توافق کری با فابیوس برای جلوگیری از تکرار سناریوی ژنو

دیپلماسی ایرانی: جان کری وزیر خارجه ایالات متحده این ماه برنامه سفر گیج کننده ای به منظور اطمینان یافتن از دستیابی به توافق تا مهلت مقرر 24 نوامبر دارد. یک سری از جلسات میان کری و برخی از اعضای گروه 1+5 در جریان است تا اطمینان یابند که به همۀ مسائل تا قبل از آغاز رسمی مذاکرات در 18 نوامبر در وین، پرداخته شده است.

کری روز 5 نوامبر در پاریس با لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه دیدار کرد. چند دلیل برای این دیدار وجود داشت که شامل پاسخ به سوالات فرانسه در رابطه با چارچوبی که ایالات متحده به ایران به منظور استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای داده است، می شد. دو روز پیش این مسئله توسط رئیس جمهور اوباما در یک کنفرانس خبری اشاره شد، این امر می تواند مورد توافق ایران و روسیه باشد، اما هنوز جزئیات آن تایید نشده است.

درحالی که احتمالاً کری از فابیوس برای تعلیق یا کاهش تحریم های اروپا علیه ایران در زمان مقرر کمک خواسته است، هدف اصلی از این دیدار اطمینان بخشی به وزیر خارجه فرانسه بوده است تا اتفاقی که سال گذشته رخ داد مجدداً تکرار نشود. سال گذشته قبل از توافق ژنو فابیوس اعلام کرد که توافق اصلی میان ایران و ایالات متحده صورت گرفته و سپس به اطلاع دیگر کشورها رسیده است. این بار کری این ریسک را نکرده و با دقت آخرین جزئیات تحولات بین تهران و واشنگتن را به اطلاع فابیوس رسانده است.

در عین حال کاترین اشتون 7 نوامبر با مدیران سیاسی 1+5 در وین ملاقات کرد. هدف این دیدار هم آگاه ساختن طرفین از تحولات اخیر است. دو روز پیش هم جان کری با سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در حاشیه اجلاس سازمان همکاری های اقتصادی آسیا-پاسیفیک (اپک) در پکن دیدار کرد. کری احتمالاً به دنبال بررسی آخرین وضعیت روسیه برای باز فرآوری بخش عمده ای از اورانیوم با غنای پایین ایران برای استفاده در نیروگاه هسته ای بوشهر است. این اقدام زمان گریز ایران برای ساخت سلاح هسته ای را افزایش می دهد. در نتیجه این اقدام، برنامه هسته ای ایران با چند هزار سانتریفیوژ بیشتر مورد قبول کنگره آمریکا و رژیم اسرائیل خواهد بود. کری به خوبی می داند که همکاری روسیه برای تکمیل توافق ضروری است و نمی خواهد شاهد هیچ شگفتی ای در آخرین لحظه باشد.

علاوه بر این کری با محمد جواد ظریف همتای ایرانی اش و کاترین اشتون در روزهای 9 و 10 نوامبر در عمان، جایی که مذاکرات محرمانه میان ایران و آمریکا که زمینه ساز برگزاری مذاکرات هسته ای شد، دیدار کرده است. هدف این دور از مذاکرات نزدیک تر کردن پارامترهای برنامه اقدام مشترک به توافق نهایی است. با تضمین لاوروف درباره حذف و پردازش اورانیوم غنای پایین ایران، دیگر تعداد سانتریفیوژهای فعال ایران اهمیت نخواهد داشت. بعد از گفت وگو با فابیوس و با حمایت اشتون، به احتمال زیاد کری لغو یا تعلیق بخش قابل توجهی از تحریم های اروپا در گام اول را تایید خواهد کرد.

علاوه بر این درباره ی تحریم های کنگره آمریکا هم رئیس جمهور می تواند از طریق دستورات اجرایی و تا زمانی که در قدرت است از وتوی خود برای توقف تحریم های جدید استفاده کند و جانشینش باید درباره سرنوشت تحریم ها با کنگره مذاکره کند. کری همچنین می تواند کاری کند تا توافقی که در زمان اوباما به دست می آید دیگر برای رئیس جمهور آینده و کنگره غیرممکن باشد تا دستاوردهای مثبت آن را نابود کنند.  

پس از مذاکره سه جانبه، جلسه ای هم میان مدیران سیاسی در 10 نوامبر در سلطان نشین عمان برگزار می شود که به احتمال زیاد برای جمع بندی مباحث توافق شده برای ارائه در جلسه ی وزیران و تمکیل روند توافق نهایی صورت خواهد گرفت. پس از گذشت حدود یک هفته که به منظور مشاوره در پایتخت ها و اطلاع رسانی به ناظرین مذاکرات (آژانس بین المللی انرژی اتمی، دبیرخانه سازمان ملل، عربستان سعودی و رژیم اسرائیل) خواهد بود، ایران و گروه 5+1 قرار است 18 نوامبر در وین دور هم جمع شوند تا یک هفته قبل از اتمام مهلت، برای حصول توافق نهایی مذاکره کنند. باید درباره ی تمام جزئیات طرح اقدام مشترک تصمیم گیری شود و آن وقت به اطلاع وزاری امور خارجه هفت کشور درگیر در مذاکرات و کاترین اشتون نماینده اتحادیه اروپا رسانده می شود که در مراسم امضای توافق نهایی شرکت کنند.

منبع: لوب لاگ/ تحریریه دیپلماسی ایرانی/20

انتشار اولیه: دوشنبه 19 آبان 1393 / انتشار مجدد: دوشنبه 26 آبان 1393