تبادل سفیر تهران و لندن در انتظار رای مجلس

داغش را نماینده های مجلس تازه کردند وگرنه رییس جمهور در همان روزهای اول آغاز کارش باب گفت وگو با نخست وزیر انگلیس را که از 10 سال پیش بسته شده، باز کرد.

به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) اول آذر ماه سال 90 وقتی رشته تحریم ها علیه ایران می رفت که تنگ و تنگ تر شود، وزارت خزانه داری انگلیس اعلام کرد تحریم های جدیدی علیه بانک مرکزی ایران اعمال خواهد کرد؛ در حالی که تا پیش از آن حجم مبادلات تجاری ایران و انگلیس در آن زمان در پایین ترین حد خود قرار داشت.

یک هفته بعد مجلس ایران مصوب کرد که روابط سیاسی تهران و لندن باید تا سطح کاردار کاهش پیدا کند ، اما قبل از این که جوهر امضای این مصوبه خشک شود، عده ای با تجمع در مقابل ساختمان سفارت انگلیس خواهان قطع روابط تهران و لندن شدند.

تحصن اما آرام باقی نماند، برخی از دیوارهای سفارت بالا رفتند، پرچم انگلیس را پایین کشیدند ، برخی لوازم و اسناد را از ساختمان به خیابان ریختند. واحد مرکزی خبر در توصیف آن ها نوشت: «تعدادی از دانشجویان خشمگین که قصد تصرف سفارت (در خیابان فردوسی) را داشتند، کوکتل مولوتف و سنگ به داخل سفارت پرتاب کردند و شیشه های سفارت را شکستند و گوشه ای از ساختمان کوچک پشت درب اصلی سفارت نیز آتش گرفت.»

هم زمان عده ای به ساختمان در اختیار کارمندان سفارت بریتانیا در باغ قلهک حمله کرده و چند نفر را محصور کردند، ماجرای اخیر البته به سرعت تمام شد و کارکنان سفارت آزاد شدند؛ با این حال چند ساعت بعدی، ایران را وارد یک بحران دیپلماتیک بی ثمر کرد.

با وجود این که وزارت خارجه تلاش کرد با انتشار بیانیه ای از حوادث آن روز ابراز تاسف کند اما وزارت خارجه انگلیس دیپلمات هایش را از ایران فراخواند، به دیپلمات های ایرانی 48 ساعت وقت داد تا این کشور را ترک کنند و روابط دیپلماتیک تا آمدن دولت جدید متوقف شد.

حال که دوباره صحبت از سر گرفتن روابط دیپلماتیک ایران و انگلستان است برخی نماینده های مجلس یادآوری کرده اند که مجلس دولت را مکلف کرده که سطح روابط با انگلیس را در حد کاردار نگه دارد.

در مجلس همیشه عده ای نسبت به انگلیس بدبین بوده اند، این بدبینی تا آنجاست که وقتی حرف از حضور جک استراو، وزیر خارجه پیشین انگلیس در مراسم تحلیف رییس جمهور جدید مطرح شد ، برخی نمایندگان تهدید کردند با «گوجه فرنگی» از او استقبال خواهند کرد، جک استراو که به مراسم تحلیف نیامد اما تلاش دولت برای بهبود روابط با دولت انگلیس هم متوقف نشد ، رایزنی های وزرای خارجه تهران و لندن در نهایت ، مهر ماه سال گذشته، کار را به تعیین کاردار غیر مقیم رساند.

وزیر امور خارجه وقت انگلیس هم اواخر خرداد ماه در اظهاراتی از برنامه های دولتش برای برقراری مجدد ارتباط دیپلماتیک بین تهران و لندن خبر داد، ویلیام هیگ البته گفت: «برای بازگشایی سفارت لندن در تهران باید برخی نگرانی ها حل شود که دو نگرانی مهم در زمینه بازگشایی سفارت ما، یکی اطمینان از امنیت کارکنان سفارت و دیگری اطمینان آنها از اینکه می توانند وظایفشان را بدون مانع انجام دهند، است»

سخنگوی وزارت امور خارجه هم با تشریح روند آغاز شروع مجدد روابط دیپلماتیک ایران و انگلیس گفت: «مسیر تدریجی آغاز به کار سفارت های ایران و انگلستان در حال طی شدن است و با تصمیماتی که دوطرف می گیرند کاردارهای غیرمقیم در فرصت مناسبی به کاردار مقیم تبدیل خواهند شد تا بتوانند کارها را روان تر انجام داده و وارد فضاهای جدیدتری بشویم.»

همین حرف ها دوباره نارضایتی هایی را در مجلس ایجاد کرده است، اسمائیل کوثری عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس می گوید: «مسئولان دیپلماسی ما از مسئولان دیپلماسی انگلیس بخواهند تا به دلیل اقدامات گذشته عذرخواهی انجام دهند نه اینکه آنان هر کاری که خواستند در ایران انجام دهند. شاید چند نفری مشتاق به بازگشایی سفارت انگلیس در ایران باشند اما ایرانی ها مشتاق به این مسئله نیستند؛ زیرا اگر در سفارت بسته باشد به نفع ما است؛ همانگونه که در سال 88 تاکنون بسته بود و اتفاقی نیز نیفتاده است.»

البته همه نمایندگان مجلس به این تندی علیه رابطه با انگلیس اظهار نظر نمی کنند، عباس علی منصوری، رییس گروه دوستی ایران و انگلیس در مجلس که قبلا از احتمال سفر هیات های پارلمانی ایران و انگلیس به لندن و تهران خبر داده بود، گفته است که اگر انگلیس به ارزش های ایران احترام بگذارد و با زبان تکریم با ایرانیان سخن بگوید ایران نیز مشکلی در ادامه روابط نخواهد داشت.

با وجود همه حرف های ضد و نقیضی که ممکن است از مجلس شندیده شود، مشخص است که قانون کاهش سطح روابط تهران و لندن که در همان روزهای اول آذر ماه سال 92 تصویب شد، به تایید شورای نگهبان رسید و به دولت ابلاغ شد، هنوز بر قرار است و اجرای آن لازم.

هر چند که افخم، سخنگوی وزارت امور خارجه از در جریان بودن کارها برای برقراری مجدد روابط به انگلیس صحبت کند و مسوولان در ایران و انگلیس به دنبال راه های عملی برای پایان دادن به قطع روباط دیپلماتیک باشند، در ایران، تنها مجلس است که می تواند با تصویب طرح یا لایحه ای سنگ بزرگ ارتقای سطح روابط ایران و انگلیس به سفیر را از پیش پای دولت حسن روحانی بردارد.