آیا حماس رژیم اسرائیل را به رسمیت می‌شناسد؟!

با نزدیک تر شدن زمان سفر باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا به سرزمین های اشغالی، مباحث مربوط به حوزه های منافع مشترک آمریکا و رژیم اسرائیل به صدر تحلیل های رسانه ای راه یافته است. در این میان، بر اساس برخی شواهد، شاید حماس درصدد باشد با استفاده از این فرصت و انجام پاره ای کارها، خود را به غرب نزدیک تر کند.

به گزارش «تابناک»، این روز ها هم رژیم اسرائیل و هم تشکیلات خودگردان فلسطین در حال آماده سازی خود برای سفر اوباما هستند؛ اما گزارش های برخی منابع، حاکی از آن است که حماس نیز از نزدیک جریانات مربوط به این سفر را دنبال می کند.

سایت تحلیلی «المانیتور» در این باره به نقل از منابع خود در منطقه گزارش می دهد: «خالد مشعل»، رئیس دفتر سیاسی حماس و «موسی ابومرزوق»، معاون وی، فعالانه در تلاشند با تشکیل یک لابی از چهره های آمریکایی و بین المللی، نام حماس را از لیست گروه های تروریستی ایالات متحده بیرون کنند.

المانیتور در گزارش خود در این زمینه ادامه می دهد:

هیچ یک از رهبران جنبش حماس در غزه و بیرون از آن، این خوش بینی را ندارد که معتقد باشد، دیدار اوباما به پیشرفت دیپلماتیک چشمگیری منجر شود. با این حال، به نظر می رسد آن ها نظر به آینده ای دور تر دارند که در آن، این جنبش بتواند از شناسایی بین المللی برخوردار شود.

نخستین مانعی که آن ها در این مسیر با آن روبه رو هستند، گنجانده شدن نام حماس در فهرست گروه های تروریستی ایالات متحده است که هر دو سال یک بار به روز می شود. در این میان، شخصی که به عنوان واسطه، همه تلاش خود را برای کسب شناسایی حماس صرف می کند، کسی نیست جز «حمد بن خلیفه آل ثانی»، امیر قطر.

آل ثانی در جریان سفر اخیر خود به غزه با استقبال پرشور حماس مواجه شد و شخص اسماعیل هنیه، نخست وزیر دولت فلسطین، وی را برای بازدید از مناطق گوناگون غزه همراهی کرد. در عوض، امیر قطر میلیون ها دلار به این جنبش هدیه داد.

اکنون، آل ثانی در حال استفاده از نفوذ و قدرت خود است تا سناتور ها، نمایندگان و دیگر رهبران سیاسی آمریکایی را متقاعد کند، حماس را از لیست گروه های تروریستی خارج کنند تا به این ترتیب، مسیر فرایند آشتی حماس با فتح و نیز مذاکرات با رژیم اسرائیل تسهیل شود.

شواهد مربوط به این تلاش ها را می توان در مصاحبه چند روز پیش ابومرزوق با خبرگزاری EFE اسپانیا مشاهده کرد. وی در این مصاحبه گفت: «روند آشتی میان حماس و فتح با مانع روبرو شده، زیرا در حال حاضر، ایالات متحده، حماس را در لیست سازمان های تروریستی قرار داده است».

به گفته وی، از آنجا که حماس در فهرست تروریستی قرار دارد، در صورتی که «ابومازن» (محمود عباس) بخواهد هر اقدامی برای آشتی با این جنبش انجام دهد، با تهدید آمریکا روبه رو می شود. آمریکا در حال حاضر سالانه ۴۵۰ میلیون دلار به فتح کمک می کند و در صورت قطع این کمک، ابومازن با مشکلات فراوانی روبه رو می شود.

هر چند این که ایالات متحده واقعاً چنین تهدیدی را علیه ابومازن مطرح کرده باشد، جای سؤال دارد، اما برخی اعضای ارشد تشکیلات خودگردان، تمایل خود به پیشبرد روند آشتی با حماس را اعلام کرده اند. آن ها بر این باورند تا زمانی که حماس در فهرست تروریستی باقی بماند، رژیم اسرائیل بهانه محکمی برای خودداری از مذاکرات صلح دارد.

به هر حال، در مورد این نکته اطمینان وجود دارد که ایالات متحده در کوتاه مدت اقدام به خارج کردن نام حماس از فهرست گروه های تروریستی نخواهد کرد و رهبران حماس نیز به بلندمدت نظر دارند. اما نکته اینجاست که این اقدام از سوی آمریکا بدون پیش شرط نخواهد بود و آن ها به طور متقابل انتظاراتی از حماس خواهند داشت. یکی از این انتظارات، احتمالاً تقاضای به رسمیت شناخته شدن رژیم اسرائیل از سوی حماس خواهد بود.

اما همه این اقدامات را باید در راستای تلاش حماس برای خارج شدن از حالت یک جنبش حاکم بر بخشی از یک سرزمین، به یک گروه مورد اعتماد غرب تحلیل کرد. در همین راستا، چندی پیش، روزنامه سعودی «الشرق» گزارش داده بود که خالد مشعل از عبدالله، پادشاه اردن خواسته این پیام را به اوباما منتقل کند که حماس آماده پذیرش راهکار «دو دولت» و یا به عبارت دیگر، قبول مرزهای ۱۹۶۷ است.

البته نیازی به گفتن نیست که چنین کاری در تعارض آشکار با ایدئولوژی حماس ـ و یا دست کم ایدئولوژی که پیش از این داشته ـ قرار می گیرد.

دیگر گزارش هایی نیز که به تازگی در این زمینه منتشر شده، بیانگر این است که جنبش حماس از زمان خارج کردن دفتر خود از دمشق و منتقل کردن آن به قطر، با اشتیاق انتظار لحظه ای را می کشد که از سوی اوباما مورد «بخشایش» قرار گرفته و در پی آن، از شناسایی بین المللی برخوردار شود.

شاهد دیگری که در تأیید این مدعا می توان مطرح کرد، نحوه واکنش حماس به خبر سفر اوباما به سرزمین های اشغالی است. در روزهایی نه چندان دور و هنگام وقوع موارد مشابه، رهبران حماس مقامات تشکیلات خودگردان را متهم می کردند که روح خود را به آمریکا فروخته اند، ولی این بار، تنها واکنش این رهبران در قبال سفر اوباما، سکوت بوده است.

به هر حال، مجموعه این عوامل و موضع گیری های مقامات حماس بیانگر آن است که این جنبش در استراتژی کلان خود تجدیدنظر کرده و به شدت در پی مصالحه با غرب برآمده است؛ به گونه ای که بعید نیست حتی در این مسیر نسبت به شناسایی رژیم اسرائیل نیز اقدام کند.