تفاوت در نسخه‌های متون توافق ایران و 1+5
نسخه ای که کاخ سفید از جزئیات متن توافقنامه ایران و گروه ۱+۵ منتشر کرده است با نسخه وزارت امور خارجه ایران تفاوت فاحشی دارد.
به گزارش پرس تی وی عباس عراقچی، معاون امور حقوقی و بین الملل وزیر امور خارجه روز شنبه (۹ آذر، ۳۰ نوامبر) در گفت وگو با خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) با بیان این که توافقنامه ژنو از اواخر دسامبر یا اوایل ژانویه هم زمان با آغاز سال جدید میلادی اجرایی می شود، گفت با اجرای این توافقنامه، حدود ۱۵ میلیارد دلار از درآمدهای نفتی ایران در مدت شش ماه قابل دسترسی می شود.
این عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای ایران تصریح کرد: «از مجموع ۱۵ میلیارد دلار، حدود ۱۰ میلیارد دلار آن که پیش از این، صرف خرید مواد غذایی و دارویی می شد، قابل دسترسی خواهد شد.»
با این حال، در متنی که وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران از توافق با گروه ۱+۵ منتشر کرده، هیچ اشاره ای به ارقام مذکور نشده است.
این در حالی است که در متن کاخ سفید تنها به امکان دستیابی تهران به ۷ میلیارد دلار از دارایی های مسدود خود در حساب های خارجی اشاره می شود.
این اختلاف در آمار از سوی دو کشور گویای اختلاف و تناقض هایی است که در ارائه مفاد دقیق توافقنامه ایران و گروه ۱+۵ حکایت دارند.
برخی از موارد اختلاف در دو متن یادشده به این شرح است:
۱. در متن کاخ سفید درباره فعالیت سانتریفیوژهای نیروگاه نطنز و فردو آمده است که ایران متعهد می شود الف) تقریبا از به کار انداختن نیمی از سانتریفوژهای نصب شده در نطنز و سه چهارم سانتریفوژهای نصب شده در فردو خودداری کند، بنا بر این، ایران نمی تواند از آن ها برای غنی سازی اورانیوم استفاده کند؛
۲. ب) تولید سانتریفوژ خود را به تعدادی که برای تعویض ماشین های آسیب دیده لازم است محدود کند، بنا بر این، ایران نمی تواند از این شش ماه برای ذخیره سانتریفوژها استفاده کند.
a) Leave inoperable roughly half of installed centrifuges at Natanz and three-quarters of installed centrifuges at Fordow, so they cannot be used to enrich uranium.
b) Limit its centrifuge production to those needed to replace damaged machines, so Iran cannot use the six months to stockpile centrifuges.
همچنین، کاخ سفید درباره سطح غنی سازی اورانیوم آورده است ایران متعهد می شود که «ذخایر اورانیوم با غنای پایین ۵/۳ درصد خود را افزایش ندهد، به گونه ای که میزان آن در پایان شش ماه نسبت به آن چه در آغاز (این مدت زمانی) داشته بیشتر نشود و هرگونه اورانیوم غنی شده ی ۵/۳ درصدی که به تازگی غنی سازی شده نیز به اکسید تبدیل شود.»
c) Not increase its stockpile of ۳.۵% low enriched uranium, so that the amount is not greater at the end of the six months than it is at the beginning, and any newly enriched ۳.۵% enriched uranium is converted into oxide.
اما روشن نیست که دولت امریکا بر چه اساسی این اعداد را منتشر می کند، در حالی که در متن وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران به اورانیوم غنی شده ی ۵/۳ درصدی هیچ اشاره ای نشده است.
در متن وزارت امور خارجه ایران تنها آمده است: « همان گونه که ایران در برنامه عملیاتی کردن تاسیسات تبدیل مواد، به آژانس اعلام کرده است، با آغاز خط تبدیل مواد UF۶ غنی شده تا ۵ درصد بهUO۲، ایران تصمیم دارد موادUF۶ به تازگی غنی شده تا سطح ۵ درصد طی ۶ ماه آینده را به اکسید تبدیل کند.
Beginning when the line for conversion of UF۶ enriched up to ۵% to UO۲ is ready, Iran has decided to convert to oxide UF۶ newly enriched up to ۵% during the ۶ month period, as provided in the operational schedule of the conversion plant declared to the IAEA.
۳. درباره موضوع بازفرآوری سوخت مصرف شده هسته ای در نیروگاه آب سنگین اراک در متن کاخ سفید آمده است که ایران متعهد می شود «فعالیت های خود در اراک را بیش از این پیش نبرد و پیشرفت در زمینه مسیر پلوتونیوم را متوقف کند.»
Iran has committed to no further advances of its activities at Arak and to halt progress on its plutonium track.
«تاسیساتی که قابلیت بازفرآوری داشته باشند را نسازد. ایران بدون بازفرآوری نمی تواند پلوتونیوم را از سوخت مصرف شده جدا کند.»
Not construct a facility capable of reprocessing. Without reprocessing, Iran cannot separate plutonium from spent fuel.
اما در متن وزارت امور خارجه ایران درباره موضوع بازفرآوری سوخت مصرفی با اشاره به نیروگاه آب سنگین اراک، تنها آمده است:
«نگرانی های مربوط به رآکتور اراک که از سوی آژانس با نام IR ـ ۴۰ شناخته می شود، را کاملا برطرف نماید. بازفرآوری و یا احداث تاسیساتی که قادر به بازفرآوری باشد، ایجاد نخواهد شد.»
Fully resolve concerns related to the reactor at Arak, designated by the IAEA as the IR-۴۰. No reprocessing or construction of a facility capable of reprocessing.
این در حالی است که علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران روز شنبه گفت «عدول از آب سنگین، عدول از غنی سازی است.»
وی با بیان این که با تفاهمنامه ژنو مشکلی نداریم تصریح کرد: «در حال حاضر مدام می گویند که فلان مسئول خارجی و یا موسسه امریکایی گفته است که اراک در نهایت باید متوقف شود زیرا منشاء تولید پلوتونیوم است و در ساخت بمب کاربرد دارد و اگر اراک باقی بماند ممکن است هر زمانی ایران اراده کند به سمت تولید بمب برود.
معاون رویس جمهور ایران تاکید کرد: «پلوتونیومی که برای ساخت تسلیحات کاربرد دارد نباید همراه سمومات یعنی ۲۳۹ باشد، در حالی که رآکتور اراک پلوتونیومی که برای ساخت بمب مناسب باشد تولید نمی کند.»
۴. مورد جالب توجه دیگر درباره لغو موقت تحریم ها علیه خرید و فروش طلا و فلزات گران بها، صنایع خودروسازی و صادرات پتروشیمی در ازای گام هایی است که ایران بر می دارد. در حالی که مانند موارد فوق در متن وزارت خارجه ایران هیچ اشاره ای به میزان این معاملات نشده است، کاخ سفید از احتمال درآمد یک میلیارد و پانصد میلیون دلاری ایران از محل معاملات این کالاها سخن می گوید.
در متن کاخ سفید آمده است: «تعلیق برخی تحریم ها در زمینه طلا و فلزات گران بها، بخش خودروسازی ایران و صادرات پتروشمی ایران که به طور بالقوه نزدیک به ۵/۱ میلیارد دلار درآمد برای ایران ایجاد می کندد.»
Suspend certain sanctions on gold and precious metals, Iran’s auto sector, and Iran’s petrochemical exports, potentially providing Iran approximately $۱.۵ billion in revenue.
اما در متن وزارت امور خارجه ایران درباره این بند توافق و اقدامات گروه ۱+۵ در برابر گام های ایران آمده است: تعلیق تحریم های امریکا و اتحادیه اروپا بر:
الف) صادرات پتروشیمی ایران و نیز تعلیق تحریم خدمات مرتبط
ب) طلا و فلزات گران بها، و تعلیق تحریم خدمات مرتبط
ج) تعلیق تحریم های امریکا بر صنعت خودرو و تعلیق تحریم های خدمات مرتبط
Suspend U.S. and EU sanctions on:
a) Iran’s petrochemical exports, as well as sanctions on associated services
b) Gold and precious metals, as well as sanctions on associated services
c) Suspend U.S. sanctions on Iran’s auto industry, as well as sanctions on associated services.
۵. امریکا درباره فروش محدود نفت خام ایران، می گوید ایران می تواند به ۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار از درآمد حاصل از کل فروش نفت در مدت اجرای توافق دسترسی داشته باشد، اما همانند موارد فوق در متن وزارت امور خارجه ایران به این موضوع هم اشاره نشده است.
الف) بر اساس متن کاخ سفید، توافقنامه اجازه می دهد که خرید نفت ایران در سطح فعلی که به نحو قابل توجهی کاهش یافته، یعنی ۶۰ درصد کمتر از دو سال گذشته، باقی بماند؛
ب) در مدتی که ایران به تعهدات خود عمل می کند، ۲/۴ میلیارد دلار از محل فروش نفت مجاز است به صورت اقساط به ایران انتقال یابند؛
ج) ۴۰۰ میلیون دلار به صورت کمک های تحصیلی دولتی از صندوق های ایرانی محدودی، مستقیما به موسسات آموزشی شناخته شده در کشورهای ثالث انتقال یابد تا هزینه های تحصیلی دانشجویان ایرانی پرداخت شود.
Allow purchases of Iranian oil to remain at their currently significantly reduced levels - levels that are ۶۰% less than two years ago. $۴.۲ billion from these sales will be allowed to be transferred in installments if, and as, Iran fulfills its commitments.
Allow $۴۰۰ million in governmental tuition assistance to be transferred from restricted Iranian funds directly to recognized educational institutions in third countries to defray the tuition costs of Iranian students.
اما در متن ایران آمده است:
یک کانال مالی به منظور تسهیل تجارت امور انسان دوستانه برای تامین نیازهای داخلی ایران با استفاده إز درآمدهای نفتی ایران در خارج از کشور ایجاد خواهد شد. تجارت امور انسان دوستانه شامل مراودات تجاری مرتبط با تولیدات غذایی و کشاورزی، دارو، تجهیزات دارویی و مخارج پزشکی بیماران خارج از کشور خواهد بود. این کانال مالی شامل بانک های خارجی مشخص و بانک های ایرانی غیر تحریم شده خواهد بود که به هنگام ایجاد این کانال مالی مشخص خواهند شد. کانال مزبور همچنین موارد را دربر می گیرد:
الف) نقل و انتقال های مالی مورد نیاز برای پرداخت تعهدات ایران به سازمان ملل متحد
ب) پرداخت مستقیم شهریه به دانشگاه ها و دانشکده ها برای دانشجویان ایرانی شاغل به تحصیل در خارج از کشور تا مبلغ توافق شده برای یک دوره شش ماهه.
ج) افزایش آستانه برای اخذ مجوزهای اتحادیه اروپا جهت تبادلات مالی تجارت موارد غیرتحریمی تا مبلغ مورد توافق.
· Establish a financial channel to facilitate humanitarian trade for Iran’s domestic needs using Iranian oil revenues held abroad. Humanitarian trade would be defined as transactions involving food and agricultural products, medicine, medical devices, and medical expenses incurred abroad. This channel would involve specified foreign banks and non-designated Iranian banks to be defined when establishing the channel.
This channel could also enable:
transactions required to pay Iran’s UN obligations; and,
direct tuition payments to universities and colleges for Iranian students studying abroad, up to an agreed amount for the six month period.
Increase the EU authorisation thresholds for transactions for non-sanctioned trade to an agreed amount.
بر اساس مواردی که در بالا به آن ها اشاره شد، روشن نیست که علت اختلاف در آمارهای منتشر شده از سوی ایران و امریکا چیست.
در حالی که همه جا از توافق برای دسترسی جمهوری اسلامی ایران به ۷ میلیارد دلار از دارایی های مسدود شده خود در خارج از کشور سخن گفته می شود، مقام های وزارت خارجه ایران از دسترسی به مبلغ ۱۵ میلیارد دلار سخن می گویند. با این وجود، در متنی که وزارت امور خارجه ایران منتشر کرد هیچ عدد و رقمی به چشم نمی خورد.
در متن کاخ سفید، تنها به دلیل این که ایران از بازفرآوری یا بازیافت سوخت هسته ای مصرفی منع شده، مقام های امریکایی ادعا می کنند ایران از تولید پولتونیوم محروم شده است.
همچنین، در حالی که در توافق ایران و ۱+۵، تهران متعهد به خودداری از غنی سازی بیش از ۵ درصد است، در نسخه کاخ سفید از محدود شدن ایران به ۵/۳ درصد سخن می رود که پیشرفت آن هم متوقف شده است.
از سوی دیگر، در متن وزارت امور خارجه ایران هیچ عددی که بیان گر میزان دسترسی ایران به دارایی های مسدود شده یا منتقل نشده باشد به چشم نمی خورد. همچنین، به چگونگی جزئیات کاهش تحریم ها اشاره نشده و تنها به کلی گویی بسنده شده است.
حال این پرسش مطرح می شود که اعداد کاخ سفید واهی است یا بر اساس برآوردهای تکمیلی؟
نظر شما :