متن کامل گزارش آژانس درباره برنامه‌ هسته‌ای ایران

 به گزارش خبرگزاری فارس، «یوکیا آمانو» مدیرکل آژانس بین المللی اتمی گزارش جدید خود درباره برنامه هسته ای ایران را در بین اعضای شورای حکام آژانس توزیع کرد که متن کامل آن به شرح زیر است:

A. مقدمه

1. این گزارش مدیرکل به شورای حکام و به موازات آن به شورای امنیت بوده که درباره اجرای توافقنامه پادمان های ان پی تی و مفاد مربوطه قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل در جمهوری اسلامی ایران است.

2. شورای امنیت تایید کرده است که گام های تعیین شده توسط شورای حکام در قطعنامه هایش، برای ایران الزام آور هستند. مفاد مربوطه به قطعنامه های مزبور شورای امنیت طی فصل هفتم منشور سازمان ملل تصویب شده و بر اساس شرایط این قطعنامه ها اجباری است.

3. این گزارش تحولات روی داده پس از گزارش قبلی مدیر کل GOV/2013/27 (بیست وهفتم مه 2013) و همچنین موضوعاتی که همچنان باقی مانده را مورد بررسی قرار می دهد. این گزارش بر زمینه هایی که ایران به تعهدات الزام آور خود به طور کامل پایبند نبوده تمرکز کرده است، تعهداتی که اجرای کامل آن ها برای ایجاد اطمینان بین المللی درباره ماهیت کاملا صلح میز برنامه هسته ای ایران ضروری است.

B. تشریح موضوعات حل نشده

4. در نوامبر 2011، شورای حکام قطعنامه  GOV/2011/69 به تصویب درآورد که در میان دیگر موضوعات، تاکید کرده است که ایران و آژانس باید گفت وگوها برای حل تمامی موضوعات اساسی باقی مانده را افزایش دهند. این مذاکرات باید با هدف ارائه توضیحاتی درباره موضوعاتی نظیر دسترسی به تمامی اطلاعات مربوطه، اسناد، سایت ها، مواد و افراد در ایران باشد. در این قطعنامه، شورای حکام ایران را فراخوانده است تا به طور جدی و بدون پیش شرط در گفت گوها وارد شده تا اطمینان بین المللی درباره ماهیت منحصرا صلح آمیز برنامه هسته ای ایران حاصل شود. با توجه به این موضوع، از ژانویه تا اوایل سپتامبر 2012، شورای حکام قطعنامه GOV/2012/50 را به تصویب درآورد که در آن در میان دیگر موضوعات، تصمیم گیری شد که همکاری ایران با درخواست های آژانس که با هدف رفع تمامی موضوعات برجسته، به منظور احیای اعتماد بین المللی به ماهیت کاملاً صلح آمیز برنامه هسته ای ایران ضروری و حیاتی است. شورای حکام همچنین تأکید کرد که ضروری است که ایران هرچه سریعتر رویکرد ساختارمندی برای حل موضوعات برجسته مرتبط با ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای اش جمع بندی و اجرا کند. که برای گام اول شامل، فراهم آوردن دسترسی آژانس به سایت های مربوطه ای که این سازمان درخواست کرده است، می باشد. از لحاظ این قطعنامه ها، در بین ژانویه 2012 و مه 2013، مقامات ایران و آژانس 10 دوره گفت وگوها در وین و تهران از جمله سفر مدیر کل به تهران در ماه مه 2012 داشته اند. اگر چه، هیچگونه نتایج ملموسی حاصل نشده است.

5. آژانس موفق نشده است همکاری اساسی با ایران در رفع موضوعات اساسی از جمله موضوعات مربوط به ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران آغاز کند. از زمان گزارش پیشین مدیرکل، گفت وگوهای بیشتری با هدف جمع بندی سند رویکرد ساختارمند برگزار نشده است، البته دور دیگری از گفت وگوها برای 27 سپتامبر 2013 در وین برنامه ریزی شده است.

6. به منظور احیای اعتماد بین المللی به ماهیت کاملاً صلح آمیز برنامه هسته ای ایران، ضروری است که رویکرد ساختارمند، آژانس را به انجام راستی آزمایی موثر، قادر سازد، به این مفهوم که آندسته از فعالیت های راستی آزمایی را انجام دهد که برای حمایت از نتایج معتبر و موثق لازم می داند. بنابراین، ضروری است که سند رویکرد ساختارمند به اندازه کافی برای کاهش هرگونه سوء تفاهمات احتمالی آتی بین آژانس و ایران در اجرای رویکرد ساختارمند شفاف باشد. آژانس به ایران تضمین داده است تا نگرانی های امنیتی ایران را در نظربگیرد و آژانس برای وارد کردن مدالیته های سند رویکرد ساختارمندی که این نگرانی ها را برطرف می کند تمایل خود را اعلام کرده است.

7. مواردی که در ذیل به آنها اشاره می شود، دیدگاه های آژانس را درباره عناصر اصلی تشکیل دهنده سند رویکرد ساختارمندی شرح می دهد که دستیابی به توافق درباره آن تا کنون میسر نشده است:

• ضروری است تا آژانس به تمام مسائل برجسته بپردازد، نه اینکه تنها به مسائل مرتبط با ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران پرداخته شود. بنابراین، این موضوع اهمیت دارد که سند رویکرد ساختارمند متمرکز شده بر مسائل برجسته در ضمیمه گزارش نوامبر 2011 مدیرکل (GOV/2011/65) به وضوح به این حقیقت اشاره کند که دیگر مسائل برجسته ای هنوز باقی مانده که باید به طور جداگانه به آنها پرداخته شود؛

• همچنین مهم است که به منظور اطمینان از پوشش جامع و رفع هرگونه ابهام، تمام جوانب ابعاد احتمالی نظامی، همانطور که در ضمیمه گزارش نوامبر مدیر کل به آن اشاره شده است، به طور صریح در سند رویکرد ساختارمند ذکر شود؛

• آژانس نیازمند آن است که بتواند اطلاعات بیشتری را درخواست کند و فعالیت های تعقیبی را آنطور که ضروری می داند به انجام برساند. این فعالیت های تعقیبی در عین حال که نگرانی های امنیتی ایران را نیز در نظر می گیرد، نباید شامل محدودیت دسترسی به "تمام اطلاعات مرتبط، اسناد، سایت ها، مواد و پرسنل فعال در ایران" شود (GOV/2011/69)؛

• نباید از آژانس انتظار رود که در ابتدا تمام جزئیات چگونگی، زمان و مکان انجام فعالیت های راستی آزمایی را فراهم کند و البته آژانس نیز در چنین جایگاهی نیست.

• آژانس نیازمند آن است که قادر باشد به مسائلی که قبلا مورد بحث قرار گرفته نیز در صورت لزوم بازگردد؛

• آژانس آمادگی دارد تا در هر صورت و هرزمان که مناسب تشخیص دهد راستی آزمایی موثری باید به انجام برسد،  اطلاعاتی را در اختیار ایران قرار دهد؛ و

• آژانس نیازمند آن است که بتواند راه حل رضایت بخش تمام مسائل مشخص شده در ضمیمه گزارش GOV/2011/65 را مورد تأیید قرار دهد، پیش از آنکه عنوان شود دیگر اینها مسائل برجسته ای نیستند و به این صورت به شورای حکام گزارش شوند.

C. تأسیسات عنوان شده تحت توافقنامه پادمان های ایران

8. ایران تحت توافقنامه پادمان های خود 17 تأسیسات هسته ای و 9 سایت خارج از تأسیسات را که در آنها مواد هسته ای به طور معمول مورد استفاده قرار می گیرد، به آژانس اعلام کرده است. علیرغم اینکه آژانس اطمینان دارد که فعالیت های صورت گرفته توسط ایران در برخی از تأسیسات در تناقض با قطعنامه های شورای حکام و شورای امنیت است، همانطور که در زیر به آن اشاره می شود، همچنان به تأیید عدم انحراف مواد اعلام شده در این تأسیسات و سایت های خارج از تأسیسات ادامه می دهد.

D. فعالیت های غنی سازی مرتبط

9. ایران در تناقض با قطعنامه های شورای حکام و شورای امنیت فعالیت های غنی سازی مرتبط خود را در تأسیسات اعلام شده که در ذیل به آنها اشاره می شود، به حالت تعلیق در نیاورده است. تمام این فعالیت ها تحت پادمان های آژانس است و تمام مواد هسته ای، آبشارهای نصب شده و ایستگاه های تغذیه و تخلیه اورانیوم در این تأسیسات مشمول اقدامات نظارت وکنترل (محدودسازی) آژانس هستند.

10. ایران اعلام کرده است که هدف از غنی سازی هگزافلوراید اورانیوم (UF6) به صورت اورانیوم ِ235 (U-235) با غنای 5 درصد، تولید سوخت برای تاسیسات هسته ای این کشور است؛ ضمن اینکه هدف از غنی سازی هگزافلوراید اورانیوم (UF6) به صورت اورانیوم 235 با غنای 20 درصد تولید سوخت برای راکتورهای تحقیقاتی است.

11. ایران از زمانیکه غنی سازی اورانیوم در تاسیسات هسته ای اعلام شده خود را آغاز کرده است در آن تاسیسات موارد زیر را تولید کرده است:

• 9704 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به صورت اورانیوم 235 پنج درصد ( 744 کیلوگرم بیشتر از گزارش قبلی مدیر کل آژانس) که از آن 6774 کیلوگرم ( 417 کیلوگرم بیشتر از گزارش قبلی مدیر کل آژانس) به شکل هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به صورت اورانیوم 235 پنج درصد باقی مانده اند و مابقی بیش از این حد فرآوری شده اند (چنانکه در پاراگراف های 20، 26 و 40 در ذیل شرح آن آمده است)؛ و

• 372.5 کیلوگرم (با 48.5 کیلوگرم افزایش از زمان انتشار گزارش قبلی مدیر کل آژانس) هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به صورت اورانیوم 235 بیست درصد که از این مقدار 185.8 کیلوگرم (با 3.8 کیلوگرم افزایش از زمان گزارش قبلی مدیر کل آژانس) به شکل هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به صورت اورانیوم 20 درصد باقی مانده اند و مابقی، بیش از این حد فرآوری شده اند (چنانکه شرح آن در پاراگراف 49 در زیر آمده است).

D1. نطنز

12. کارخانه غنی سازی سوخت: کارخانه غنی سازی سوخت یک کارخانه غنی سازی سانتریفیوژی است که برای تولید اورانیوم با غنای پایین نهایتا تا سطح اورانیوم 235 با غنای 5درصد، ساخته شده و اولین بار در سال 2007 آغاز به کار کرده است. این کارخانه به دو بخش سالن تولید A و سالن تولید B تقسیم شده است. بنا بر اطلاعات طراحی که ایران ارائه کرده، سالن تولید A برای استقرار 8 واحد هریک شامل 18 آبشار، طراحی شده و مجموعا 25هزار سانتریفیوژ در آن قرار می گیرد. در حال حاضر در یکی از واحدها سانتریفیوژهای نوع IR-2m نصب شده، در پنج واحد سانتریفیوژهای نوع IR-1 و در دو واحد دیگر هم سانتریفیوژی نصب نشده است. ایران همچنان باید اطلاعات طراحی سالن تولید B را ارائه دهد.

13. ایران در یک پرسشنامه اطلاعات طراحی به روزرسانی شده به تاریخ 29 جولای 2013، به آژانس اطلاع داد که قصد دارد تولیدات و پسماند واحدی که در آن آبشارهای IR-2m نصب شده است را از تولیدات و پسماند واحدهایی که در آن ها آبشارهای IR-1 نصب شده، جدا کند. ایران در نامه ای به تاریخ 20 اوت 2013، به آژانس اطلاع داد که این اقدام «ذاتا موقتی» است.

14. همانطور که در تاریخ 24 اوت 2013 گزارش شده، ایران 89 آبشار IR-1 را به طور کامل و بخشی از یک آبشارIR-1  را در سالن تولید A نصب کرده و اقدامات اولیه برای نصب 36 آبشار دیگر IR-1 نیز در این سالن تکمیل شده است. در آن تاریخ ایران اعلام کرده است که 54 مورد از این آبشارها با هگزافلوراید اورانیوم طبیعی تغذیه شده اند.

15. ایران به نصب سانتریفیوژهای نوع IR-2m در یکی از واحدهای سالن تولید A ادامه داده است. همانطور که در تاریخ 24 اوت 2013 گزارش شد، 6 آبشار به صورت کامل با سانتریفیوژهای IR-2m نصب شده و در حالت خلا به سر می برند و اقدامات اولیه نصب 12 آبشار IR-2m دیگر در این واحد نیز به اتمام رسیده است. نظیر گزارش همان تاریخ، هیچ یک از سانتریفیوژهای IR-2m در کارخانه غنی سازی سوخت با هگزافلوراید اورانیوم طبیعی (UF6) تغذیه نشده اند. ایران اعلام کرده است که عملکرد آبشارهای IR-2m با استفاده از 6 آبشاری که به طور کامل نصب شده اند، مورد سنجش قرار می گیرد.

16. همانطور که پیشتر گزارش شده، آژانس تائید کرده است که مشابه گزارش 21 اکتبر 2012، از زمان آغاز به کار این کارخانه در فوریه 2007، 85644 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی به آن تزریق شده و در مجموع 7451 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی غنی شده تا سطح اورانیوم 235 با غنای 5درصد، تولید شده است. ایران برآورد کرده است که از تاریخ 22 اکتبر 2012 تا 10 اوت 2013، مجموعا 24946 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی به آبشارها تزریق کرده و در مجموع حدود 2253 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا سطح اورانیوم 235 با غنای 5درصد تولید کرده، که این مقدار، میزان تولید هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا سطح 5درصد از زمان آغاز تولید را به 9704 کیلوگرم رسانده است.

17. بر اساس نمونه های محیطی گرفته شده از کارخانه غنی سازی سوخت از فوریه 2007، و همچنین دیگر فعالیت های راستی آزمایی انجام شده، آژانس به این نتیجه رسیده است که این تاسیسات منطبق با پرسشنامه اطلاعات طراحی (DIQ) ارائه شده از سوی ایران، فعالیت کرده است.

18. کارخانه غنی سازی آزمایشی سوخت: کارخانه غنی سازی آزمایشی سوخت (PFEP) یک تاسیسات تحقیقات و توسعه (R&D) و تولید اورانیوم آزمایشی با غنای پایین (LEU) است، که اولین بار در اکتبر 2003 عملیاتی شده است. این تاسیسات می تواند 6 آبشار را در خود جای دهد و به دو بخش تقسیم شده، که یکی از این بخش ها برای تولید اورانیوم آزمایشی غنای پایین نهایتا تا سطح اورانیوم 235 با غنای 20درصد طراحی شده (آبشارهای 1 و 6) و بخش دیگر آن برای تحقیقات و توسعه (آبشارهای 2، 3، 4 و 5) طراحی شده است.

19. بخش تولید: همانطور که در تاریخ 6 نوامبر 2012 گزارش شد، ایران در حال تزریق هگزافلوراید اورانیوم به دو آبشار مرتبط به هم (آبشارهای 1 و 6) که مجموعا 328 سانتریفیوژ IR-1 در آن ها وجود دارد، بوده است.

20. آژانس تائید کرده است که، همانطور که در تاریخ 15 سپتامبر 2012 گزارش شد، از فوریه 2010 یعنی زمان آغاز تولید، 1119.6 کیلوگرم از هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا سطح اورانیوم 235 با غنای 5درصد به آبشارهای بخش تولید این کارخانه تزریق شده ، و مجموعا 129.1 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا سطح اورانیوم 235 با غنای 20درصد تولید شده است. ایران برآورده کرده است که از تاریخ 16 سپتامبر 2012 تا 16 اوت 2013، مجموعا 335.7 کیلوگرم از هگزافلوراید اورانیوم تبدیل شده به اورانیوم 235 با غنای 5درصد تولید شده در کارخانه غنی سازی سوخت به آبشارهای بخش تولید تزریق شده و تقریبا 48.7 کیلوگرم از هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا سطح اورانیوم 235 با غنای 20درصد تولید شده است. بنابراین میزان تولید هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا سطح اورانیوم 235 با غنای 20 درصد در کارخانه غنی سازی آزمایشی سوخت از ابتدای آغاز تولید، باید به 177.8 کیلوگرم رسیده باشد، که 174.6 کیلوگرم از آن از فرآیند خارج شده و مورد تائید آژانس قرار گرفته است.

21. بخش تحقیقات و توسعه: از زمان گزارش قبلی دبیر کل، ایران به صورت مداوم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی را به صورت تکی در سانتریفیوژهای نوع IR-6s و گاه به صورت تکی و گاه به صورت آبشارهای با ابعاد مختلف به سانتریفیوژهای IR-1، IR-2m، IR-4 و IR-6 تزریق کرده است. سانتریفیوژ IR-5 هم که به صورت تکی نصب شده، هنوز با هگزافلوراید اورانیوم طبیعی تغذیه نشده است.

22. از تاریخ 11 می 2013 تا تاریخ 16 اوت 2013، مجموعا حدود 460.7 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم طبیعی به سانتریفیوژهای بخش تحقیقات و توسعه تزریق شده، اما هیچ اورانیوم آزمایشی با غنای پایینی (LEU) به عنوان تولیدی از آن خارج نشده و آنچه به دست آمده، در پایان روند بازترکیب شده است.

23. بر اساس تحلیل انجام شده بر روی نمونه های محیطی گرفته شده از کارخانه غنی سازی آزمایشی سوخت و دیگر فعالیت های راستی آزمایی انجام شده، آژانس به این نتیجه رسیده که تاسیسات همانگونه کار کرده است که ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی عنوان کرده بود.

D.2 فردو

24. کارخانه غنی سازی سوخت فردو: کارخانه غنی سازی سوخت فردو بر اساس پرسشنامه اطلاعات طراحی به تاریخ 18 ژانویه 2012، یک کارخانه غنی سازی سانتریفیوژی برای تولید هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا سطح اورانیوم 235 با غنای 20درصد و تولید هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا سطح اورانیوم 235 با غنای 5درصد است. هنوز لازم است ایران اطلاعات بیشتری در مورد این تاسیسات ارائه دهد، به خصوص در سایه اختلاف موجود میان کاربری که پیش از این ایران برای این تاسیسات اعلام کرده و کاربری که اکنون این تاسیسات دارد. این تاسیسات که اولین بار در سال 2011 عملیاتی شده، 16 آبشار دارد که این آبشارها به طور مساوی بین واحد 1 و واحد 2 تقسیم شده اند و مجموعا 2976 سانتریفیوژ دارد. تاکنون، تمام سانتریفیوژ های نصب شده در این کارخانه از نوع IR-1 هستند. ایران همچنان باید به اطلاع آژانس برساند که کدام یک از این آبشارها برای تولید اورانیوم 235 با غنای 5درصد استفاده می شود و یا کدامیک برای تولید اورانیوم 235 با غنای 20درصد.

25. همانطور که در تاریخ 26 اوت 2013 گزارش شد، ایران همچنان به تغذیه 4 آبشار (متشکل از دو مجموعه از دو آبشار مرتبط به هم) واحد با هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا اورانیوم 235 با غنای 5درصد ادامه داده است. هیچ یک از 12 آبشار دیگر در کارخانه غنی سازی سوخت فردو هنوز با هگزافلوراید اورانیوم تغذیه نشده اند.

26. همانطور که پیشتر گزارش شد، آژانس تائید کرده است که نظیر گزارش مربوط به 17 نوامبر 2012، از دسامبر 2011 که تولید آغاز شد، مجموعا 769 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم تبدیل شده به اورانیوم 235 با غنای 5 درصد تولیدی در کارخانه غنی سازی سوخت به آبشارهای کارخانه غنی سازی سوخت فردو تزریق شده و 101.2 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا اورانیوم 235 با غنای 20درصد تولید شده است. ایران برآورد کرده است که بین تاریخ 18 نوامبر 2012 تا تاریخ 16 اوت 2013، مجموعا 653.1 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا اورانیوم 235 با غنای 5 درصد به آبشارهای کارخانه غنی سازی سوخت فردو تزریق شده و از زمان آغاز تولید تقریبا 93.5 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا اورانیوم 235 با غنای 20درصد تولید شده، که 186.3 کیلوگرم از آن از روند تولید خارج شده و توسط آژانس مورد راستی آزمایی قرار گرفته است.

27. بر اساس نتایج تحلیل انجام شده بر روی نمونه های محیطی گرفته شده در کارخانه غنی سازی سوخت فردو، و همچنین بر اساس دیگر اقدامات راستی آزمایی، آژانس به این نتیجه رسیده است که این تاسیسات منطبق با پرسشنامه اخیر اطلاعات فنی ارائه شده از سوی ایران فعالیت کرده است.

D.3 دیگر فعالیت های مرتبط با غنی سازی

28. ایران هنوز به درخواست های آژانس برای توضیح در مورد اعلامیه این کشور مبنی بر تصمیم برای ساخت 10 تاسیسات جدید غنی سازی اورانیوم که محل ساخت 5 مورد آن ها مشخص شده، پاسخی واقعی نداده است. آژانس در برابر درخواستش از ایران در مورد اعلامیه این کشور در تاریخ 7 فوریه 2010 مبنی بر به دست آوردن فناوری غنی سازی لیزری نیز اطلاعاتی دریافت نکرده است. در نتیجه عدم همکاری کامل ایران بر سر این موضوعات، آژانس نمی تواند این موارد را تائید کند و به طور کامل در مورد آن ها گزارش دهد.

E. فعالیت های بازفرآوری

29. پیرو قطعنامه های شورای حکام و شورای امنیت، ایران ملزم به تعلیق فعالیت های بازفرآوری خود شامل تحقیقات و توسعه است. ایران اعلام کرده است که «فعالیت های بازفرآوری ندارد».

30. آژانس به نظارت خود بر استفاده از سلول های داغ در رآکتور تحقیقاتی تهران و تاسیسات تولید مولبدینیوم، یودین، و رادیو ایزوتوپ زنون ادامه داده است. آژانس در تاریخ 11 اوت 2013، یک مرحله راستی آزمایی اقلام فیزیکی و یک مرحله هم راستی آزمایی اطلاعات طراحی در رآکتور تحقیقاتی تهران انجام داد، و همچنین در تاریخ 13 جولای 2013 یک مرحله راستی آزمایی اطلاعات طراحی در تاسیسات تولید مولبدینیوم، یودین، و رادیو ایزوتوپ زنون انجام داده است. آژانس تنها در مورد رآکتور تحقیقاتی تهران، تاسیسات تولید مولبدینیوم، یودین، و رادیو ایزوتوپ زنون و دیگر تاسیساتی که به آن ها دسترسی داشته، می تواند تائید کند که هیچ فعالیت بازفرآوری در ایران در جریان نیست.

F- پروژه های مرتبط با آب سنگین

31- به رغم قطعنامه های شورای حکام و شورای امنیت، ایران فعالیت خود در تمامی پروژه های مرتبط با آب سنگین، از جمله در اراک را تعلیق نکرده و همچنین ساخت ادامه دار رآکتور تحقیقاتی ایران (IR-40) ـ که تحت نظارت پادمان آژانس است ـ و تولید آب سنگین در «کارخانه آب سنگین» ـ که تحت نظارت پادمان آژانس نیست ـ را ادامه داده است.

32- رآکتور IR-40: این رآکتور یک رآکتور 40 مگاواتی تحقیقاتی آب سنگین است که می تواند 150 مجموعه سوخت اورانیوم طبیعی را دربرگیرد.

33 ـ در 7 آگوست 2013 آژانس اقدام به انجام یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی کرده و مشاهده نمود که از زمان گزارش قبلی دبیر کل آژانس مخزن رآکتور در محلش نصب شده است. آژانس متوجه شد که تعداد زیادی از قطعات اصلی دیگر نیز هنوز نصب نشده اند، از جمله تجهیزات اتاق کنترل، ماشین تجدید سوخت و پمپ های خنک کننده رآکتور. ایران در زمان این راستی آزمایی به آژانس اطلاع داد حدود 90 تن آب سنگین تولید کرده و نشان داد که آب سنگین کافی برای راه اندازی رآکتور IR-40 را ندارد.

34ـ از زمان گزارش قبلی مدیر کل آژانس ایران شروع به تولید قطعات یدکی سوختی حاوی مواد هسته ای برای رآکتور IR-40 کرده است. (بند 47 در زیر را ببینید).

35ـ در نامه ای مورخ 25 آگوست 2013، ایران به آژانس اطلاع داد که «بر اساس پیشرفت عملی کارهای سخت و ساز، تاریخی که قبلاً برای افتتاح رآکتور IR-40 اعلام شده بود، ممکن نیست و بنابراین افتتاح این رآکتور در سه ماهه اول سال 2014 نخواهد بود.

36ـ  به رغم وظایف ایران بر اساس بند اصلاح شده 3.1 مربوط به بخش عمومی ترتیبات کمکی توافقنامه پادمان، ایران از سال 2006 تاکنون، با وجود درخواست های مکرر آژانس، از قرار دادن یک پرسشنامه اطلاعات طراحی روزآمد برای رآکتور IR-40 از سال 2006 اجتناب کرده است. در آن زمان این رآکتور در مراحل اولیه ساخت و ساز بود. در حالی که آغاز فعالیت های این رآکتور نزدیک است، نبود یک اطلاعات طراحی روزآمد تأثیر منفی روزافزونی بر توانایی آژانس برای راستی آزمایی طراحی آن تأسیسات و اجرای یک نظارت موثر می گذارد. آژانس به این اطلاعات در اسرع وقت نیازمند است تا بتواند اطمینان حاصل کند که تمامی مسیرهای انحراف شناسایی شده اند و اقدامات پادمانی مناسب و تجهیزات پادمانی ویژه ای به کار گرفته می شوند.

37ـ کارخانه تولید آب سنگین: این کارخانه تأسیساتی برای تولید آب سنگین است که توان تولید سالانه 16 میلیون تن آب سنگین هسته ای را دارد.

38ـ به رغم تقاضاهای مکرر آژانس، که جدیدترین آن نامه ای به تاریخ 1 آگوست 2013 بوده،  ایران پس از بازدید 17 اوت سال 2011  امکان دسترسی لازم آژانس را به «کارخانه تولید آب سنگین» فراهم نکرده است. در نتیجه، آژانس برای نظارت بر کارخانه تولید آب سنگین تنها به تصاویر ماهواره ای متکی است. بر اساس آخرین تصاویر ماهواره ای که در اختیار آژانس قرار گرفته اند، به نظر می رسد که کارخانه مزبور در حال ادامه فعالیت باشد. تاکنون، به رغم تقاضاهای مکرر آژانس، که آخرین آن نامه ای به تاریخ 31 جولای 2013 بوده ایران به آژانس اجازه نمونه برداری از آب سنگین ذخیره شده در تأسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) را نداده است. در نامه ای به تاریخ 3 آگوست 2013، ایران درخواست آژانس برای بازدیدهای پیگیرانه از این کارخانه و نمونه برداری از آب سنگین ذخیره شده در تأسیسات تبدیل اورانیوم را «غیرموجه و درخواستی فراتر از توافقنامه پادمان های ایران» توصیف کرد.

G. تبدیل اورانیوم و تهیه سوخت

39ـ علی رغم آنکه ایران متعهد به تعلیق تمام فعالیت های مرتبط با غنی سازی و پروژه های مرتبط با آب سنگین است در حال انجام فعالیت هایی در «مرکز تبدیل اورانیوم»، «کارخانه پودر دی اکسید اورانیوم غنی شده»، «کارخانه تولید سوخت» و «کارخانه ساخت صفحات سوخت» در اصفهان است که با تعهدات این کشور تناقض دارد، فارغ از اینکه این تأسیسات تحت نظارت پادمان های آژانس قرار دارند.

40ـ از زمانی که ایران تولید و تبدیل سوخت را در تاسیسات اعلام شده خود آغاز کرده:

- 550 تن هگزا فلوراید اورانیوم طبیعی را در مرکز تبدیل اورانیوم (یو سی اف) تولید کرده که 122 تن از آن را به تاسیسات غنی سازی سوخت (FEP) منتقل کرده است؛

-  53 کیلوگرم از هگزافلوراید اورانیوم را به پروسه توسعه و تحقیق تبدیل اورانیوم در مرکز یوسی اف تزریق کرده است و آن را تا 3.34 درصد به اورانیوم 235 غنی کرده و 24 اورانیوم را به شکل دی اکسید اورانیوم تولید کرده است؛

- 185.1 کیلوگرم هگزافلوراید 20 درصد غنی شده به شکل اورانیوم 235 را به پروسه تبدیل اورانیوم تاسیسات تولید صفحات سوخت در اصفهان تزریق کرده (44.3 کیلوگرم بیشتر از زمان گزارش قبلی مدیر کل آژانس) و 87.3  کیلوگرم اورانیوم را به شکل هکتا اکسید تری اورانیوم تولید کرده؛ و

- به راکتور تحقیقاتی تهران 18  مجموعه سوخت حاوی اورانیوم 235 غنی شده تا 20 درصد منتقل کرده و همچنین دو مجموعه سوخت حاوی اورانیوم 235 غنی شده تا 3.34 درصد به نیز به راکتور تحقیقاتی تهران منتقل کرده است.

41ـ تاسیسات تبدیل اورانیوم (یو سی اف):  یوسی اف،  نوعی تاسیسات مخصوص تبدیل است که از آن برای تولید  هگزا فلوراید اورانیوم و دی اکسید اورانیوم طبیعی از کنستانتره سنگ معدن اورانیوم استفاده می شود. اینگونه برنامه ریزی شده است که در یو سی اف پودر دی اکسید اورانیوم نیز از هگزافلوراید اورانیوم 235 غنی شده تا 5 درصد تولید شود، شمش های فلزی اورانیوم از تترا فلوراید طبیعی و تحلیل رفته تولید شود و تترا فلوراید اورانیوم از هگزافلوراید اورانیوم تحلیل رفته تولید گردد.

42ـ آژانس کماکان در حال رازیابی نتایج راستی آزمایی فهرست اقلام فیزیکی است که در آوریل سال 2013 در یو سی اف انجام شد.

43ـ  از زمان انتشار گزارش قبلی، ایران همچنان انجام فعالیت های توسعه و تحقیقی تبدیل اورانیوم که شامل استفاده از هگزافلوراید اورانیوم طبیعی برای تولید دی اکسید اورانیوم بوده را ادامه داده است.  ایران در تاریخ 17 آگوست 2013 اقدام به تولید 12.02 تن اورانیوم طبیعی به شکل دی اکسید اورانیوم از طریق تبدیل سنگ معدن اورانیوم کرده است. آژانس تایید کرده که ایران تا همان تاریخ،  9.6 تن اورانیوم طبیعی به شکل دی اکسید اورانیوم را به تاسیسات تولید سوخت منتقل کرده است.

44ـ  آژانس آنچه ایران در ارتباط با بازیافت مواد هسته ای که پس از سوراخ شدن یک مخزن ذخیره در سال گذشته روی کف سالن تأسیسات ریخت را تأیید کرده است.

45ـ کارخانه پودر دی اکسید اورانیوم غنی شده: در نامه ای به تاریخ 17 جولای 2013، ایران فرایند موجود که شامل تبدیل هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم 235 غنی شده تا 5 درصد به منظور تولید پودر دی اکسید اورانیوم، به عنوان یک تأسیسات جدید را اعلام کرده است. ایران در نامه ای به تاریخ 21 آگوست 2013، پرسشنامه اطلاعات طراحی اولیه برای این تأسیسات، که نام کارخانه پودر دی اکسید اورانیوم غنی شده را برای اشاره به آن به کار می برد را در اختیار ما قرار داد. در 18 آگوست 2013، در خلال یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی که در یو سی اف انجام شد ایران اشاره کرد که کارخانه پودر دی اکسید اورانیوم غنی شده تا پایان سال 2013 آغاز به کار می کند.

46ـ کارخانه تولید سوخت: این کارخانه تأسیساتی برای ساخت مجموعه های سوخت های هسته ای برای رآکتورهای تحقیقاتی و برقی است.

47ـ در تاریخ 17 و 18 آگوست 2013، آژانس اقدام به بازرسی و راستی آزمایی اطلاعات طراحی در کارخانه تولید سوخت کرد و تولید مداوم قرص سوخت برای راکتور IR-40 با استفاده از UO2 طبیعی ر ا تأیید کرد. چنانکه در بالا، در بند 34 آورده شد، از زمان گزارش قبلی مدیر کل آژانس، ایران ساخت مجموعه های سوختی حاوی مواد هسته ای برای رآکتور IR-40 را آغاز کرده است. تا تاریخ 17 آگوست 2013، آژانس تأیید کرده که ایران ده مجموعه سوختی ساخته است که تمام آنها در کارخانه تولید سوخت ذخیره شده اند.

48ـ تأسیسات تولید ورقه سوخت: این تأسیسات، تأسیساتی برای تبدیل هگرافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم 235 بیست درصدی به U3O8 و تولید مجموعه های سوختی ساخته شده از ورقه های سوختی حاوی U3O8 هستند.

49ـ همان طور که قبلاً گزارش شد، آژانس تأیید کرده تا تاریخ 26 سپتامبر 2012 مجموع 82.7 کیلوگرم هگرافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم 235 بیست درصدی به فرایند تبدیل، تزریق و 38 کیلوگرم اورانیوم به شکل U3O8 تولید شده است. ایران تخمین زده که بین 27 دسامبر 2012 و 6 آگوست 2013 مقدار  102.4  کیلوگرم UF6 غنی شده تا اورانیوم 235 به فرآیند تبدیل در تأسیسات تولید ورقه سوخت تزریق شده است، و 49.3  کیلوگرم اورانیوم به فرم U3O8 تولید شده است. این امر مجموع مقادیر هگزافلوراید اورانیوم غنی شده به اورانیوم 235 بیست درصد که به فرآیند تبدیل تزریق شده را به 185.1 کیلوگرم و مجموع مقادیر اورانیوم به فرم U3O8 تولید شده را به 87.3  کیلوگرم می رساند. در 19 آگوست 2013 آژانس تأیید کرد که 10.8 کیلوگرم اورانیوم به شکل ضایعات جامد و مایع نگه داشته شده است.

50ـ آژانس تأیید کرده تا تاریخ 19 آگوست 2013، ایران در تأسیسات تولید ورقه سوخت یک مجتمع سوختی آزمایشی و 21  مجتمع سوختی از نوع TRR تولید کرده است. 18 عدد از این مجموعه های سوختی، از جمله مجموعه آزمایشی به رآکتور تحقیقاتی تهران منتقل شده اند.

H. ابعاد نظامی احتمالی

51- گزارش قبلی مدیر کل موضوعات برجسته مرتبط با ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران و فعالیت هایی که ایران برای حل آن نیاز است را مشخص کرده است. از سال 2002 آژانس به طور فزاینده ای نگرانی خود درباره وجود احتمالی فعالیت های مرتبط هسته ای را اعلام کرده که این فعالیت ها سازمان های مرتبط نظامی را در بر می گیرد که شامل فعالیت های مرتبط به توسعه کلاهک هسته ای برای موشک است. ایران نگرانی های آژانس را نادیده گرفته، به خصوص در زمینه ای که ایران این نگرانی ها را بر اساس ادعاهای بی پایه تلقی کرده است.

52- ضمیمه گزارش نوامبر 2011 مدیر کل (GOV/2011/65) تحلیل تفصیلی درباره اطلاعاتی را فراهم کرده که نشان می دهد ایران فعالیت هایی را انجام داده است که با توسعه دستگاه انفجاری هسته ای ارتباط دارد. این اطلاعات که توسط آژانس ارزیابی شده معتبر است. از نوامبر 2011 آژانس اطلاعات بیشتری را به دست آورده است که تحلیل ضمیمه مذکور را تقویت می کند.

53- در قطعنامه 1929 (2010) شورای امنیت بار دیگر بر التزام ایران به اتخاذ گام هایی که توسط شورای حکام در قطعنامه های GOV/2006/14 و GOV/2009/82 تعیین شده تاکید کرده و باید همکاری کاملی را با آژانس در تمامی موضوعات برجسته به خصوص آنهایی که باعث افزایش نگرانی درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران است انجام دهد که شامل فراهم کردن دسترسی بدون تاخیر به تمامی سایت ها، تجهیزات، افراد و اسناد مورد درخواست توسط آژانس است. همانطور که بالا در بخش B اشاره شده، همچنان برای آژانس آغاز کار واقعی با ایران در این زمینه ممکن نبوده است.

54- پارچین: همانطور که در ضمیمه گزارش نوامبر 2011 مدیر کل اعلام شده است، اطلاعاتی که توسط کشورهای عضو برای آژانس فراهم شده است نشان می دهد که ایران یک مخزن مهار بزرگ انفجاری برای انجام آزمایش های هیدرودینامیکی ساخته است. این آزمایشات نشانه قوی درباره توسعه احتمالی تسلیحات هسته ای است. اطلاعات همچنین نشان می دهد که مخزن مهار در سال 2000 در سایت پارچین نصب شده است. مکان این مخزن در سایت پارچین در مارس 2011 شناسایی شد و آژانس در ژانویه 2012 درباره مکان این مخزن مهار به ایران اطلاع داده است.

55- همانطور که پیشتر اعلام شد، تصاویر ماهواره ای نشان می دهد که از زمان نخستین درخواست آژانس برای دسترسی به این مکان فعالیت های گسترده تر و به دنبال آن تغییراتی را در این مکان صورت گرفته است. از زمان گزارش قبلی مدیر کل تغییرات چشمگیری در این سایت دیده نشده است.

56- همانطور که پیشتر گزارش شد، ایران اعلام کرده که اتهام فعالیت های هسته ای در سایت پارچین «بی اساس» است و «همچنین فعالیت های اخیری که گفته می شود در نزدیکی مکان مورد علاقه آژانس صورت گرفته، هیچ ارتباطی به مکان مشخص شده توسط آژانس ندارد». تا کنون، ایران تنها توضیحی برای جابه جایی خاک توسط کامیون ها ارائه کرده است که نشان می دهد به دلیل ساخت جاده جدید پارچین و آسفالت کردن صورت گرفته است.

57- همانطور که آژانس برای ایران شفاف کرده است، با توجه به فعالیت های گسترده ای که ایران در مکان مذکور در سایت پارچین صورت داده و همچنان نیز ادامه دارد، زمانی که آژانس به این مکان دسترسی پیدا کند، توانایی آن برای انجام راستی آزمایی موثر به شدت تضعیف خواهد شد. در حالیکه آژانس به ارزیابی این موضوع ادامه می دهد، داشتن دسترسی به این مکان بدون تأخیر بیشتر ضروری است، همچنین لازم است تا ایران بدون وقفه بیشتر، همانطور که در ماه فوریه توسط آژانس درخواست شده بود، برای سوالات دقیق آژانس در ارتباط با سایت پارچین و کارشناسان خارجی، پاسخ هایی واقعی فراهم کند. اطلاعات طراحی

58- به رغم توافقنامه پادمان و قطعنامه های مرتبط صادر شده از سوی شورای حکام و شورای امنیت، ایران ملزومات کد 3-1 از ترتیبات اجرایی بخش اول توافقنامه پادمان را اجرا نمی کند. این موضوع سطح اعتماد را در نبود دیگر تاسیسات هسته ای از بین می برد. نبود اطلاعات طراحی اولیه همچنین تاثیر مخالفی بر توانایی آژانس در بررسی طراحی تاسیسات را به وجود می آورد و مانع از اجرای موثر رویکرد پادمان می شود. این به خصوص درباره تاسیساتی که در زیر به آنها اشاره می شود مرتبط است.

59- رآکتورهای تحقیقاتی: همانطور که در بالا (پاراگراف 36) اشاره شد اطلاعات طراحی به روز شده برای رآکتور IR-40 به صورت فوری مورد نیاز است همانطور که قبلا گزارش شده ایران به آژانس اطلاع داده است که 4 رآکتور تحقیقاتی جدید در مرحله مقدماتی انتخاب موقعیت بوده و مکان های بالقوه قطعی در حال ارزیابی هستند و اطلاعات طراحی در این زمینه ارائه نکرده است.

60- تاسیسات غنی سازی: همانطور که بالا اشاره شد (پاراگراف 28) ایران اطلاعات طراحی مربوط به ساخت 10 تاسیسات غنی سازی اورانیوم جدید خود از جمله 5 تاسیساتی که سایت های آنها تصمیم گیری شده ارائه نکرده است.

61- نیروگاه های هسته ای: پیروی گزارش هایی که در آن اعلام شده است ایران 16 سایت را برای ساخت نیروگاه هسته ای مشخص کرده و در پاسخ به درخواست آژانس برای دریافت اطلاعات طراحی مربوطه و برنامه زمانی ساخت، ایران اعلام کرد که آژانس اطلاعات درخواستی را در طی زمان دریافت خواهد کرد.

J - پروتکل الحاقی

62- برخلاف قطعنامه های مربوطه شورای حکام و شورای امنیت، ایران پروتکل الحاقی را اجرا نمی کند. تا زمانی که ایران همکاری لازم را به عمل نیاورد و از جمله پروتکل الحاقی را اجرا نکند، آژانس در موقعیتی نیست که عدم وجود فعالیت یا مواد هسته ای اعلام نشده در ایران را تایید کند.

K - سایر موضوعات

63- در 26 می 2013 آژانس در رآکتور سایت آب سنگین اصفهان راستی آزمایی اقلام فیزیکی انجام داد و وجود 36 نمونه اولیه مجتمع های سوخت را که از کارخانه تولید سوخت برای آزمایش رسیده بود را بررسی کرد.

64- در جریان بازبینی هایی که در 11 آگوست 2013 انجام شد آژانس تایید کرده است که 5 مجتمع سوختی که در ایران تولید شده و حاوی اورانیوم غنی شده تا 3.5 درصد و سپس غنی شده تا 20 درصد بوده است در قلب رآکتور تحقیقاتی تهران قرار گرفته است. در همان تاریح آژانس شاهد بود که نمونه اولیه مجتمع سوخت IR-40 در استخر سوخت مصرف شده در رآکتور تحقیقاتی تهران و پس از پرتوافکنی اولیه انبار شده است. این رویداد در اوایل سال 2013 بوده است.

65- در نامه به تاریخ 4 آگوست 2013 ایران به آژانس اطلاه داد که در هفته اول سپتامبر 2013 تاسیسات ترکیبی از کارخانه ساخت صفحات سوخت دریافت خواهد کرد که شامل ترکیبی از اورانیوم 308 غنی شده تا 20 درصد و آلومینیوم بوده که برای تولید ایزوتوب های Mo,Xe,I بوده که این پس از پرتوزایی صفحات در رآکتور تحقیقاتی تهران است.

66- در تاریخ 12 و 13 آگوست 2013 آژانس بازرسی از نیروگاه اتمی بوشهر انجام داد که در آن زمان نیروگاه با 100 درصد توان نامی خود در حال کار بود.‬

L- خلاصه

67. در حالیکه آژانس به راستی آزمایی عدم انحراف از مواد هسته ای اعلام شده در تاسیسات هسته ای و سایت های خارج از تاسیسات اعلام شده (LOF) از طرف ایران تحت توافقنامه پادمان ادامه می دهد، ایران شرایط لازم را برای همکاری فراهم نمی کند. از جمله پروتکل الحاقی را اجرا نمی کند بنابراین آژانس قادر به ارائه تضمین معتبر درباره عدم وجود مواد و فعالیت های هسته ای اعلام نشده از سوی ایران نیست و بنابراین نمی تواند نتیجه گیری کند که همه مواد هسته ای موجود در ایران در راستای اهداف صلح آمیز است.

68. ایران همچنان توافقنامه اصلاحی کد 3.1 قراردادهای الحاقی بخش عمومی را، علی رغم اظهارات این آیین نامه در رابطه با ساخت رآکتورهای تحقیقاتی جدید، تأسیسات غنی سازی اورانیوم جدید، و رآکتورهای تولید برق جدید، اجرا نمی کند. به علاوه کمبود اطلاعات به روز طراحی مربوط به رآکتور IR-40 همچنان تأثیری مخرب بر توانایی آژانس در تشخیص و بازبینی مؤثر طراحی تأسیسات و به کارگیری مؤثر رویکرد امنیتی دارد.

69. برخلاف قطعنامه‎های شورای حکام در نوامبر 2011 و سپتامبر 2012 و علیرغم 10 دور گفت وگوهای فشرده میان آژانس و ایران از ژانویه 2012، دستیابی به توافقی در زمینه یک سند ساختاری ممکن نبوده است. دور بعدی گفت وگو میان تهران و آژانس برای 27 سپتامبر 2013 برنامه ریزی شده است. با توجه به ماهیت و حدود اطلاعات موثق در دسترس آژانس درباره ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران، برای ایران ضروری و فوری است که بر اساس نگرانی های آژانس وارد گفت وگوها شود. ممکن نخواهد بود که آژانس مباحث مهم، شامل آنها که مربوط به ابعاد نظامی برنامه هسته ای ایران هستند را حل کند، مگر آن که ایران به الزامات آژانس مبنی بر اجرای بازرسی مؤثر پایبند باشد.

70. فعالیت های مهم و گسترده ای که در مجموعه داخلی سایت «پارچین» انجام می گیرد و آژانس مکرراً درخواست دسترسی به آن را کرده است، به طور جدی توانایی آژانس در انجام بازرسی و راستی آزمایی موثر را تحت الشعاع قرار داده است. آژانس این درخواست خود را به صراحت تکرار می کند که ایران بدون تأخیر بیشتر، پاسخی حقیقی به پرسش های مفصل و جزئی آژانس مربوط به پارچین و متخصصین خارجی ارائه کند و دسترسی به محل فوق الذکر را فراهم نماید.

71. مدیر کل همچنان از ایران می خواهد که توافقنامه پادمان و دیگر تعهدات خود را به طور کامل اجرا کند و با آژانس در زمینه دستیابی به نتایجی حقیقی و محسوس در همه موضوعات مهم و برجسته همکاری کند؛ همانطور که قطعنامه های شورای حکام و قطعنامه های الزام آور شورای امنیت ایجاب می کنند.

72. مدیر کل به نحو مقتضی به گزارش های خود ادامه می دهد.