اوباما: مذاکرات شاید بی نتیجه باشد اما تحریم را وتو می کنم

 

این بخش از سخنان باراک اوباما صریح ترین قسمت سخنرانی وی در کنگره آمریکا در مجمع عمومی سالانه بود. سخنرانی که چندان موضوعات سیاست خارجی را در بر نمی گرفت و بیش از همه مربوط به مسائل داخلی ایالات متحده بود.

 

اوباما از میان موضوعات مهم خاورمیانه؛ محور سخنان خود را بر تغییر وضعیت فعلی بین ایران و غرب از یک جنگ و نزاع طولانی مدت به نقطه امید روشنی احتمالی در منطقه متمرکز کرده بود.

 

وی تأکید کرد که اگر رهبران ایران این فرصت را غنیمت بشمارند؛ ایران خواهد توانست به جامعه بین الملل مجدداً وارد شود و ما یکی از مهمترین و پیچیده ترین چالش های امنیتی دوران خود را بدون خطر جنگ پشت سر خواهیم گذاشت.

 

وی همچنین اشاره کرد که از دشمنی و خصومت طولانی مدت موجود بین ایران و شوشش قدرت جهانی به خوبی آگاه است و تلاش های ایالات متحده را برای باز کردن مسیر دستیابی به یک توافق موقت که برنامه هسته ای ایران را بعد از یک دهه محدود سازد؛ مورد تأکید و تحسین قرار داد.

 

اما علیرغم این ها اوباما لحن خود را در برابر سناتورهای آمریکایی جدی و با صراحت نشان داد و مستقیماً خطاب به آنان گفت: اما بگذارید واضح و بی پروا بگویم. اگر در موقعیت فعلی کنگره قانون جدیدی برای تحریم ایران تصویب کند و برای من بفرستد که منجر به تهدید به توقف مذاکرات شود؛ آن را وتو خواهم کرد. برای صیانت از امنیت ملی آمریکا؛ ما نیاز داریم که به دیپلماسی فرصت بدهیم.

 

سخنان باراک اوباما در مجمع عمومی کنگره آمریکا در حالی بیان شده است که روز گذشته خبرگزاری رویترز در گزارشی عنوان کرده بود که تلاش برای وضع تحریم های جدید علیه ایران در کنگره آمریکا متوقف شده و نمایندگان کنگره، اکنون در حال بررسی این موضوع هستند که احتمالاً ساز و کار جدید، اما ضعیف تری در قبال برنامه هسته ای ایران در پیش بگیرند.

 

بر این اساس که اکنون سناتور ها و اعضای مجلس نمایندگان، احتمال تدوین یک «قطعنامه غیر الزام آور» را مدنظر قرار داده اند که نسبت به تمایلات هسته ای ایران ابراز نگرانی کرده و از مذاکره کنندگان آمریکایی می خواهد شرایط سفت و سختی را در مذاکرات پیش روی ایران گذارند.

 

اما سخنان باراک اوباما در روز گذشته واجد دو نکته اساسی است. به این معنی که صراحت بیان اوباما در برابر نمایندگان کنگره حاکی از آن است که کاخ سفید همچنان بر موضع خود در برابر سناتورهای تندرو و ضد ایرانی باقی مانده است و تلاش های کاخ سفید برای نجات موافقتنامه موقت ژنو مانع بزرگی بر سر اقدام ها جنگ طلبانه این سناتورها است.

 

از سوی دیگر اشاره اوباما به قطعی نبودن نتیجه بخشی مذاکرات و تأکید وی بر سخت و پیچیده بودن مذاکرات و حتی احتمال به نتیجه نرسیدن آن؛ هرچند در ابتدا میتواند به عنوان یک موضع محطاتانه در نظر گرفته شود؛ اما با توجه به تأکید رئیس جمهور آمریکا بر وتوی هرگونه تلاش برای تخریب دیپلماسی؛ به معنی یک اتمام حجت کامل با سناتورهای آمریکایی است که در هر شرایطی کاخ سفید اجازه ایجاد مانع و سد بر سر راه دیپلماسی را نخواهد داد.

 

این موضع قاطع اوباما در برابر سناتورها منجر به واکنش برخی از نمایندگان تندرو شده است و از جمله آن ها سناتور مارک کرک از طراحان اصلی تحریم علیه ایران بعد از آنکه اوباما سخنان خود را جمع بندی کرد؛ گفت: مردم آمریکا – هم دموکرات و هم جمهوری خواه – مشتاقانه خواهان آن هستند که ایران طی مذاکرات کاملاً پاسخ گو باشد.

 

این سخنان هرچند حاکی از توجیه تلاش سناتورها برای تحریم مجدد ایران است اما به خوبی نشان میدهد که در پی عدم توفیق طرح تحریمی جدید؛ لحن سناتورهای تندرو نیز تا حد زیادی تغییر کرده است و از خواست «تعطیلی تمام تأسیسات هسته ای» به خواست «پاسخ گو بودن ایران» تنزل کرده است.