لبنان در انتظار مساعدت ایران

 

به گزارش فرارو، نخست وزیر لبنان باردیگر از ایران خواسته است تا به پایان بخشیدن بحران خلا ریاست جمهوری در لبنان کمک کند. 

 

به گزارش روزنامه الحیات چاپ لندن، «تمام سلام» نخست وزیر لبنان در دیدار با «علاءالدین بروجردی» رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی ایرانگفته است که «ما علاقه مند به بهتر کردن روابط با ایران هستیم و امیدواریم این روابط نه یک گروه از لبنانی ها بلکه همه آن ها را شامل شود». 

 

منابع آگاه روزنامه الحیات گفته اند سلام در پاسخ به ابراز امیدواری به پایداری موضع ایران در حمایت از ثبات لبنان، گفته است: «ما امیدواریم شما (ایرانی ها) به پیشبرد امور تا زمان پایان دادن به خلأ ریاست جمهوری در کشور کمک کنید تا بدین ترتیب نظام دموکراسی لبنان با انتخاب رئیس جمهوری جدید تقویت شود». 

 

لبنان بیش از ۲۰۰ روز است که رییس جمهور ندارد و گروه های سیاسی برای انتخاب رییس جمهور جدید هنوز به هیچ توافق نرسیده اند. هر چند برای لبنانی ها این اتفاق تازه ای محسوب نمی شود. 

 

خلاء وجود ریاست جمهوری در تاریخ سیاسی این کشور دارای سابقه است، به طوری که از پایان دورهٔ ریاست جمهوری «امین الجمیل» تا انتخاب «رینیه معوض»؛ یعنی از سپتامبر ۱۹۸۸ تا نوامبر ۱۹۸۹ و همین طور از پایان دوره ریاست جمهوری «امیل لحود» تا انتخاب «می شل سلیمان»؛ یعنی از نوامبر ۲۰۰۷ تا مه ۲۰۰۸، کاخ ریاست جمهوری لبنان در «بعبدا» فاقد رئیس بود. 

 

بر اساس بند چهل و نهم قانون اساسی و عرف سیاسی لبنان، نامزد ریاست جمهوری (از شخصیت های طایفه مسیحی مارونی) باید در دوره اول رای گیری، دو سوم آرای نمایندگان حاضر در مجلس نمایندگان را به دست آورد و در دوره های بعدیِ رای گیری، آرای اکثریت مطلق را اخذ کند و برای یک دورهٔ شش ساله که قابلیت تمدید نیز دارد ریاست جمهوری این کشور را بر عهده گیرد. 

 

رئیس جمهور در لبنان وظیفهٔ حفظ وحدت ملی، تمامیت ارضی و استقلال و صیانت از قانون اساسی و همچنین ریاست عالی کابینه، ریاست عالی شورای دفاعی و فرماندهٔ کل قوای مسلح را برعهده دارد. 

 

در مورد نقش و قدرت مقام رئیس جمهور در لبنان باید گفت که اینجایگاه به دلیل ساختار سیاسی و طایفگی این کشور بیشتر جنبه سمبلیک و تشریفاتی دارد، ولی عدم وجود آن، موجب خلاء قانونی و اجرایی همچون پرونده های استخراج نفت و افزایش حقوق کارمندان شده که نظام سیاسی این کشور را با بحرانی جدی روبرو کرده است. 

 

بعد از پایان دورهٔ ریاست جمهوری «می شل سلیمان» در ۲۵ می ۲۰۱۴ (۴ خرداد ۱۳۹۳)، به دلیل مخالفت اکثر گروه ها به ویژه ائتلاف ۸ مارس با تمدید این دوره که دلیل آن را مواضع ضعیف او در قبال تحولات داخلی و منطقه ای اعلام کردند، کشور لبنان با بحران خلا قدرت ریاست جمهوری مواجه شد. 

 

با آغاز بحران ریاست جمهوری لبنان تاکنون نزدیک به پانزده بار جلسه مجلس نمایندگان برای انتخاب رئیس جمهور تشکیل شده که فقط جلسه اول آن با حضور اکثریت نمایندگان تشکیل شد و طی آن «سمیر جعجع» بیشترین بخت برای کسب عنوان ریاست جمهوری را داشت اما باز هم نتوانست آرای لازم را کسب کند. جعجع مورد حمایت ائتلاف ۱۴ مارس است. در مقابل او ائتلاف ۸ مارس که شامل حزب الله لبنان و گروه های نزدیک به آن می شود از مشیل عون حمایت می کنند. 

 

به عقیده ناظران، طولانی شدن بحران ریاست جمهوری لبنان تا حدود زیادی با رقابت های منطقه ای و بحران سوریه گره خورده است چرا که گفته می شود جریان چهارده مارس، خواستار تصمیم گیری درباره تحولات داخلی لبنان پس از تعیین تکلیف بحران سوریه و سقوط حکومت بشار اسد است. در مقابل، حزب الله و جریان هشت مارس، معتقدند که نباید مسائل سیاسی سوریه را به مسائل لبنان گره زد. 

 

از طرف دیگر مخالفت عربستان سعودی با میشل عون نامزد مورد حمایت حزب الله و جریان ۸ مارس به عنوان رئیس جمهور لبنان، بر ژرفای بن بست سیاسی اخیر افزوده است. 

 

این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران بر طبق سیاست سنتی خود در لبنان، امور مربوط به این کشور را به هم پیمانان لبنانی؛ یعنی حزب الله و گروه هشت مارس واگذار کرده است از این رو نامزد مورد حمایت ایران برای ریاست جمهوری لبنان همان میشل عون است. 

 

از این رو در ادامه رقابت منطقه ای ایران و عربستان، دو کشور بر سر انتخاب رییس جمهور لبنان هم به اختلاف رسیده اند و هر یک روی فرد خاصی نظر دارند که این اختلاف سبب شده است که بحران انتخاب رییس جمهور جدید در این کشور عمیق تر شود. 

 

برای انتخاب رییس جمهور در لبنان به غیر از کشورهای منطقه ای کشورهای فرامنطقه ای از جمله فرانسه و آمریکا هم صاحب نفوذ هستند. بر همین اساس در لبنان دو دیدگاه متضاد در مورد انتخاب ریاست جمهوری وجود دارد: برخی معتقدند که آمریکا، عربستان سعودی و کشورهای حوزه خلیج فارس روی طرحی که اواسط ماه مارس ۲۰۱۵ ارایه شده بود توافق کرده اند. 

 

طرح مورد اشاره طرحی بود که توسط عربستان سعودی ارایه شد و در چارچوب آن «سلیمان فرنجیه» رییس حزب جریان المرده وعضو گروه ۸ مارس که به حزب الله لبنان بسیار نزدیک است، به عنوان نامزد جدید انتخابات ریاست جمهوری این کشور به شرط وارد نشدن خدشه به توافقنامه طایف حمایت شود. 

 

از سوی دیگر در دیدگاه دوم در لبنان عده ای دیگر بر این اعتقادند که روسیه و ایران هنوز آماده واگذاری تصمیم گیری در این باره را ائتلاف آمریکا عربستان ندارند. 

 

در این میان فرانسوی ها هم تلاش دارند نقش می انجی را میان دو سر طیف تصمیم گیران منطقه ای و فرامنطقه ای را برای نزدیک کردن دیدگاه ها بازی کنند. 

 

در همین رابطه جان فرانسوا ژیرو، مدیر اداره خاورمیانه و شمال آفریقای وزارت امور خارجه فرانسه و نماینده ویژه رییس جمهور این کشوربرای مذاکره با گروه های لبنانی تاکنون دوباره به تهران و بعد ریاض سفر کرده است تا درباره انتخاب رییس جمهوری لبنان با مقامات دو کشور رایزنی کند. 

 

در همین حال دیلی استار، چندی پیش در گزارشی به نقل از یک منبع دیپلماتیک ژیرو برای حل بحران سیاسی ۷ ماهه ریاست جمهوری در لبنان، باید منتظر دیدگاه و نظرات ایران و عربستان باشد. از این رو موافقت این دو کشور کمک زیادی به شل شدن گره انتخاب رییس در لبنان خواهد کرد.