دلیل ناخرسندی تل‌آویو و واشنگتن از توافق فتح و حماس چیست؟
فتح و حماس، دو سازمان شناخته شده فلسطینی که سال هاست بر سر طیفی از موضوعات دارای اختلافات عمیقی هستند، روز گذشته برای تشکیل یک دولت وحدت ملی به توافق رسیدند. این در حالی است که رژیم اسرائیل و دولت آمریکا با نگرانی به این موضوع نگریسته و توافق این دو سازمان خرسند نیستند. اما ریشه نگرانی های تل آویو و واشنگتن از روند آشتی ملی در فلسطین چیست؟
به گزارش «تابناک»، دو سازمان فلسطینی فتح و حماس روز گذشته اعلام کرده اند که با انعقاد توافقنامه ای هفت ماده ای، بر سر تشکیل یک دولت وحدت ملی به توافق رسیده اند. بر این اساس، قرار است انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی شش ماه پس از تشکیل این دولت برگزار شود.
در چارچوب توافقنامه منعقده بین فتح و حماس، محمد عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی مأموریت یافته تا دولت وحدت ملی را از مجموعه ای از نخبگان سیاسی فلسطینی تشکیل داده و پس از آن، تاریخ برگزاری انتخابات عمومی را اعلام کند.
اما این توافقنامه در حالی میان دو سازمان مذکور به امضا رسیده که از مدتی پیش، روند مذاکرات صلح فلسطین و رژیم اسرائیل تحت هدایت دولت آمریکا در جریان بوده است. اکنون و با امضای این توافقنامه، چشم انداز این مذاکرات بیش از هر زمان دیگری در هاله ای از ابهام قرار گرفته و همین امر، موجبات ناخرسندی واشنگتن و تل آویو را فراهم آورده است.
در همین راستا، همزمان با آغاز گفت و گوهای اخیر آشتی ملی میان فتح و حماس، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم اسرائیل به محمود عباس هشدار دارد که وی «باید تصمیم بگیرد که آیا آشتی با حماس را می خواهد یا صلح با اسرائیل را. او تنها می تواند یکی را انتخاب کند».
مذاکرات صلح خاورمیانه آخر ماه مارس امسال متوقف شد. علت توقف مذاکرات این بود که رژیم اسرائیل حاضر نشد گروهی دیگر از زندانیان فلسطینی را آزاد کند و اندکی بعد، ایجاد واحدهای مسکونی تازه ای را در شرق بیت المقدس به مناقصه گذاشت. آمریکا به دو طرف تا آخر آوریل برای بازگشت بر سر میز مذاکره مهلت داده؛ اما با توجه به موضع گیری اخیر نتانیاهو بعید به نظر می رسد که مذاکرات بتواند در این مهلت کوتاه از سر گرفته شود.
داوود کتاب، تحلیلگر فلسطینی در مطلبی که در همین زمینه در سایت تحلیلی «المانیتور» منتشر کرده استدلال می کند که در حال حاضر، روند مذاکرات صلح فلسطین و رژیم اسرائیل در تقابل مستقیم با روند آشتی ملی در فلسطین قرار گرفته است.
کتاب اشاره می کند که سلیم زنون، سخنگوی «شورای ملی فلسطین» نیز پیش از این ضمن ابراز بدبینی نسبت به روند مذاکرات با رژیم اسرائیل، گفته بود که از نظر وی، هیچ نتیجه مثبتی از این مذاکرات عاید مردم فلسطین نخواهد شد. در عوض، زنون اشاره کرده بود که راه حل مسئله با رژیم اسرائیل، فعال شدن در سازمان های بین المللی و استفاده از پتانسیل های منطقه ای و بین المللی در این زمینه است.
بر این اساس، به نظر می رسد در صورت موفقیت آمیز بودن نهایی روند توافق شکل گرفته میان فتح و حماس، رویکرد آشتی جویانه نسبت به تل آویو بار دیگر در میان گروه های فلسطینی کمرنگ شده و تلاش برای احیای روند مقاومت – هرچند به اشکال متفاوت و غیرمسلحانه – بار دیگر در دستور کار این گروه ها قرار بگیرد.
همین امر است که بیش از هر چیز، زمینه نگرانی رژیم اسرائیل را فراهم کرده؛ زیرا در حال حاضر، دولت نتانیاهو از سوی احزاب مخالف به شدت تحت فشار قرار دارد که روند صلح با فلسطینی ها را به نتیجه برساند و با توجه به اقدامات اخیر دولت وی که سبب توقف در روند مذاکرات شد، احتمالاً تقصیر ناکامی این مذاکرات به پای وی نوشته خواهد شد و فشارها در این زمینه افزایش پیدا خواهد کرد.
از سوی دیگر، دولت آمریکا و به ویژه شخص جان کری، وزیر خارجه این کشور، هدایت روند مذاکرات صلح در خاورمیانه را به عنوان یکی از عناصر کلیدی در احیای پرستیژ آمریکا در منطقه پیگیری کرده و در عین حال، تلاش داشته تا آن را به سمت حصول نتیجه ای هم راستا با اهداف و منافع خود سوق دهد. به این ترتیب، دلیل ناخرسندی واشنگتن از روند آشتی ملی فلسطین نیز کاملاً روشن و آشکار است.
با این وجود، تا زمان تحقق نیافتن شرایط قید شده در توافقنامه روز گذشته فتح و حماس، نمی توان از کلید خوردن واقعی روندی جدید در فلسطین سخن گفت و پایبندی دو گروه مذکور به تعهدات خود، تنها عاملی است که می تواند شرایط را در این عرصه دستخوش تغییر و تحول سازد.
نظر شما :