24 نوامبر پایان همه چیز نیست

دیپلماسی ایرانی: یک سال از امضای توافق نامه موقت میان ایران با 1+5 گذشت. در طول این مدت دو طرف به مذاکرات خود ادامه دادند تا بتوانند به توافق نهایی بر سر برنامه هسته ای ایران که شامل رفع تحریم های اقتصادی تحمیل شده علیه ایران شود، برسند. تحریم هایی که نتایج سلبی نه تنها برای ایران بلکه برای امور ژئوسیاسی منطقه نیز داشته است. مذاکراتی که امید می رود در صورت نتیجه بخش بودن روابط ایران و غرب به ویژه ایالات متحده را به حالت عادی باز گرداند و همه چیز طبیعی شود.

با وجود انتظارات متوالی و مکرر، همچنین سختی هایی که برای رسیدن به توافق نهایی در موعد مقرر آن، 24 نوامبر وجود دارد، با وجود تمامی این مسائل، همه اینها به این معنا نیست که در صورت عدم رسیدن به توافق نهایی همه امور مرتبط با ایران به عقب باز می گردند. تماس های مستقیم امریکا با ایران برای هیچ کس ممنوع نیست و به مصلحت تهران و واشنگتن است که بر اساس آن اقدام به حل مشکلات موجود میان خود کنند، از مشکل هسته ای گرفته تا قضایای منطقه ای در راس آنها شبکه داعش. پیام های رد و بدل شده میان باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا و ایران بزرگترین دلیل بر گفت وگوهای امریکایی – ایرانی است که نشان از یک قدم رو به جلو علی رغم عدم وجود شکاف بر سر مسائل اختلاف برانگیز دارد.

این نشانه ای دیگر برای این است که 24 نوامبر فصلی تاریخی میان دو طرف محسوب نمی شود، عدم رسیدن به توافق نهایی حتی در این تاریخ به این معنا نیست که امور میان ایران و امریکا به خانه اول باز می گردند، و حتی اگر جمهوریخواهان اکثریت را در دو مجلس کنگره به دست گرفته اند و اکنون می توانند اهرم فشاری بر اوباما باشند تا گفت وگوهای جاری با ایران را به چالش بکشند و حتی تهدید می کنند که تحریم های اضافی بر تهران تحمیل خواهند کرد و حتی از این فراتر به طور تلویحی صحبت از گزینه نظامی می کنند، چیزی که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی علاقه بسیاری به آن دارد، با وجود همه اینها در صورت نتیجه بخش نبودن مذاکرات همه چیز به زمان قبل از توافق نامه موقت ژنو میان ایران 1+5 باز نخواهد گشت.

امروز وضعیتی که در منطقه می گذرد و خزیدنی که جهادی ها آغاز کرده اند و تهدیدی وجودی نه تنها برای کشورهای منطقه بلکه برای کشورهای غربی نیز هستند، همگی باعث می شوند تا گزینه فشار بر ایران نتواند همانند سابق ادامه یابد، چرا که در این صورت منطقه وارد اتفاقات پیش بینی نشده ای خواهد شد که می تواند منافع بسیاری از کشورها را به خطر بیندازد.

به هیچ وجه تصادفی نیست که می بینیم استفان دو میسوترا، نماینده ویژه سازمان ملل به سوریه می رود تا زمینه های تفاهم میان امریکا و ایران را فراهم کند یا این که ائتلاف بین المللی مبارزه با داعش از حملات نظامی علیه ارتش سوریه بر خلاف مطالبه های ترکیه و برخی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس خودداری می کند.

علی رغم این که 24 نوامبر "موعد مقدسی" آن طور که دیپلمات روسی توصیف کرد، نیست، اما رسیدن به توافق و پشت سر گذاشتن اختلافات در این تاریخ می تواند نشانه ای برای آغاز دوره ای جدید در نظام جهانی و روابط بین المللی باشد. و حتی اگر در این روز توافقی حاصل نشود، تاریخ به قهقرا در روابط امریکا و ایران باز نخواهد گشت، برای این که خطراتی که منطقه را تهدید می کند بسیار بیشتر از مخاطراتی است که غربی ها از خطر ایران هسته ای احساس می کنند.

منبع: النهار / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11