیاهو در انتخابات 17 ماه مارس برای لیبرال های اسرائیلی و ناظران خارجی غیر منتظره بود. منطق حاکم در زمان تبلیغات انتخاباتی نشان می داد که عموم اسرائیلی ها به شرایط اقتصادی داخلی بیشتر از مسائل امنیتی اهمیت می دهند و در همین راستا، سخنرانی نتانیاهو در جلسه مشترک کنگره آمریکا در سوم ماه مارس به سقوط بیشتر وی در نظرسنجی ها منجر شد و از سوی دیگر، روابط وی با واشنگتن بیش از پیش رو به وخامت گرایید. طبق نتایج آخرین نظرسنجی برگزار شده پیش از انتخابات، جزب لیکود می توانست 20 کرسی در پارلمان را به خود اختصاص دهد در صورتی که حزب رقیب یعنی اتحادیه صهیونیست 24 کرسی را به دست می آورد. در آن زمان باور عمومی این بود که نتانیاهو آنقدر به قدرت اهمیت می دهد که دیگر درک درستی از خواسته های اسرائیلی ها ندارد!

اما به نظر می رسد نتانیاهو بهتر از هر شخص دیگر اسرائیلی ها را درک کرده است. در چند روز باقی مانده به انتخابات وی با اظهارات نژادپرستانه در مورد بزرگترین نگرانی رای دهندگان سخن گفت و نیاز آنها به تعلق داشتن به یک قبیله یا گروه، همچون قبیله طرفداران حزب لیکود که وفاداری آنها به حزب خود غیرقابل تردید است.

نتانیاهو در مصاحبه ویدیویی با پایگاه اینترنتی «ان جی آر» متعلق به شلدون ادلسون میلیاردر آمریکایی که ثروت خود را از طریق تجارت در کازینو بدست آورده است، گفت تا زمانی که بر اسرائیل حکمرانی می کند اجازه تاسیس کشور فلسطین را نخواهد داد. وی در پایگاه اینترنتی فیس بوک و توییتر و از طریق پیامک به رای دهندگان اعلام کرد وی تنها خط مرزی موجود میان اسرائیلی ها و دولت چپ گراست که تصمیم دارند بیت المقدس را تقسیم و به مرزهای تعیین شده در سال 1967 عقب نشینی کنند و بدین ترتیب کرانه باختری به فضایی آزاد برای تاسیس مقری جدید برای داعش تبدیل خواهد شد.

قابل توجه ترین اقدام تبلیغاتی وی این بود که روز انتخابات، تصویر ویدیویی 30 ثانیه ای از خود را در حالی که در مقابل نقشه خاورمیانه ایستاده بود، در فیس بوک منتشر کرد. وی در این ویدیو در توضیح مسئله امنیتی گفت: «دولت جناح راست در خطر است. عرب ها (ساکن در اسرائیل) اکنون به پای صندوق های رای رسیده اند و سازمان های مستقل جناح چپ آنها را به این نقطه رسانده اند.»

یک خبرنگار مشهور اسرائیلی در فیس بوک نوشت اگر رای دهندگان ارتدکس افراطی و رای های شهروندان فلسطینی ساکن اسرائیل از هم جدا می شدند، مشخص می شد که از هر سه اسرائیلی یک نفر به حزب لیکود رای داده است و اکثریت کرسی های پارلمانی به اجزاب جناح راست می رسد.

نتیجه انتخابات اسرائیل برای جهانیان غیرمنتظره بود، اما واقعیت این است که اسرائیل جامعه ای راست گرا و نژادپرست است. قانونگذاران جناح راست در سال های اخیر اعضای عرب پارلمان را در زمان سخنرانی های آنها مورد آزار و اذیت و تمسخر قرار داده اند. نمونه های نژادپرستی اسرائیلی ها به اندازه ای زیاد است که لیبرال های غربی را شوکه می کند از جمله اینکه اعضای نژادپرست پارلمان در سخنرانی های خود مهاجران سودانی را «غده سرطانی در اسرائیل» خطاب کردند.

در شرایطی مشابه، اظهارات نتانیاهو در مورد اینکه هیچگاه با تشکیل کشور فلسطینی در همسایگی خود موافقت نخواهد کرد، جامعه بین المللی را نگران کرد؛ اما در ماه ژوئیه گذشته زمانی که نتانیاهو اعلام کرد هیچگاه اجازه نخواهد داد کشور فلسطینی بدون حضور ارتش اسرائیلی در این سرزمین تاسیس شود که به معنای اشغال نظامی فلسطین است، هیچ یک از رسانه های بین المللی بازتابی از این سخنرانی منتشر نکردند و در رسانه های اسرائیلی نیز به ندرت به این سخنرانی اشاره شد. به نظر می رسد مصاحبه چند دقیقه ای نتانیاهو با «ان آر جی» شرایط ناشی از سخنرانی در کنگره آمریکا را جبران کرد.

کاخ سفید اعلام کرد اسرائیل با عواقب دیپلماتیک رد کردن راه حل دو کشوری، مواجه خواهد شد. چند ماه پیش هاارتص بخش هایی از یک سند فاش شده اتحادیه اروپا را منتشر کرد که طبق آن، در صورتی که اسرائیل مذاکرات بر سر عقب نشینی از مناطق اشغالی در کرانه باختری و تاسیس کشور فلسطینی را رد کند، تحریم هایی علیه تل آویو اعمال خواهد شد. با انتشار این مطلب، ناگهان همه به این مسئله اندیشیدند که نتانیاهو زیاده روی کرده است.

اما ناگهان شرایط به طور کلی تغییر یافت: نتانیاهو روز پنجشنبه 19 ماه مارس و دو روز پس از انتخابات در گفتگو با خبرنگار «ام اس ان بی سی» گفت در اصل هیچگاه تفکر و راه حل دو کشوری را رد نکرده، بلکه این واقعیت بوده که تغییر کرده است. محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی از به رسمیت شناختن اسرائیل به عنوان کشور یهودی خودداری کرد و با جنبش حماس برای نابود کردن اسرائیل متحد شد.

در هر دو مورد اظهارات نتانیاهو دروغی بیش نبودند. این نتانیاهو بود که در سال 2009 با وادار کردن محمود عباس برای به رسمیت شناختن اسرائیل به عنوان کشور یهودی، شرایط را تغییر داد. این شرطی جدید بود که پیشتر در مذاکرات مطرح نشده بود. بسته همکاری با حماس نیز حقیقت خارجی ندارد و نتانیاهو در این باره دروغ گفته است. اما مسئله این است که این اظهارات برای بسیاری قانع کننده بود. از سوی دیگر، پاسخ دادن به پرسش های سهل انگارانه رسانه های آمریکایی برای نتانیاهو ساده تر است و از این رو، وی در چند سال گذشته رسانه های اسرائیلی را (که به طور نسبی در جریان حقیقت منطقه ای هستند) نادیده گرفته است و با رسانه های آمریکایی مصاحبه می کند.

اکنون مسئله این است که آیا آمریکا همچنان به قدرت دادن به اسرائیل ادامه می دهد؟ نتانیاهو دو روز پس از اینکه به زبان عبری صراحتا اعلام کرد هیچگاه اجازه نخواهد داد کشور فلسطینی تشکیل شود، به زبان انگلیسی و در گفتگو با خبرنگار آمریکایی این اظهارات را به طور کلی رد کرد.

نزدیک به پنجاه سال است که اسرائیل کرانه باختری را اشغال و نزدیک به یک دهه است که با نیروهای نظامی منطقه غزه را محاصره کرده است و به نظر نمی رسد بخواهد سیاست های خود را در این زمینه تغییر دهد. چنین شرایطی قابل تحمل نیست. نزدیک به 13 میلیون نفر در سرزمین های اشغالی ساکن هستند، اما تنها 8 میلیون نفر حق رای دارند. شاید زمان آن رسیده باشد که آمریکایی های که به طور مداوم از ارزش های مشترک دم می زنند آشکارا اعلام کنند که در مورد فلسطینی ها چه اقدامی صورت خواهند داد! شاید دولت اوباما باید از نادیده گرفتن دروغ های نتانیاهو دست بردارد و به این مسئله که نتانیاهو قابل اعتماد نیست اقرار کند. شاید بهترین اقدام دولت اوباما این باشد که صراحتا اعلام کند نخست وزیر اسرائیل را نمی پذیرد!

منبع: فارن پالسی / مترجم: طلا تسلیمی

انتشار اولیه: یکشنبه 2 فروردین 1394 / انتشار مجدد: چهارشنبه 12 فروردین 1394