گاردین: ایران و 1+5 امتیازهای مساوی گرفتند

روزنامه گاردین با اشاره به تمدید مذاکرات هسته ای ایران نوشت: اگر این مذاکرات هسته ای یک بازی فوتبال در جام جهانی بود اکنون به نتیجه 1-1 رسیده بود که به وقت اضافه کشیده شده است. این یک نتیجه برابر است چون هر دو طرف در وین امتیازاتی را به دست آورده اند.

به گزارش ایسنا، گاردین در ادامه نوشت: ایران در این مذاکرات بر خواسته های خود اصرار ورزیده و از طرف دیگر برنامه هسته ای اش را محدود کرده و در برخی قسمت ها عقب نشینی کرده است. هم چنین آمریکا موضع خود را در این مذاکرات حفظ کرده است. 4.2 میلیارد دلار از سرمایه بلوکه شده ایران را آزاد کرده است که نشان می دهد دستیابی به یک توافق پس از سال ها بن بست روابط دیپلماتیک امکان پذیر است.

اگرچه آن ها همان طور که انتظار می رفت نتوانستند تا ضرب الاجل 20 ژوییه به توافق نهایی برسند به خود 4 ماه دیگر تا 24 نوامبر فرصت دادند تا به راه حل نهایی برسند که این زمان تا بعد از پایان دوره کاری کاترین اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ادامه خواهد یافت. دوره فعالیت وی در ماه اکتبر پایان می یابد اما به نظر مشکل ساز نخواهد بود چون کشورهای 1+5 از وی خواسته اند تا پایان مذاکرات به فعالیت های خود در این زمینه ادامه دهد.

به نوشته گاردین حقیقت این است که کم تر از سه ماه برای انجام مذاکرات وقت باقی مانده است. چون طرف اروپایی در ماه اوت به مذاکرات نخواهد پرداخت. در اواخر این ماه و یا اوایل سپتامبر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و کاترین اشتون به همراه معاونان شان برای ادامه این مذاکرات با یکدیگر دیدار خواهند کرد.

به طور خوشبینانه این توافق هم زمان با برگزاری نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک که باراک اوباما و حسن روحانی، رییسان جمهور آمریکا و ایران در آن شرکت خواهند کرد آماده خواهد شد. اما واقع بینانه تر این است که مذاکره کنندگان امیدوارند که تا اکتبر به نتیجه برسند تا این مذاکرات به یک بازی سیاسی در انتخابات میان دوره ای کنگره آمریکا تبدیل نشود.

طبق توافق ایران و گروه 1+5 برای تمدید 4 ماهه مذاکرات هسته ای، این کشور می تواند به 2.8 میلیارد دلار دیگر از سرمایه های بلوکه شده اش در خارج از مرزهای ش دسترسی پیدا کند.

در ازا آمریکایی ها و اروپایی ها امتیازات دیگری به دست آورده اند. ایران متعهد شده است که یک چهارم از اورانیوم با غنای 20 درصد اکسید شده برابر با 25 کیلوگرم را به سوخت تبدیل کند که موجب می شود تبدیل دوباره آن به گاز تقریبا غیرممکن باشد. ایرانی ها هم چنین ذخیره اورانیوم با غنای 20 درصد را رقیق خواهند کرد. علاوه بر این آژانس بین المللی انرژی اتمی می تواند بر عملکرد و تولید سانتریفیوژها نظارت کند.

گاردین در ادامه آورده است: دلیل این که توافق برای تمدید مذاکرات ساعت های طولانی به طول انجامید این بود که ایران آماده نبوده است بخشی از ذخیره اورانیوم خود در سطح راکتور را به اکسید تبدیل کند. اما در نهایت این اقدامات اعتمادسازی انجام شد.

مساله اصلی مورد اختلاف میان مذاکره کنندگان ظرفیت غنی سازی ایران، سرنوشت راکتور آب سنگین اراک و سوالات بی پاسخ در مورد فعالیت های هسته ای گذشته ایران است. درواقع ظرفیت غنی سازی بزرگ ترین مشکل است.

آمریکا و اروپایی ها از ایران می خواهند تا تعداد سانتریفیوژهایش را به میزان چشمگیری محدود کند. آن ها می ترسند که تعداد سانتریفیوژهای بیش تر زمان گریز هسته ای این کشور را کاهش دهد. اما ایران تأکید دارد که برنامه هسته ای اش کاملا صلح امیز است و بنابراین خواست غربی ها برای کاهش تعداد سانتریفیوژهای ایران از نظر سیاسی قابل قبول نیست.

ایران هم چنین پیشنهاد بازطراحی راکتور آب سنگین اراک را به گونه ای که پلوتونیوم کم تری تولید کند ارائه داده است اما غرب به جای این خواستار یک راکتور آب سبک است تا هرگونه ریسک اشاعه هسته ای را از میان ببرد.

مذاکره کنندگان در طول روزهای گذشته در وین در مورد ایده های جدید صحبت کرده اند که در 4 ماه آینده به نتیجه خواهد رسید. ایرانی ها باید از خواست خود برای حفظ تمام سانتریفیوژهای شان کوتاه بیایند. از طرفی دیگر غرب ممکن است مجبور شود از این وسواس خود در مورد زمان گریز هسته ای که رسیدن به توافق در مورد تعداد سانتریفیوژها را سخت می کند دست بکشد، چون این تفکری است که خیلی منطقی به نظر نمی آید. تعداد کمی انتظار دارند که ایران بخواهد از طریف تأسیسات غنی سازی شناخته شده خود یک بمب هسته ای بسازد. اگر این کشور به دنبال ساخت سلاح هسته ای باشد آن را در خفا انجام خواهد داد. چنین کاری با وجود افزایش بازرسی های آژانس بین المللی انرژی اتمی که ایران با آن موافقت کرده غیرممکن به نظر می آید.

پس از همه این کارها اگر توافقی در خصوص تعداد سانتریفیوژهای ایران حاصل نشود به دلیل بی خردی طرف های مذاکره کننده خواهد بود.