«دلواپسی» این بار برای پژو

۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۳ | ۱۴:۱۷ کد : ۱۹۳۲۶۴۳ سرخط اخبار
در شرایطی که کارشناسان، اخیر مدیرعامل پژو به ایران را در شرایط سیاسی و اقتصادی فعلی کشور، اتفاقی مثبت و امیدوارکننده توصیف می کنند، گویا برخی «دلواپس» توافق و همکاری دوباره ایران خودرو با این خودروساز فرانسوی هستند.

هرچند باید به ایرانی ها حق داد که بابت رفتار گذشته پژو (ترک ایران به دلیل تشدید تحریم های بین المللی) نگران و به اصطلاح «دلواپس» باشند، اما اگر نگاهی به تاریخ صنعت خودرو کشور به خصوص در هشت سال گذشته بیندازیم، با قراردادها و مذاکراتی بسیار نگران کننده تر از مذاکره با پژو برخورد می کنیم، حال آنکه کسی در مورد آنها اظهار نظر نمی کند.

اینکه پژو در بدترین شرایط، ایران خودرو را تنها گذاشت و رفت، بدون تردید مستحق نقد است و پژویی ها باید بابت این رفتار غیر حرفه ای و خارج از قراردادشان توضیح بدهند، اما پرسش اینجا است که چرا دلواپسان در میان همه خودروسازان و تفاهمنامه ها و قراردادها، به پژو و مذاکراتش با ایران خودرو چسبیده اند. این وسط چرا کسی از چینی ها و رفتارشان با بازار خودرو ایران ابراز نگرانی و دلواپسی نمی کند؟ قصد، نه دفاع از پژو است و نه تکفیر چینی ها؛ بلکه هدف رفع ابهام از این ماجراست که چرا برخی به دنبال تاوان گرفتن از پژو هستند، اما بابت عرضه خودروهای کم کیفیت و حالا دیگر گران چینی، حرفی به میان نمی آورند.

همین چندی پیش، خبر توافق یکی از خودروسازان ایرانی با شرکتی نه چندان معتبر از چین، منتشر شد، اما دل نگران ها و دلواپسان به سادگی از آن گذشتند و دم برنیاوردند؛ حالا اما به فاصله کوتاهی از مذاکرات ایران خودرو و پژویی که جزو شرکت های معتبر اروپایی به شمار می رود، تب نگرانی ها و سنگ اندازی ها بالا رفته و برخی نگران بازگشت دوباره شریک قدیمی خودروسازی ایران هستند.

هفته گذشته بود که خبر حضور ماکسیم پیکا مدیرعامل پژو در ایران و مذاکره با همتای ایران خودرویی اش منتشر شد؛ مذاکره ای که به نظر می رسد مقدمات همکاری دوباره طرفین را فراهم آورده و این دو خودروساز تا یکی دو ماه دیگر زندگی مشترک جدیدی را آغاز خواهند کرد.

هر چند رسانه های خارجی هنوز چندان به ابعاد مختلف مذاکرات ایران خودرو و پژو نپرداخته و موضع شان در مورد این ماجرا مشخص نیست، اما اخبار داخلی از مفید بودن دیدار مدیران عامل این دو خودروساز حکایت دارند و ایران خودرویی ها و برخی کارشناسان نیز تاکید می کنند که مذاکرات انجام شده، سرانجام خوبی برای صنعت و بازار خودرو کشور خواهد داشت. با این حال گویا موج «دلواپسی» به «پژو» نیز رسیده و برخی نگران توافق ضعیف ایران خودرو با این شرکت فرانسوی هستند؛ آن هم در شرایطی که به نظر می رسد حضور چینی های وفادار، بیش از پژویی های خطاکار  دلواپس کننده است.

آنچه دلواپسان عنوان می کنند، این است که پژویی ها باید بابت رفتار «غیر دوستانه» و خارج از تعهد خود، تاوان پس داده و وقتی پاک و تطهیر شدند، دوباره به «جاده مخصوص» بیایند.

 اگرچه در «رفیق نیمه راه بودن پژو» تردیدی نبوده و نقد زیادی به رفتار این شرکت در جریان تحریم ها وارد است، اما اینکه به این بهانه بخواهیم ایران خودرو را از همکاری دوباره با این خودروساز معتبر اروپایی منصرف کنیم نیز چندان توجیهی در شرایط فعلی صنعت و بازار خودرو ایران ندارد.

به باور بسیاری از کارشناسان و فعالان صنعت خودرو، رفتن پژو یکی از اصلی ترین دلایل افت تولید و صعود قیمت خودرو در ایران بود و ایران خودرویی ها مجبور شدند برای تامین قطعات سراغ چینی ها بروند، از طرفی جایگزین مناسبی هم برای پژو پیدا نشد و خودروسازان بزرگ دنیا نیز رغبتی برای حضور در ایران از خود نشان ندادند و دوباره این چینی ها بودند که پای میز مذاکره با خودروسازان بزرگ کشور نشسته و حتی تا پای خرید سهام نیز پیش رفتند.

در این مورد، دبیر انجمن قطعه سازان با اشاره به مزایای همکاری دوباره با پژو می گوید این شرکت سال ها با ایران خودرو و همچنین قطعه سازان ایرانی کار کرده؛ بنابراین آشنایی لازم میان طرفین وجود دارد.

 ساسان قربانی تاکید می کند که اگر می خواهیم به توسعه کمی و کیفی در صنایع خودرو و قطعه کشور دست پیدا کنیم، باید با بزرگان خودروسازی دنیا از جمله همین پژو همکاری مشترک انجام داد و مطمئن باشید چنین اهدافی با خودروسازان چینی محقق نخواهد شد.

به گفته وی، چه خوشمان بیاید و چه نیاید، خودروسازی ایران با پژو گره خورده و اگر این شرکت فرانسوی سرمایه گذاری لازم را انجام بدهد و در کنار آن یک رقیب غیر فرانسوی نیز راهی «جاده مخصوص» شود، آینده خوبی در انتظار صنعت خودرو خواهد بود. قربانی تاکید می کند که سرمایه گذاری پژو می تواند تضمینی باشد بابت ماندش؛ زیرا وقتی به واسطه سرمایه گذاری، منافعی در ایران داشته باشد، دیگر نمی تواند مانند گذشته منافعش را بگذارد و هر وقت که خواست برود.

دبیر انجمن قطعه سازان اما در پاسخ به این پرسش که چرا برخی در مقابل مذاکرات با پژو موضع می گیرند، اما حرفی از چینی ها نمی زنند نیز می گوید:به اعتقاد من، ریشه این نوع برخوردها را باید در منافع عده ای خاص، جست وجو کرد، همان ها که دلشان نمی خواهد خودروسازان ایرانی با بزرگان دنیا شراکت و همکاری داشته باشند.

 به گفته قربانی، مشارکت با بزرگان دنیا به معنای قدرت گرفتن صنعت خودرو ایران است و طبعا این موضوع به مذاق برخی خوش نمی آید و از همین رو به دنبال آن هستند که خودروسازان کشور با چینی ها کار کنند تا همچنان ضعیف بمانند.

با توجه به گفته های دبیر انجمن قطعه سازان و همچنین تاکید فراوان ایران خودرویی ها مبنی بر تامین انجام مذاکرات برد-برد با پژو، به نظر می رسد حضور دوباره این خودروساز فرانسوی (حضوری که البته تامین کننده منافع ملی بوده و بازار کشور را مفت در اختیار فرانسوی ها نگذارد)، می تواند کمک کمی و کیفی زیادی به خودروسازی ایران بکند.

 البته خیلی ها معتقدند باید از فرانسوی ها گذشت و سراغ خودروسازان آلمانی و آمریکایی و ژاپنی رفت، اما وقتی آنها میل چندانی به حضور در ایران ندارند، باید فعلا همین رفیق نیمه راه فرانسوی را دریابیم.

هرچند تردیدی نیست که پژو رفتار نامناسبی با ایرانی ها داشته و خودروسازان بسیار بزرگ تر از پژو نیز در دنیا کم نیستند، اما آیا توان مذاکره با آنها برای خودروسازی کشور وجود دارد؟

آیا جایگاه فعلی خودروسازی ایران و مزیت های محدود بازار کشور، این اجازه را به مذاکره کنندگان خودرویی کشور می دهد که پای میز مذاکره با هر خودروسازی که دلشان خواست، بنشینند؟ اصلا کدام خودروساز بزرگ دنیا برای حضور در ایران ابراز تمایل رسمی کرده که حالا برخی به امثال پژو و رنو هم قانع نمی شوند؟

به اعتقاد کارشناسان و حتی خودروسازان، صنعت خودرو ایران هنوز در موضع قدرت قرار ندارد و طبعا نمی تواند دست بالا را در مذاکرات با همتایان خارجی اش داشته باشد و از همین روست که راندن پژو در شرایط فعلی منطقی به نظر نمی رسد.

به عبارت بهتر، جایگاه جهانی خودروسازی ایران و اوضاع سیاسی و اقتصادی کشور به گونه ای نیست که بتوان دست روی هر خودروساز بزرگی گذاشت و آن را راهی «جاده مخصوص» کرد، حال آنکه مدیرعامل پژو خود به ایران آمد و پای میز مذاکره نشست.

در واقع نکته بسیار مهمی که در مذاکرات ایران خودرو و پژو وجود دارد، آمدن مدیرعامل و مدیران ارشد پژو به ایران است، چه آنکه کم پیش آمده مدیران خودروسازان بزرگ دنیا در این سطح به جاده مخصوص آمده و مذاکراتی مستقیم را با ایران خودرو و سایپا انجام بدهند.

از طرفی طبق اخبار رسیده، ایران خودرویی ها نیز سعی کرده اند در مذاکرات جدیدشان با پژو اشتباهات گذشته تکرار نشود و طوری با این خودروساز فرانسوی مذاکره کنند که اتفاقات تلخ دو سال پیش (رفتن ناگهانی پژو) دوباره رخ ندهد.

آن طور که مدیرعامل ایران خودرو پس از مذاکرات با همتای پژویی اش به رسانه های مختلف اعلام کرد، شروطی برای حضور دوباره پژو در ایران مطرح شده و طبعا اگر خودروساز فرانسوی، آنها را نپذیرد، باید بازار ایران را فراموش کند. اگر بنا را بر اعتماد به مذاکره کنندگان خودرویی کشور بگذاریم، می توان به آینده شراکت دوباره ایران خودرو و پژو امیدوار بود، زیرا ظاهرا نه دیگر قرار است ایران خودرو از موضع ضعف برخورد کند و نه پژویی ها قصد تکرار رفتار گذشته خود را دارند. به اعتقاد کارشناسان، مدیرعامل پژو پیش از ورود به ایران می دانسته که ایران خودرو چه شروط و انتظاراتی برای شراکت دوباره دارد و با این حساب، به قصد همکاری پای میز مذاکره نشسته و اینجاست که می توان با نگاه مثبت به آنچه میان این دو خودروساز در جریان مذاکرات رخ داده، نگاه کرد.

به گفته منابع آگاه، ایران خودرو حتی قصد دارد حقوق پایمال شده خود را در قرارداد قبلی اش با پژو پیگیری کند، چه آنکه خبر می رسد در جریان مذاکرات نیز به طرف فرانسوی تاکید شده که ایران خودرو حتی یک یورو نیز از حقوق از دست رفته اش نخواهد گذشت. در واقع ایران خودرویی ها این بار تصمیم گرفته اند که مصرانه پای حق و حقوق شان بایستند و نه تنها قراردادی محکم را با پژو ببندند؛ بلکه حقوق ضایع شده شان را از این خودروساز فرانسوی پس بگیرند.

ظاهرا پژو نیز دیگر آن مواضع قبلی و نگاه بالا به پایین اش را ندارد و حتی مدیرعامل این شرکت در جریان مذاکرات تهران، سه بار بابت ترک ایران ابراز تاسف کرده است. از دید ایران خودرویی ها، همین ابراز تاسف نفر اول پژو می تواند نوعی عذرخواهی باشد و می توان از آن، به عنوان تغییر رفتار این خودروساز فرانسوی یاد کرد.

منابع آگاه اما این را هم می گویند که ایران خودرو قصد دارد در فضایی آرام و به دور از حاشیه، مذاکراتش را با پژو به پیش ببرد و سکوتش از این بابت نیست که توافقی ضعیف را انجام داده است.

 به گفته آنها، ایران خودرویی ها نیز معتقدند که پژو باید گذشته اش را جبران کند، اما می خواهند این «جبران» در قالب بستن قراردادی محکم محقق شود.

 در واقع باور ایران خودرویی ها این است که پژو اگر سرمایه گذاری انجام داده و محصولات مشترک دو طرف را در سبد صادراتی خود قرار دهد، به نوعی ماجرای رفتنش از ایران را جبران خواهد کرد. این در شرایطی است که به اعتقاد برخی کارشناسان، ایران خودرو و پژو هر چقدر هم که شراکت خوبی داشته باشند، برخی حاضر به پذیرش آن نیستند، چون با دید سیاسی به این ماجرا می نگرند نه اقتصادی.

آن طور که سعید لیلاز، کارشناس اقتصادی کشور می گوید، برخی چندان از موفقیت های دولت خوشحال نیستند و انتقادشان به مذاکرات ایران خودرو و پژو نیز از همین ناحیه سرچشمه می گیرد. لیلاز تاکید می کند که اگر با نگاه اقتصادی به صنعت خودرو نگاه کنیم، هر خودروسازی که بهترین و ارزان ترین محصول را به ما بدهد، می تواند همکار و شریک مان شود، حال می خواهد پژو باشد یا غیر پژو. به گفته لیلاز، نباید مسائل اقتصادی را با دید سیاسی نگاه کرده و صنعت خودرو کشور را (به خصوص ایران خودرو را در ماجرای مذاکره با پژو)، قربانی سیاست کنیم.

کلید واژه ها: پژو ایران خودرو


نظر شما :