چه جریانی در دولت احمدی‌نژاد تولید سانتریفیوژها را متوقف کرد؟
از زمان امضای توافق نامه مقدماتی هسته ای ژنو تاکنون، بحث های فراوانی درباره ابعاد و جزئیات این توافق نامه و چشم انداز حصول توافقنامه نهایی مطرح شده است. مخالفان این توافق نامه بعضاً برای اثبات دلایل مخالفت خود، به مواردی اشاره کرده اند که یا اساساً درست نیست و یا دربردارنده تنها بخشی از حقیقت بوده است. ادعای توقف تولید سانتریفیوژ ها در ایران در نتیجه توافق ژنو، یکی از همین ادعاهاست که به تازگی نادرست بودنش اثبات شده است.
به گزارش «تابناک»، در آستانه برگزاری دور جدید مذاکرات هسته ای ایران و گروه ۱+ ۵، مخالفان توافق هسته ای ژنو بیش از هر زمان دیگری فعال شده و در یکی دو هفته اخیر، نشست ها و جلسات متعددی با موضوع انتقاد از توافق نامه مذکور برگزار شده است. با این حال، در یکی از آخرین نشست ها از این دست، یکی از مقامات هسته ای دولت قبل به مواردی اشاره کرده که خود ناقص بودن اطلاعات ارائه شده از سوی برخی مخالفان توافق ژنو را اثبات می کند.
روز یکشنبه هفته جاری، دانشگاه صنعتی شریف، میزبان جلسه ای بود که با همان محور انتقاد از توافق هسته ای و با حضور فریدون عباسی، رئیس سابق سازمان انرژی اتمی بود. توجه به بخشی از سخنان عباسی در این جلسه دربردارنده نکته جالب توجهی است.
نشریه دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف با نام «روزنامه شریف»، گزارشی از این نشست منتشر کرده که در بخشی از آن به نقل از فریدون عباسی آمده است: «جریانی در داخل همان دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد، تولید سانتریفیوژ ها را به بهانه ورود نسل جدید متوقف کرده بود... احمدی نژاد در اواخر دولت به بنده گفت که بقیه سانتریفیوژ ها را راه بیندازید که تبعات آن بر عهده من خواهد بود. ما از آقای روحانی سؤال کردیم که سانتریفیوژ ها را راه بیندازیم یا خیر که وی جوابی به ما نداد. البته ما در توافق ژنو جواب خود را گرفتیم».
اذعان به این موضوع در حالی صورت می گیرد که در ماه های اخیر و در پی امضای توافق نامه هسته ای ژنو، یکی از محورهای اصلی حملات منتقدان به تیم مذاکره کننده هسته ای، طرح این ادعا بود که با امضای این توافق نامه، تولید سانتریفیوژ ها در ایران متوقف شده و به عبارت دیگر، ایران اقدام به دادن امتیازی غیرضروری به غرب کرده است.
اما آن گونه که از سخنان عباسی برمی آید، توقف تولید سانتریفیوژ ها اصولاً ربطی به توافق نامه ژنو و به طور کلی تیم مذاکره کننده فعلی نداشته و در دوره پیش انجام گرفته است. البته این موضوع کم و بیش از سوی مسئولین کنونی نیز مورد اشاره قرار گرفته بود، زیرا تاکنون بار ها گفته شده که موضوع تعداد و کیفیت سانتریفیوژ ها، هنوز موضوع توافق نبوده و مذاکره در این زمینه به نتیجه ای نرسیده که بخواهد بر پایه آن کاری انجام شود.
به هر حال، در این موضوع دو نکته مهم قابل طرح است؛ نخست اینکه عباسی تنها در دوره کوتاهی پس از روی کار آمدن دولت جدید، مسئولیت سازمان انرژی اتمی را بر عهده داشت و سپس این مسئولیت به علی اکبر صالحی واگذار شد؛ بنابراین، طبیعی است که برای تصمیم گیری درباره شرایط موجود و اقدامات بعدی، به زمان و فضایی نیاز باشد که در دوره انتقالی فراهم نبوده است.
دوم آنکه عباسی اشاره نکرده که دقیقاً کدام «جریان» در دولت قبل جلو تولید سانتریفیوژ ها را گرفته و این جریان دارای چه قدرتی بوده که حتی احمدی نژاد نیز نتوانسته تا آخر دوره خود جلو آن بایستد و زمانی هم که تصمیم به این کار گرفته، از «تبعات» آن سخن گفته است.
بر کسی پوشیده نیست که هیچ یک از اعضای دولت و تیم مذاکره کننده فعلی ـ که از سوی مخالفان متهم به سازشکاری می شوند ـ در دولت قبل حضور و عضویت نداشته اند. پس این کدام جریان بوده که چنین تصمیم مهمی را درباره سانتریفیوژ ها گرفته و نه تنها صدایی از مخالفان فعلی درنیامده، بلکه رئیس جمهور وقت نیز نتوانسته در برابر آن مقاومت کند!
به هر حال، به نظر می رسد پاسخ به این پرسش ها، شفاف تر کردن فضا و به طور کلی، در پیش گرفتن رویکردی منصفانه و بیان کامل حقایق از سوی منتقدان، دست کم زمینه را برای نقد منصفانه و سازنده توافق نامه موجود ـ و هر گونه توافق آتی ـ فراهم کند.
نظر شما :