وقتی حماس برای جلب کمک‌های ایران تاریخ را تحریف می‌کند!

طی سال های اخیر و به ویژه پس از آغاز درگیری ها در سوریه، روابط ایران و سازمان فلسطینی حماس دستخوش تحولات زیادی شد که مهمترین نتیجه آن، فاصله گرفتن حماس از ایران و نزدیک شده به رقبای منطقه ای ایران بود. اما یکی از مقامات این سازمان به تازگی در یک مصاحبه، اظهارات جالبی را درباره دلایل این موضوع بیان کرده است.

به گزارش «تابناک»، محمود الزهار، از مقامات ارشد سازمان حماس، در مصاحبه ای با سایت تحلیلی «المانیتور» به بیان مواضع این سازمان درباره موضوعات مختلف منطقه ای، از جمله روابط با ایران و سوریه پرداخته است. در بخشی از این مطلب، وی به بیان دلایلی پرداخته که از نظر وی، در فاصله گرفتن حماس از ایران دخیل بوده است.

زهار در این گفت و گو بدون اشاره به اینکه مواضع غیرمنطقی حماس در قبال بحران سوریه و فاصله گرفتن این سازمان از محور مقاومت در منطقه سبب شکل گیری بحران در روابط آن با ایران و دولت سوریه شد، مدعی شده دلیل خروج حماس از سوریه، فشارهایی بوده که به این سازمان وارد می شده تا در منازعه سوریه، «جانب یکی از طرفین را بگیرد». این در حالی است که مقامات حماس صراحتاً از همان ابتدا حمایت خود را از شورشیان مخالف دولت دمشق اعلام کرده بودند.

در ادامه، این مقام ارشد حماس در پاسخ به سوالی درباره دلایل فاصله افتادن میان این سازمان و ایران طی دو سال اخیر، باز هم بدون اشاره به مواضع این سازمان در قبال سوریه، می گوید:

«دو عامل اصلی بر روابط ما تأثیر گذاشت. نخستین عامل، مربوط به این حقیقت بود که در زمان اوج گیری وقایع در سوریه، دولت محمود احمدی نژاد در حال به پایان رساندن دوره خود بود و یک سال هم به عنوان دوره انتقالی به دولت جدید سپری شد. عامل دوم، بسته شدن مرز غزه با مصر بود که سبب جلوگیری از ورود و خروج هیئت های خارجی شد. علاوه بر این، دولت جدیدی در ایران روی کار آمد که موضوع هسته ای ایران و روابط با غرب را به عنوان اولویت سیاست های خود در نظر گرفت». 

وی در بخش دیگری از اظهارات خود، ضمن یاد کردن از روابط حماس با ایران به عنوان رابطه ای «راهبردی»، می گوید که این رابطه فراتر از مرزهای ملیت بوده و بر پایه پیوندهای امت اسلامی استوار است. وی اظهار می دارد که ایران هیچ گاه در ازای کمک های خود به حماس از این سازمان درخواست جهت گیری خاصی در موضوعات مختلف را نکرده است.

همین کلی گویی ها و اجتناب از طرح مسائل اصلی شکل گرفته در روابط ایران و حماس، در پاسخ به دیگر سوالات المانیتور از سوی زهار نیز مشهود است. به عنوان مثال، جایی که خبرنگار از وی دلیل لغو سفر خالد مشعل به تهران را می پرسد، وی ادعا می کند که این گونه سفرها در شرایط کاملاً محرمانه برگزار می شود؛ اما آنچه که می تواند به آن پاسخ دهد این است که انجام سفرهای مختلف به ایران، از جمله ضروریات مطرح در سیاست های حماس است.

در بخشی دیگر نیز وی در پاسخ به این سوال که آیا ارسال مبلغ یک میلیارد دلار کمک مالی از سوی ایران به حماس از سال 2006 تاکنون صحت دارد یا خیر، می گوید که نمی تواند درباره جزئیات این موضوع صحبت کند و مبالغ کمک های دریافتی این سازمان، محرمانه باقی می ماند. 

به هر حال، آنچه که از کلیت مصاحبه مفصل زهار با المانیتور مشخص می شود، این است که حماس اکنون که از جهات مختلف تحت فشار قرار گرفته و دست خود را در سطح منطقه بسته می بیند، درصدد کتمان کامل عملکرد گذشته خود برآمده و تلاش دارد ماجرا را طوری جلوه دهد که گویا اصولاً هیچ مشکل حادی در روابط حماس با ایران وجود نداشته است.

جالب اینکه – همان گونه که مشاهده شد – وی تقصیر ایجاد شکاف در روابط مذکور را به گردن ایران انداخته و اولویت های دولت جدید ایران را در این زمینه دخیل می داند! در بخشی دیگر نیز زهار بدون اشاره به سیاست های دو سال اخیر حماس در قبال سوریه، مدعی می شود که این سازمان در قبال درگیری های سوریه موضعی «بی طرفانه» دارد.

در مجموع، به نظر می رسد همان گونه که تحلیلگران متعددی اخیراً اشاره کرده اند، ناکامی های متعدد حماس در سطح منطقه – و از جمله کاهش منابع مالی این گروه – سبب شده رهبران آن در پی احیای روابط خود با حامیان پیشین برآیند که در رأس این سیاست نیز تلاش این سازمان برای نزدیکی مجدد به ایران قرار دارد. تلاشی که البته با توجه تقابل آشکار حماس با ایران طی دو سال اخیر، موفقیت آمیز بودن آن محتمل – و البته منطقی – نخواهد بود.