بعد از آتاترک مرد قدرتمند ترکیه کیست؟

روزنامه القدس العربی نوشت در صورت پیروزی اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری وی جمهوری دوم را در ترکیه تشکیل خواهد داد.

به گزارش روزنامه القدس العربی چاپ لندن در اینترنت، نتایج انتخابات شهرداری های ترکیه تنها بیانگر پیروزی حزب عدالت و توسعه این کشور بر احزاب مخالف نبود بلکه تا حد زیادی بیانگر محبوبیت مردمی رهبران این حزب به ویژه رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه بود. وی بارها با به چالش کشیدن احزاب مخالف اعلام کرده بود در صورتی که حزبش در انتخابات شهرداری پیروز نشود استعفاء خواهد کرد.

اردوغان از سمت خود استعفاء نداد چون شکست نخورد ولی این بار وی از سمت خود استعفاء خواهد داد چون پیروز شده است.

ویژگی استعفای اردوغان این است که این اقدام وی برای احزاب مخالف مسرت بخش نخواهد بود چون وی سمت رئیس جمهوری ترکیه را احراز خواهد کرد و اولین رئیس جمهوری خواهد بود که مردم مستقیما وی را انتخاب خواهند کرد و به همین خاطر می توان گفت پیروزی در انتخابات شهرداریها چنانچه پیش بینی می شد کلید تغییر نقشه پستهای سیاسی در ترکیه است.

می افزاید در صورتی که اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری ماه اوت پیروز شود ترکیه در نقشه سیاسی بین المللی موقعیت جدیدی خواهد یافت چون سمت ریاست جمهوری از زمان تاسیس جمهوری ترکیه بیشتر از آنکه سیاست داخلی و خارجی ترکیه را مشخص کند سمتی تشریفاتی بود. با وجودیکه قانون اساسی بعد از کودتای نظامی سال هزار و نهصد و هشتاد که تا کنون اجرا می شود اختیارات گسترده تری نسبت به قبل به رئیس جمهوری ترکیه داده است ولی هیچ یک از روسای جمهوری پیشین ترکیه نتوانسته اند از اختیارات قانون اساسی استفاده کنند. حتی ژنرال کنعان افرین که برای افزایش اختیارات خود و گرفتن قبضه سیاستی ترکیه در دستش اقدام به تهیه این قانون اساسی کرد هم نتوانست از اختیارات جدید استفاده کند. راز ناتوانی روسای جمهوری پیشین ترکیه در استفاده از این اختیارات این است که مردم ترکیه آنها را مستقیما انتخاب نکرده اند و آنها را پارلمان ترکیه انتخاب کرده است و به همین خاطر هیچ یک از این روسای جمهور بعد از آتاتورک به هیچ عنوان قدرتمند نبوده اند.

از مهمترین اختیارات رئیس جمهوری موارد زیر است - رئیس جمهوری می تواند خواستار برگزاری جلسات پارلمان شود. - رئیس جمهوری می تواند با شورای وزیران تشکیل جلسه دهد و در تصمیم گیریهای آن مشارکت کند. - رئیس جمهوری می تواند استانداران، روسای دانشگاهها و روسای پستهای مهم دولتی را تعیین کند.

در صورتی که اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه پیروز شود جمهوری دوم ترکیه را بعد از آنکه مصطفی کمال آتاتورک اولین جمهوری آنرا بنیان نهاد تاسیس می کند. رئیس جمهوری اردوغان زمینه را برای رقابت افراد نزدیک به وی برای احراز سمت نخست وزیری فراهم خواهد کرد و دراین راستا بیشترین شانس را احمد داوود اغلو وزیر امورخارجه کنونی دارد. اگر اوغلو نخست وزیر شود زمینه برای رقابت بر سمت وزارت امورخارجه فراهم خواهد شد.

بنا به گفته منابع آگاه در دستگاه اطلاعات ترکیه، هاکان فیدان رئیس دستگاه اطلاعات ملی ترکیه قویترین نامزد برای احراز سمت وزارت امورخارجه ترکیه است. او یکی از شخصیتهای نزدیک و مورد اعتماد اردوغان است و ممکن است مشکلاتی در روابط خارجی و همچنین با احزاب مخالف و گروه فتح الله گولن ایجاد کند. القدس العربی می افزاید اما آینده سیاسی عبد الله گل رئیس جمهوری ترکیه هم (درحزب) در حال بررسی است و در کنار وی تعیین سمت افراد دیگری از رهبران حزب عدالت و توسعه ترکیه همچون معاون نخست وزیر و سایرین هم مطرح است.

توزیع سمتها در اولین نشست بعد از اعلام نتایج انتخابات شهرداریها، میان عبدالله گل و اردوغان بررسی شده است. در مقابل احزاب مخالف هم هرچند در انتخابات شهرداری شکست خورده اند ولی در انتخابات ریاست جمهوری، با وجود ضعیف بودن شانسشان تسیلم نخواهند شد و در عین حال در انتخابات پارلمانی آینده هم تسلیم نمی شوند. القدس العربی در خاتمه می نویسد احتمالا اینکه حزب عدالت و توسعه می خواهد با حمایت مردمی، سمت ریاست جمهوری ، نخست وزیری و پارلمان را از آن خود کند خطرناک است چون ترکیه را یک رنگ، یک فکر و دارای یک رویکرد خواهد کرد.
منبع: واحد مرکزی خبر