از روحانی اعتدال سیاسی از شما کاهش فشارهای اقتصادی

دیپلماسی ایرانی: در بحبوحه خبرهای سراسر بد از سوریه، روز شنبه یک خبر خوب نیز مورد توجه رسانه های جهان قرار گرفت و آن پیروزی یک روحانی میانه رو در انتخابات ریاست جمهوری ایران بود. چه سرمنشا آن در حمله آمریکا به عراق داشته باشد یا اینکه به سادگی یک پیامد ناخواسته باشد، نفوذ ایران در منطقه به طور غیر قابل انکاری رو به افزایش است. امروز تصمیم گیری های ایران می تواند زندگی اعراب در سراسر منطقه را متاثر سازد. در میان تمامی گزینه های پیش روی آمریکا برای مواجهه با این قدرت- تحریم ها، اقدام نظامی و مسلح کردن امیرنشین های حوزه خلیج فارس – مذاکره همچنان جذاب ترین به نظر می رسد. با روی کار آمدن حسن روحانی، به نظر می رسد سرانجام شریک این مذاکره نیز از راه رسیده است.

به گزارش گاردین، روحانی بیش از یک مقام است و نحوه به قدرت رسیدن او نیز اهمیت دارد. برای درک این نگرش می توان به نتیجه رای گیری در شهر قم اشاره کرد. قم به نفع روحانی و به ضرر 5 کاندیدای دیگر رای داد و به این ترتیب نشانه مهمی ارسال کرد. هشدار روحانی در این  مورد که تنها نباید به چرخش سانتریفوژها توجه کرد و اقتصاد نیز باید بچرخد، توانست افکار عمومی را با وی همراه کند. در سال 1388، سیاست هسته ای ایران در کانون تبلیغات انتخاباتی قرار نداشت اما در انتخابات 24 خرداد 92، مساله هسته ای به دغدغه نامزدها تبدیل شد و این در حالی بود که کاندید های محافظه کار و اصولگرا از سیاست های هسته ای دفاع کردند.

پیروزی روحانی نشان داد که اصلاح طلبان درس هایی از انتخابات 88 آموخته اند. علی اکبر هاشمی رفسنجانی و محمد خاتمی، روسای جمهور اسبق ایران تنها 11 ساعت پیش از آغاز انتخابات حمایت خود را از روحانی نشان دادند. این یک شگرد سیاسی ماهرانه بود. پیش از آن هیچ ایده ای در مورد اینکه چه کسی از روحانی حمایت می کند، وجود نداشت. هاشمی و خاتمی با پیشنهاد به محمد رضا عارف برای کناره گیری ثابت کردند که هنوز هم اصلاح طلبان می توانند در سیاست های ایران نقش آفرینی کنند. به نظر می رسد اصلاح طلبان پس از انتخابات 88 سطح توقع های خود را پایین تر آورده و به این نتیجه رسیده اند که گام های کوچک رو به جلو بهتر از گام های بزرگ رو به عقب است.

شخصیت رئیس جمهور جدید نیز مهم است. برخلاف محمود احمدی نژاد، روحانی می تواند اجماع ایجاد کند. او دیپلماتی کارآزموده است که غرب را می شناسد. در دورانی که وی ریاست مذاکرات هسته ای را بر عهده داشت، ایران غنی سازی اورانیوم را متوقف کرد و به بازرسان بین المللی اجازه ورود داد. البته تعلیق کامل غنی سازی برای بار دیگر ناممکن به نظر می رسد و غرب باید این نکته را درک کند که اکنون توازن قدرت به نفع سپاه و مقام معظم رهبری است.

روحانی به وضوح فرصتی برای مساله هسته ای ایران به شمار می رود. اما آمریکا و متحدانش باید از سال ها بن بست درس هایی بیاموزند. تحریم های سنگین باید لغو شوند. به بیان دیگر برای اینکه روحانی بتواند مصالحه کند باید قادر باشد دستاوردهای اقتصادی قابل توجهی را برای افکار عمومی به ارمغان آورد. از سوی دیگر استقلال ایران شامل حق بهره مندی از انرژی صلح آمیز هسته ای باید مورد احترام قرار گیرد. همچنین باید با ایران در زمینه موضوعاتی فراتر از مساله هسته ای، شامل سوریه وارد تعامل شد.

روشن ترین نشانه در این مورد نه از جانب رهبران گروه 8 بلکه از قاهره به چشم می خورد. محمد مرسی، رئیس جمهور مصر به طور کلی روابط دیپلماتیک قاهره را با دمشق قطع کرده و ضمن درخواست از حزب الله برای خروج از سوریه از طرح اعلام منطقه پرواز ممنوع نیز حمایت کرده است. مردی که در برگزاری اجلاسی با حضور ایران و عربستان به منظور پایان دادن به بحران سوریه ناتوان بود، اکنون مخالفت خود را با حمله گروه های شیعه به مسلمانان سنی اعلام می کند. پیش از اینکه جهادگرایان سنی راهی سوریه شوند، ایران باید درک کند چه چیزی به نفع اش است. در دست گرفتن پرچم حمایت از شیعیان یک مساله است و درگیر شدن در جنگ با اعراب سنی، مساله ای دیگر. این نبردی است که پیروز میدان نخواهد داشت.

این در حالی است که نمی توان روی روسیه به عنوان یک میانجی در مورد ایران حساب کرد. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در شرایط کنونی از نگاه استراتژیک لازم برای نقش آفرینی تحت این عنوان برخوردار نیست. بنابراین تنها آمریکاست که می تواند با ایران وارد تعامل شود. در صورتی که این اقدام انجام شود، دست دوستی دراز شده از سوی باراک اوباما ، سرانجام  در ایران فشرده می شود.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/ 10