روسیه و ترکیه تاریخ را تکرار می‌کنند؟

دیپلماسی ایرانی: روسیه می رود تا هزینه بازگرداندن شبه جزیره کریمه به خاک خود را بپردازد اما اگر روسیه متحمل تحریم های بیشتر شود این موضوع بر ترکیه نیز تاثیر منفی خواهد گذاشت.

هیچ کس انتظار نداشت که امور در اوکراین به سمتی برود که جنگ سرد جدیدی میان روسیه و غرب به وجود آید. اگر مواضع رئیس جمهوری روسیه، ولادیمیر پوتین را دنبال کنیم در می یابیم که او چون دید ایالات متحده در سوریه حاضر نشد با روسیه بجنگد گمان می کرد پس امریکا در اوکراین نیز کاری از پیش نخواهد برد.  

بعد از آن واشنگتن وارد هماهنگی کامل با عربستان و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس شد تا آنها تولید نفت خود را افزایش دهند تا به این ترتیب قیمت نفت کاهش یابد و به دنبال آن روسیه به سختی بتواند نفس بکشد. اما با این حال به نظر نمی رسد که پوتین هم بخواهد از مواضع خود عقب بنشیند. روسیه کشوری نیست که بخواهد در برابر تحریم ها سر خم کند. قدرتی هسته ای و فضایی و نظامی عظیمی است و اعتقاد دارد هر جنگی که در بگیرد می تواند قیمت های نفت را مجددا افزایش دهد.

روسیه تاثیر بزرگی بر اقتصاد ترکیه می گذارد. ترکیه و روسیه به طور گسترده ای بر سر گاز روسیه با یکدیگر ارتباط دارند. پوتین تصمیم به احداث خطوط لوله گاز از طریق ترکیه کرده است. همچنین قرار است نخستین تاسیسات هسته ای ترکیه را روسیه احداث کند. چهار درصد از تولید ناخالص داخلی روسیه گردشگری است که اسد نیز در آن سهم دارد. لازم نیست بیش از این به تاثیرات دیگری که می تواند از ابعاد تاریخی بر روابط ترکیه – روسیه تاثیر بگذارد، اشاره کنیم. از جنگ شبه جزیره کریمه در سال های 1853 و 1856 تا جنگ 1877 – 1878 و جنگ روسیه و ترکیه در بالکان و قفقاز در 1893 و تا همین الآن تحولات روسیه و ترکیه بر یکدیگر تاثیر داشته است. بد نیست در این جا این نکته را هم یادآور شویم که در آن موقع هشدار انگلیس مانع از توقف پیش روی ارتش روسیه تا نزدیکی های استانبول شد و در مقابل بریتانیا قبرس را از حکومت عثمانی و از سلطان عبدالحمید جدا کرد که این مساله سبب شد او کاخ خود را به اوسکی دار انتقال دهد.

دیگر برای همه قبول کرده اند که اگر جنگ جهانی اول به سمتی نمی رفت که فرانسه بخواهد آلمان را مجازات کند، حزب نازی در آلمان صعود نمی کرد و در سایه خلاء سیاسی که به وجود آمد که مسبب آن قدرت های بزرگ جهانی وقت بودند، آن اتفاقات نمی افتاد و شاید جنگ جهانی دوم به انفجار نمی رسید.

بعضی وقت ها فشار شدید بازی را خراب می کند. در این جا بد نیست که مطلب را با شعری از محمد عاکف ارصوی به پایان برسانیم که می گفت: "می دانند که تاریخ تکرار می شود، اما اگر از آن عبرت بگیرند آیا باز هم آن را تکرار می کنند؟"

منبع: السفیر / تحریریه دیپلماسی ایرانی /11