مذاکرات سری نمایندگان ایران و عربستان در ژنو

دیپلماسی ایرانی: منابع آگاه به روزنامه العرب، چاپ لندن گفتند که مذاکرات سری ای میان نمایندگان ایران و عربستان در ژنو تحت اشراف دولت سوئیس با هدف ذوب شدن یخ روابط میان دو طرف برگزار شده است.

به گفته این منابع مذاکرات دو جانبه با حمایت امریکا و روسیه صورت گرفته به این اعتبار که حرکتی ضروری برای حل بحران در سوریه محسوب می شود و می تواند فضای ایجابی لازم را برای برگزاری کنفرانس ژنو 2 که انتظار می رود در 22 ژانویه سال آینده برگزار شود، فراهم کند.

این دیدارها در چارچوب نزدیکی ویژه ای که اخیرا بعد از توافق ژنو میان ایران و امریکا حاصل شده، انجام شده است. توافقی که کشورهای عربی حوزه خلیج فارس معتقدند که به حساب آنها نوشته شده است.

به موازات آن، جواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پیام هایی را به عربستان در جهت بهبود روابط داده است، اقدامی که ناظران از آن بر تمایل جدی تهران بر بهبود روابطش با ریاض تعبیر می کنند. به ادعای روزنامه العرب ایرانی ها دریافته اند که توافقشان با امریکایی ها در صورتی که رضایت عربستان را نداشته باشد و عربستانی ها همچنان بخواهند خشمگین باقی بمانند و این خشم را به هر نحوی نشان دهند، راه به جایی نخواهد برد.  

ظریف قبل از سفر به قطر بعد از آن که سفرش را به عمان به پایان رسانده بود، گفت: «عربستان کشور بسیار بااهمیتی در منطقه و جهان اسلام است.» وی همین حرف را در کویت نیز زد. ظریف در آن جا گفت: «عربستان کشور مهم و صاحب نفوذی در منطقه است و ما توجه ویژه ای به بهبود روابط با ریاض داریم.»

ناظران بر این اعتقادند که ایران لزوم بهبود روابط با کشورهای عربی در کنار عادی سازی روابط با غرب و حل پرونده هسته ای اش را درک کرده و می خواهد با عادی شدن روابط با آنها از سنگ اندازی کشورهای عربی در توافقاتش با غرب به ویژه دستاوردهای ژنو جلوگیری کند.

در مقابل، منابع آگاه اعلام کردند که عربستان پیام های مختلفی را از ایران دریافت کرده و دریافته است که پافشاری دیپلماتیکی از سوی تهران برای عادی سازی روابط وجود دارد. به گفته این منابع عربستان شرایطی را برای عادی سازی روابط با ایران در نظر گرفته که در راس آنها اجتناب تهران از نفوذ در کشورهای عربی حوزه خلیج فارس یا به ادعای ریاض، دخالت در امور داخلی آنها و قطع حمایت از حکومت بشار اسد است. عربستان شرایط خود را از طریق میانجی گرهای کویتی به اطلاع ایرانی ها رسانده و گفته است که ریاض در صورت دریافت پاسخ مثبت از ایران با این شرایط ممانعتی برای عادی سازی روابط با تهران ندارد.

این منابع می گویند که ایران در حال بررسی شرایط عربستان با نگاه ایجابی است و به همین دلیل جواد ظریف تور دیپلماتیک عربی خود در منطقه خلیج فارس را انجام داده است. با حفظ این درایت که انجام این سفر خواست کشورهای عربی این حوزه است و آنها می خواهند با ایران صفحه تازه ای بگشایند و از در آشتی در آیند.

گفته می شود نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان و رهبر حرکت شیعی امل در سفر خود به تهران از مقام های ایرانی خواسته است که تا آن جا که امکان دارد کانال های ارتباطی خود را با مسئولان عربستانی بگشایند. به ادعای العرب بری توانسته مقام های ایرانی را قانع کند که گشودن باب تفاهم با واشنگتن نیاز به اقدام های موازی برای عادی سازی روابط با کشورهای مهم عربی منطقه دارد تا تهران بتواند از دستاوردهایی که به دست آورده به بهترین شکل ممکن محافظت و آنها را تثبیت کند.

ظریف روز گذشته پس از پایان سفرش به کشورهای عربی حوزه خلیج فارس که با سفر به قطر به پایان رسید، از عربستان خواست که برای ثبات منطقه همکاری های تازه ای را با کشورش آغاز کند. وی تاکید کرد که عربستان اهمیت بسیاری برای خاورمیانه و جهان اسلام دارد.  

این در حالی است که العرب ادعا می کند که دوحه از سوی ظریف اهتمام ویژه ای برای احیای روابط دو جانبه ندیده و مسئولان قطری شاهد اظهارات متناقض و بی میلی از سوی ظریف در این دیدار بوده اند. دوحه اخیرا هیئت هایی را به تهران و لبنان برای مذاکره با حزب الله ارسال کرده بود، و تعهد داده بود که صفحه جدیدی در روابط خود با آنها بگشاید اما بعد از آن به سرعت اقدام به اخراج لبنانی های مقیم قطر به اتهام همکاری با حزب الله به بهانه اجرای قوانین جدید شورای همکاری خلیج فارس علیه حزب الله کرد. منابع آگاه می گویند که دوحه این اقدام را تحت فشار ریاض که از آن خواسته بود که به مواضع شورای همکاری در قبال قضایای مختلف، پایبند باشد، انجام داده است.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11

انتشار اولیه: چهارشنبه 13 آذر 1392/ باز انتشار: یکشنبه 17 آذر 1392