رمز گشایی از میزان موفقیت مذاکرات هسته‌ای

محمدعلی وکیلی در سرمقاله ابتکار نوشت:

روابط بین الملل در دوره کنونی بیش از آن که صحنه سیاست های اعلانی دولت ها باشد، میدان سیاست های اعمالی است. به تعبیری، با پیچیده شدنِ روابط، زبانِ رسمی دولت ها با زبان غیرِرسمی در صحنه بین الملل متفاوت است. این دوگانگی خود بخشی از ماهیت دیپلماسی را تشکیل می دهد؛ به همین دلیل زبان رسمی آئینه دشمنی ها و دوستی ها به حساب نمی آید. گاهی حمله کردن خود جزئی از پروسه آب کردن یخ روابط است. در مواردی هم تظاهر به توافق و رفاقت فقط یک ژستِ دیپلماتیک است.

با این مقدمه به مذاکرات هسته ای دور هفتم نگاهی دگرباره خواهیم داشت. مذاکراتی که در ظاهر ناکام و شکست خورده به نظر می آیند، ولی به زعم نگارنده این دوره از مذاکرات جزء موفقیت آمیزترین گفت وگوهای هسته ای بود. گام های توافق نهایی در این دوره برداشته شده است. برای این ادعا قرائنی وجود دارد، که مهم ترین آن قاطعیت دکتر حسن روحانی در اعلام نتیجه بخش بودن مذاکرات بود. او روز چهارشنبه در بازگشت از سفر نیویورک و در جمع بندی دست آوردهای سفرش اعلام کرد که ما به زودی به توافق نهایی دست خواهیم یافت. 

نشانه دیگرِ این خوشبینی، خبری بود که از زبان وزیر خارجه روسیه اعلام شد. در همان روزهایی که همگان خبر از شکست مذاکرات می دادند، لاوروف اعلام کرد که مذاکرات به بالای 95درصد توافقات منتهی شده است. این خبر از زبان یکی از بالاترین مقامات عضو گروه 1+5 قابل تامل و بسیار مهم می باشد. نشانه سوم برای موفقیت اخیر مذاکرات ملاقات بالاترین مقامات سه کشور تعیین کننده اروپایی، یعنی انگلیس و فرانسه و آلمان، با حسن روحانی بود. گرچه اظهارات کامرون نخست وزیر انگلیس پس از دیدار با دکتر روحانی باعث شگفتی بود، که آن هم ناشی از ویژگی تاریخی دولتمردان این کشور می باشد، اما نفس دیدارها و مسائل مطرح شده در ملاقات ها همه حکایت از حل و فصل پرونده هسته ای دارد. نشانه چهارم این خوشبینی همان چیزی است که دیگران آن را دلیل شکست قلمداد می کنند: یعنی عدم ملاقات روسای جمهور ایران و آمریکا. به عقیده بنده عدم دیدار برای به حاشیه نکشاندن اصل توافقات می باشد. دیدارها رفتاری سمبلیک است و جزئی از مقدمات به حساب نمی آید. اگر قرار باشد توافقات با دیدارها مخدوش شود بهتر آن است که دیداری انجام نگیرد. قرینه پنجم عصبانیت نخست وزیر پریشان گوی رژیم صهیونیستی در مجمع سازمان ملل می باشد. اطلاع این مقام از موفقیت مذاکرات او را به هذیان گویی واداشت. 

در پایان با این مقدمات و قرائن معتقدم که گام های اصلی توافق برداشته شده است و اگر اتفاق غیره منتظره ای پیش نیاید در آینده ای بسیار نزدیک پرونده هسته ای به سرانجام نهایی خواهد رسید. بی تردید اگر گمان این جانب درست باشد، سفر اخیر دکتر حسن روحانی به نیویورک و مواضع ایشان و موفقیت شان در دیپلماسی عمومی نقش تعیین کننده ای در توافقات کنونی ایفا کرده است.