جرقه انتفاضه سوم زده شد؟

محمد ایرانی*

شرق: مبارزات مردم و صحنه فلسطین، اصلی کلی دارد و آن اینکه در ماه مبارک رمضان، مقابله فلسطینی ها با نیروهای امنیتی و نظامی رژیم اسراییل شدیدتر می شود. مردم فلسطین به دلیل اعتقادات قوی، ماه مبارک رمضان را روزه می گیرند و در چارچوب نگاه معنوی، شکل مبارزات و مقاومت آنان متفاوت می شود مخصوصا اینکه ساکنان «قدس» و حتی مناطق خارج از این ناحیه، اصرار دارند نمازهای جمعه را در صحن «مسجد الاقصی» به جا آورند. در این میان اصرار آنان بر شکوهمند برگزارشدن نخستین جمعه ماه رمضان است و بخشی از درگیری های اخیر، از همین نقطه آغاز شد. نیروهای اشغالگر، تدابیر ویژه ای را برای ممانعت از این برنامه به مرحله اجرا درآوردند و تلاش کردند تا ساده برگزار شود. علاوه بر آن، تعدادی از یهودیان تندرو را وارد صحن کردند که امری بی سابقه بود و این مساله، احساسات مردم مسلمان بیت المقدس را جریحه دار کرد.

به گزارش انتخاب؛ دومین نکته در شدت گیری درگیری های اخیر، به تلاش بسیار زیاد «نتانیاهو» برای اقناع «محمود عباس» جهت صرفنظرکردن از توافق با «حماس» بازمی گردد. در ابتدا، «ابومازن» هم اصرار داشت شرایط فعلی با رژیم اسراییل به هم نخورد و مذاکرات سازش پیش رود. سفرها و رایزنی های «کری» هم نشان می داد آمریکایی ها نیز مایل بودند مذاکرات به بن بست نخورد. در سوی مقابل، «عباس» اصرار داشت در هنگام مذاکرات، شهرک سازی های نامشروع خارج از توافق در کرانه غربی متوقف شود و «نتانیاهو» اسرایی که در توافقات قبلی متعهد به آزادی آنان شده بود را در موعد مقرر آزاد کند که این اتفاق رخ نداد و به عنوان دستمایه ای برای لزوم ادامه مذاکرات، مورد استفاده قرار گرفت. عباس از این دو موضوع استفاده کرده به سراغ تشکیل دولت وحدت ملی رفت. «عباس» نخست به دلایل داخلی و با توجه به ضعیف شدن «حماس» نسبت به گذشته پس از سرکوب «اخوان المسلمین» در مصر، از تمایل رهبران این جنبش برای حضور در دولت وحدت ملی استفاده کرد و دوم، برای چانه زنی در مذاکرات آتی با اسراییل به آن نگریست.

تندروها توافق را برنتابیدند. عدم توافق و تداوم اختلاف جریانات فلسطینی، آنان را ضعیف نگاه می داشت و وحدت میان این جریانات، خوشایند اسراییل نبود بر همین اساس نتانیاهو از اوباما خواست تا در این موضوع مداخله کند غافل از اینکه اصول ارزشی ایالات متحده اجازه نمی دهد به صراحت درمقابل توافق ملت ها بایستند ضمن اینکه با توجه به وقایع سوریه، مصر و ترکیه، آمریکا علاقه مند به رفتار تند از سوی «حماس» نبود و با «نتانیاهو» همراهی نکرد. همین مساله و همزمانی آن با هفته نخست ماه رمضان، شدت عمل در برخورد با فسلطینی ها را سبب شد. 

درگیری ها از شهر «الخلیل» آغاز شد و در یک اقدام مشکوک، اسراییل مدعی شد سه جوان شهرک نشین اسراییلی ربوده و کشته شده اند و آن را به «حماس» نسبت داد. به نظر می رسد این اقدام، نوعی بهانه تراشی از سوی اسراییل بوده و از دیگرسو، تلاشی است تا «نتانیاهو» را از فشارهای سیاسی جدی داخلی برهاند.  در سوی مقابل، « ابوخضیر» که به دست چند شهرک نشین اسراییل به شهادت رسید ساکن اردوگاهی در «قدس» اشغالی بود و به همین دلیل، «قدس» کانون تظاهرات به شمار می آید. در عین حال؛ قراین حاکی از آن است که اسراییلی ها امکان تداوم حملات به فلسطینی ها را ندارند. نگرانی اسراییل از مشارکت بخش عمده مردم در صحنه بوده و مایل نیستند حوادث «انتفاضه دوم» در سال 2001 موسوم به «الاقصی» یا «انتفاضه اول» موسوم به «انتفاضه سنگ» در سال 1989 بار دیگر تکرار شود. حدود 12سال از آن واقعه گذشته و اظهارات مسوولان رژیم صهیونیستی به ویژه وزیر دفاع آنان و غربی ها که به سمت محکوم کردن شهادت «ابوخضیر» بوده و تا حد تماس تلفنی «اوباما» با خانواده وی پیش رفت، جملگی، بیانگر نگرانی آنان از آغاز «انتفاضه سوم» است.

*سفیر پیشین ایران در لبنان