چرا شرکت‌های غربی دیگر به تحریم ایران اهمیت نمی‌دهند؟

 

به گزارش «تابناک»، سایت شبکه خبری «سی ان ان» با انتشار گزارشی به روند جاری دیپلماتیک میان ایران و گروه 1+5 اشاره کرده و می نویسد با وجود تشدید این روند، احتمال اینکه پیش از رسیدن دو طرف به یک توافق رسمی نهایی در موضوع هسته ای، تحریم های موجود علیه ایران برداشته شود، وجود ندارد.

 

به اعتقاد این سایت، در حال حاضر محتمل ترین سناریوی مطرح، تمدید دوره شش ماهه مذاکرات به منظور انجام رایزنی های بیشتر میان طرفین در زمینه توافق است و تا آن زمان نیز تحریم های نفتی و بانکی وضع شده علیه ایران به قوت خود باقی خواهد ماند.

 

با این وجود، آنچه در حال حاضر به طور جدی آشکار شده، وجود تفاوتی فاحش میان دیپلماسی اقتصادی و دیپلماسی هسته ای است. بر این اساس، حتی در صورتی که دیپلماسی هسته ای به مانع هم برخورد کند، دیپلماسی اقتصادی عملاً حکم قطاری را دارد که از ایستگاه خارج شده و دیگر امکان متوقف کردن آن وجود ندارد. در همین زمینه، تعاملات اقتصادی کشورهای مختلف با ایران اخیراً از افزایش قابل ملاحظه ای برخوردار شده است.

 

توافق نفتی روسیه با ایران که ارزش تقریبی آن 1.5 میلیارد دلار در ماه برآورد شده و سبب افزایش 50 درصدی صادرات نفت ایران می شود، یک نمونه از همین امر است. این امر به ویژه در شرایطی که شکاف میان روسیه و غرب بر سر آمریکا تشدید شده، از اهمیت بیشتری نیز برخوردار شده است.

 

به طور کلی، پس از سخنان رئیس جمهور ایران در مجمع جهانی اقتصاد که در آن، سرمایه گذاران خارجی را به فعالیت اقتصادی در ایران تشویق کرد، روند تعاملات اقتصادی ایران با جهان شدت گرفته و هیئت های اقتصادی مختلفی از کشورهای خارجی به ایران سفر کرده اند. آنطور که مشخص است، جامعه اقتصادی سریعتر از دولت ها در مسیر حرکت می کند. 

 

در حال حاضر، چین سالانه بیش از 20 میلیارد دلار تبادل تجاری با ایران دارد و بحث هایی بر سر طرح «جاده ابریشم جدید» میان دو کشور مطرح شده است. به نظر می رسد رئیس جمهور جدیدی که در افغانستان روی کار خواهد آمد نیز از این ابتکار ایران و چین استقبال خواهد کرد. 

 

ترکیه دیگر کشوری است که نسبت به افزایش تعاملات تجاری خود با ایران اقدام کرده است. ترکمنستان و دیگر کشورهای آسیای مرکزی نیز در همین راستا قدم برداشته اند. 

 

پیام این روند روشن است: تحریم های وضع شده علیه ایران در مسیر خود قرار نگرفته و هرچند طی سال های اخیر سبب ضربه زدن به اقتصاد ایران شده، اما نتوانسته در مقابل برنامه هسته ای این کشور اخلالی ایجاد کند. در این میان، هرچند آمریکا به فشارهایی که بر ایران اعمال کرده افتخار می کند، اما دیگر کشورها انتظار دارند که واشنگتن این روند را کنار بگذارد.

 

در حال حاضر، باور عمومی بر این است که هر کشوری بتواند روابط موثرتری با ایران برقرار کند، برنده خواهد بود. دلیل آن هم روشن است: ایران یک کشور بزرگ و دارای موقعیت مرکزی است که پیوندهایی چند هزار ساله با کل منطقه دارد. این کشور همچون کوبا نیست که در موقعیتی منزوی قرار داشته باشد. تاکنون در تلاش برای منزوی کردن ایران، چندین دهه تلاش بیهوده صرف شده و زمان تلف شده است.

 

بازگرداندن ایران به روند اقتصاد جهانی، فرصتی است که کمتر کشوری خواهان از دست دادن آن است. حتی در شرایط کنونی نیز شرکت های آمریکایی از برخی معافیت های تحریمی ایران بیشترین نفع را می برند. اکنون دیگران هم خواستار نفع بردن از بازار ایران هستند. برخورداری ایران از منابع انرژی و تمایل اروپایی ها برای نفع بردن از این منابع، عامل دیگری در این زمینه است.

 

به هر حال، با توجه به این مباحث، به نظر می رسد آمریکا نیز دیر یا زود ناچار خواهد شد این حقیقت را پذیرفته و نسبت به فراهم کردن راه های تعامل موثر اقتصادی خود و دیگر کشورها با ایران اقدام کند. امری که می تواند در بلندمدت برای خود واشنگتن نیز منفعت به همراه داشته باشد.