تازه ترین توضیحات عراقچی در خصوص توافقنامه ژنو 3

 سوم آذرماه، ایران و 1+5 پس از سه دور مذاکرات فشرده در ژنو بر سر یک متن چهارصفحه ای توافق کردند. به رغم اینکه این توافق نامه که " برنامه اقدام مشترک " نام گرفت حاصل ساعت ها مذاکرات پرفراز و نشیب بود همچنان دو طرف آن را گام اولیه مذاکراتی می خوانند که جدی و نفس گیر است و دست کم یک سال طول خواهد کشید.

با انتشار این توافق نامه گام ها، عناصر، واژه ها و بندهای آن از سوی کارشناسان، صاحبنظران و محافل مختلف سیاسی و رسانه ای مورد بررسی قرار گرفت و جزییات مربوط به آن که ابعاد گسترده حقوقی، سیاسی و اقتصادی دارد در ایران و خارج از آن موشکافانه تحلیل شد.

سید عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای ایران با 1+5 درگفت وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) ضمن تشریح برخی بندهای این توافق نامه می گوید عبارات توافنامه ژنو و اقدامات مربوط به گام اول در این توافقنامه کاملا دقیق و روشن است. در گام پایانی بعضا عبارات مبهمی وجود دارد اما باید در نظر داشت که گام پایانی موضوع مذاکرات بعدی است که درباره آن مذاکرات نهایی نشده است.

وی افزود: مذاکرات جدی و طولانی حداقل ممکن است یک سال طول بکشد. اما در توافق ژنو به گام اول بسیار دقیق و روشن پرداخته ایم که کلیات گام پایانی در این توافق نامه ذکر شده است و جزییات آن موضوع مذاکرات بعدی است.

عراقچی درباره نحوه فعالیت تاسیسات اراک گفت: جزییات مربوط به تاسیسات اراک در گام اول به طور دقیق تعریف شده است که شامل پنج اقدام مشخص است. عدم راه اندازی، عدم انتقال سوخت به رآکتور، عدم تولید سوخت بیشتر، تست نکردن سوخت بیشتر، عدم انتقال آب سنگین و نصب نکردن تجهیزات باقی مانده که در این موارد موضوع به روشنی و دقیق بیان شده است و هر اقدام دیگری به جز این موارد از جمله ساخت و ساز در تاسیسات و یا ساخت تجهیزات آن خارج از تاسیسات اراک مجاز است.

معاون وزیر خارجه کشورمان درباره نحوه فعالیت سایت نطنز با اجرای توافقنامه ایران و 1+5 تصریح کرد: در متن توافق نامه آمده است که تحقیق و توسعه برنامه هسته ای ایران مشمول هیچ محدودیتی نمی شود. تحقیق و توسعه درباره غنی سازی شکل فعلی خود را حفظ می کند و البته تحقیقات و توسعه ایران درباره غنی سازی در سطح 5 درصد یا 20درصد مدت ها است که پایان یافته و به مرحله تولید رسیده است، اما در سایر بخش ها فعالیت های تحقیق و توسعه همچنان ادامه دارد.

عراقچی در پاسخ به این پرسش که بر اساس این توافق ایران چگونه باید برای جایگزین کردن سانتریفیوژهای جدید و اعلام نیاز به نصب ماشین های جدید اقدام کند گفت: سازوکارهای مربوط به این موضوع در مذاکرات کارشناسی ایران و 1+5 در وین مشخص می شود اما فهم کلی که دو طرف درباره آن دارند این است که باید برآوردی از میزان دستگاه هایی که در طول شش ماه ممکن است از کار خارج شوند وجود داشته باشد. ایران براساس آن برآورد نیازهای خود را تامین خواهد کرد و کار خود را ادامه می دهد.

معاون وزیر خارجه در پاسخ به این پرسش که اگر ایران و 1+5 به توافقی دست نیافتند، آیا در روند مذاکرات با آژانس تغییری رخ خواهد داد، تاکید کرد که هیچ ارتباط مستقیمی میان روند مذاکرات ایران و 1+5 با روند مذاکرات ایران و آژانس وجود ندارد و افزود: موضوعات میان ایران و آژانس روند خود را دنبال می کند، البته در توافق نامه پیش بینی شده است که کمیسیون مشترک در جهت تسهیل حل مسائل بین ایران و آژانس کمک کند.

وی ادامه داد: موضوعات مربوط به آن به گام اول ارتباطی ندارد اما در گام بعدی می تواند موضوع مذاکرات باشد. در عین حال موضوعات میان ایران و آژانس ربط مستقیمی به مذاکرات با 1+5 ندارد.

این عضو ارشد تیم مذاکراتی ایران با 1+5 در توضیح یکی از بندهای مقدمه متن توافق شده مبنی بر اینکه "در فاصله میان گام های اولیه و گام آخر، گام های دیگری از جمله پرداختن به قطعنامه های شورای امنیت با هدف پایان "رضایت بخش" بررسی موضوع توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد وجود خواهد داشت." درباره مفهوم واژه "رضایت بخش" و چگونگی برآورد آن گفت: بررسی جزییات این موضوع مربوط به گام های پایانی است و در گام اول موضوع مذاکرات نبوده و اقدامی در این جهت پیش بینی نشده است.

وی درعین حال گفت که تعلیق تحریم هایی که مربوط به گام اول است همزمان با شروع اقدامات اعتماد ساز انجام می شود و سازوکار اجرای آن در وین و در مذاکره کارشناسان مشخص می شود.

عراقچی درباره اینکه اگر اجرای این بندها از سوی طرف مقابل نقض شود، ایران درقبال آن چه اقدامی می تواند انجام دهد، تاکید کرد که هر طرف هر زمان که به این نتیجه برسد که طرف مقابل تعهدات را نقض کرده است می تواند اجرای توافق را ادامه ندهد و به گام اول بازگردد.

این مذاکره کننده ارشد هسته یی ایران درباره اینکه چه زمانی تحریم ها علیه ایران تعلیق خواهند شد اظهارکرد: تعهدات دو طرف در گام اول دقیق و روشن است تعیین جزییات گامهای بعدی منوط به مذاکرات آتی است.

وی درپاسخ به این پرسش که آیا ایران با اجرای این توافقنامه خواهد توانست پول نفت خود را به طلا دریافت کند، خاطرنشان کرد: این امکان هنوز وجود ندارد، زیرا چنین تحریمی طبق قانون تحریم یک جانبه آمریکا بوده است و این اجازه را به خریداران نفت ایران نداده است. البته ممکن است این موضوع در گام های بعدی حل شود اما دراین گام گرچه تحریم طلا برداشته شده است اما قانون قبلی هنوز برقرار است.

وی با بیان اینکه براساس این توافقنامه تجارت طلا، پتروشیمی و خودرو بدون سقف مالی انجام می شود، درباره اینکه آیا تحریم ها در حوزه حمل و نقل و بیمه و بانک نیز لغو خواهد شد گفت: در صفحه 3 و پاورقی شماره 5 با اشاره به این موضوع توضیح داده شده است که تحریم های مرتبط با این موضوعات لغو خواهد شد و در مذاکرات کارشناسی در وین جزییات آن و نام بانک های ایران و غیرایرانی مسوول نقل و انتقال وجوه روشن خواهد شد و حضور کارشناسان و نمایندگان بانکی کشورمان در این مذاکرات با این هدف بوده است.

وی درباره برخی مسائل شورای حکام از جمله تصویب کردن توافق ژنو و تعیین بودجه لازم برای اجرای این توافق اظهار کرد: این مشکلات مربوط به آژانس است و آژانس باید آنها را حل کند. مذاکرات وین هم در این راستا برنامه ریزی شده است اما به نظر می رسد که احتمالا جلسه اضطراری شورای حکام برای ارائه مجوز به آژانس برای انجام اقدامات مربوط به توافقنامه ژنو تشکیل خواهد شد.