آنچه در کانال‌های مذاکرات ایران و غرب می‌گذرد

دیپلماسی ایرانی: هنوز روشن نیست که آیا واقعا غرب به دنبال اتخاذ تصمیمی روشن و برداشتن گامی بزرگ برای رسیدن به توافق نهایی با ایران تا 24 نوامبر است یا خیر؟ به نظر می رسد همچنان مذاکرات به تماس های دو طرف که در حال حاضر در مسقط دنبال می شوند، گره خورده است. البته همچنان افق مذاکرات هسته ای ایران با 1+5 مبهم و پیچیده است.

روزنامه الاخبار، چاپ لبنان به نقل از منابع آگاه خود می نویسد که ایران بر این که در طول مذاکرات هیچ موضوع دیگری روی میز مذاکره قرار نگیرد، پافشاری می کند در حالی که طرف مقابل، امریکایی ها و اروپایی ها، تلاش می کنند که توافقی حاصل شود که شامل پرونده های امنیتی منطقه در خلیج فارس و خاورمیانه نیز بشود.

امریکایی ها و اروپایی ها به این دور از مذاکرات در حالی قدم گذاشته اند که اذعان دارند اخیرا تحولات بسیاری رخ داده است، بارزترین آنها آغاز جنگ با داعش است و دیگری به چالش خوردن طرح سرنگونی بشار اسد در سوریه، همچنین تحولات گسترده ای که در عراق و یمن رخ داده اند نیز از جمله تحولات بزرگ منطقه محسوب می شوند.

در آستانه آغاز دور نهایی مذاکرات هر کدام از دو طرف دستورالعمل های مختلفی را دنبال می کنند:

- ایران به شدت هر گونه وارد کردن پرونده های منطقه ای در مذاکرات هسته ای را رد می کند و از امریکا و اروپا می خواهد بر توافقی که برنامه هسته ای صلح آمیز ایران را تضمین و همه تحریم ها را لغو می کند، پایبند باشند.

 - ایران تلاش های غرب برای اعمال تحریم های بیشتر را اهرم فشاری در مذاکرات قلمداد می کند در حالی که هر گونه امتیاز دادن در مسائل جانبی را رد می کند.

- ایران رویارویی با داعش را عملیاتی طولانی می داند اما به دنبال پیمانی که امریکایی ها از آن صحبت می کنند، نیست برای همین می گوید که کشورهای عضو پیمان بین المللی مبارزه با داعش که امریکا و متحدانش به راه انداخته اند باید به دنبال اقدامات عملی در مواجهه با داعش باشند.

- ایران بعد از قبول کناره گیری نوری مالکی از قدرت دیگر حاضر نیست بیش از این در عراق امتیاز دهد، در عین حال به هیچ وجه نیز حاضر نیست در حال حاضر وارد هر گونه مذاکره ای بر سر یمن شود.

از سوی دیگر، اروپایی ها می خواهند تضمین هایی نسبت به آینده سیاسی و اقتصادی خود به دست آورند و می خواهند تفاهم قبل از آن که با امریکا حاصل شود با اروپا به دست آید، همچنین همه مسائل اختلافی از روابط منطقه ای به ویژه از پرونده های اقتصادی و تجاری خارج شوند.

- اروپا می خواهد که ایران از پرونده سوریه خارج شود و پیام های اطمینان بخشی به اسرائیل و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس بدهد.

- ایالات متحده به تفاهم های مستقیم عملی و قابل استفاده با ایران در خصوص سوریه و یمن و فلسطین و لبنان و همچنین پرونده روابط با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس برسد.

در صورتی که تماس های موجود میان طرف های مذاکره کننده به چالش بخورند، هر دو طرف ترجیح می دهند به سمتی نروند که به رویارویی بینجامد، علی رغم این که اسرائیل و برخی کشورهای دیگر بسیار به دنبال این موضوع هستند، برای همین همه انتظار دارند اگر چه همه چیز به روند مذاکرات تا 24 نوامبر بستگی دارد اما اگر تا این تاریخ نیز مذاکرات به نتیجه نرسیدند، راه حلی برای خروج از بحران یافت شود تا همه چیز کاملا قفل نشوند اگر چه هیچ کس نمی تواند زمان قطعی ای در این رابطه بدهد.

با این پیش زمینه مذاکرات سه جانبه ایران – ایالات متحده – اتحادیه اروپا با میانجی گری عمان در مسقط آغاز شده است. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران گفته است که مساله غنی سازی اورانیوم و چگونگی لغو تحریم ها محور گفت وگوهای مسقط هستند. ایرانی ها بر لغو تحریم ها و حفظ کامل حقوق هسته ای شان در توافق نهایی تاکید دارند در حالی که امریکایی ها و اروپایی ها هنوز نتوانسته اند به چارچوبی مشخص در این زمینه برسند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11