عملکرد وزارت خارجه زمان ولایتی چگونه بود؟

علی اکبر ولایتی شب گذشته در گفتگوی ویژه خبری شکبه دو سیما به دفاع از عملکرد وزارت خارجه در زمان صدارت خود پرداخت.

ولایتی با تأکید بر اینکه زمانی که من وزیر امور خارجه بودم وزرای خارجه برای آمدن به ایران صف می کشیدند گفت: زمانی در حاشیه نشست سازمان ملل با وزیر یوگسلاوی سابق مذاکره می کردم که قدری طول کشید در همین زمان در اتاق باز شد و وزیر امور خارجه هلند ضمن وارد شدن به او گفت: وقت شما تمام شده و اکنون من باید با ولایتی دیدار کنم.

این کاندیدای انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری گفت: در آن زمان ما با تمام بزرگان دنیای آن روز رابطه نزدیک داشتیم و حتی فرانسوا میتراند روزی با من ملاقات داشت و به من گفت که هر وقت می خواهید به اروپا و یا آمریکا سفر کنید به کاخ الیزه بیایید و درباره ایران و فرانسه به من گزارش دهید تا ببینم اگر این روابط خوب نیست وزیر امور خارجه مان را مواخذه کنم.

ولایتی همچنین با اشاره به همکاری با هند اذعان داشت: در زمانی که من وزیر امور خارجه بودم قرار بود اجلاس هفتم جنبش عدم تعهد به میزبانی دولت عراق برگزار شود، در آن زمان ما در حال جنگ با عراق بودیم و من خانم گاندی را تهدید کردم که اگر اجلاس در عراق برگزار شود جمهوری اسلامی ایران از عدم تعهد خارج می شود و این به نفع شما نیست که همین موضوع باعث شد میزبانی عراق معلق شود و نوبت بعدی اجلاس به میزبانی زیمباوه برگزار شود.

دکتر علی بیگدلی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو گفت: «انتخاب آقای ولایتی به عنوان وزیر خارجه به دلیل برخی روابط و مسائل پیرامونی صورت گرفت، در حالی که ایشان فاقد تحصیلات سیاسی بودند و هیچ تجربه ای در امور سیاسی و بین المللی نیز نداشتند و حتی انتخاب ایشان به عنوان وزیر خارجه موجب تعجب خود ایشان هم شد.»

این استاد دانشگاه اظهار کرد: «شاید بتوان گفت ضعیف ترین دوران وزارت خارجه ایران در دوران صدارت آقای دکتر ولایتی بوده است؛ به دلیل اینکه در این دوران ایران دچار یک انزوای سیاسی بسیار بسیار شدیدی شد و در حالی که ایران درگیر جنگ بود، تحریم های اعلام نشده ای هم علیه ایران اجرا شد.»

این استاد دانشگاه گفت: «بنده در زمان وزارت خارجه آقای ولایتی هم در دانشکده روابط بین الملل درس می دادم و هم در مرکز مطالعات حضور داشتم و به یاد دارم که ایشان کادر بسیار ضعیفی را انتخاب کرده بودند و به همین دلیل روابط خارجی ما در این دوره بسیار ضعیف بود.»

وی ادامه داد: «سفرای ما نیز در این دوره بسیار ضعیف بودند و بنده به یاد دارم در آن زمان سفیر ایران در عربستان حتی چند کلمه زبان عربی بلد نبود. لذا در مجموع وزارت خارجه در زمان صدارت آقای ولایتی عملکرد ضعیف و ناکامی داشت؛ اگرچه امروز ایشان از عملکرد خود دفاع می کند.»

بیگدلی درباره ادعای ولایتی درباره علت برگزار نشدن کنفرانس سران عدم تعهد در عراق گفت: «این ادعایی که صورت گرفته به هیچ وجه صحیح نیست. اولا در آن زمان از سوی عدم تعهد بارها به ایران پیشنهاد پایان جنگ داده شد که ایران هیچ توجهی به این درخواست ها نکرد.»

وی افزود: «در آن دوره فضای بسیار سردی علیه ما شکل گرفته بود و رویکرد کشورهای منطقه نسبت به ما غرض آلود بود و ایشان در آن شرایط حساس توانایی حل این مشکلات را نداشتند.»

بیگدلی درباره این ادعا که در زمان وزارت خارجه آقای ولایتی سفرای خارجی برای دیدار با ایشان صف می کشیدند گفت: «یادم می آید در آن زمان یک کنفرانس همکاری های منطقه ای در وزارت خارجه برگزار شد که در آن یک هیات بلند پایه از سوریه هم به ایران آمده بود. بنده به آقای ولایتی گفتم آیا شما می دانید در کتاب های درسی سوریه خوزستان را جزو سرزمین های عربی به شمار آوردند؟ ایشان پاسخ دادند: بله می دانم؛ اما اکنون وقت طرح این مسئله نیست!»

وی ادامه داد: «در آن دوره ما با کشورهای غیرمتعارف دنیا همچون سوریه و برخی کشورهای با تفکرات مارکسیستی در افریقا و آمریکای لاتین ارتباط داشتیم و لذا من نمی دانم چرا سفرای کشورها باید پشت در اتاق ایشان صف می کشیدند. بنده اصلا چنین چیزی را به یادم ندارم. یعنی اصلا به شرایط ما نمی خورد که بخواهند برای دیدار و ملاقات با وزیر خارجه ایران صف بکشند.»

بیگدلی درباره خروج سفرای اروپایی از ایران در اواخر دوره وزارت خارجه ولایتی نیز تصریح کرد: «در این باره وزارت خارجه بسیار ضعیف عمل کرد.»