آپارتاید علمی برای بایکوت مقالات دانشمندان ایرانی

معاون علمی و فناوری رئیس جمهور با تاکید بر اینکه باید در زمینه انتشار علم تلاش جدی تری صورت دهیم گفت:این روزها یک آپارتاید علمی دست به کار شده تا مقالاتی که دانشمندان ما به نشریات خارجی می فرستند امکان عرضه و انتشار پیدا نکند و این در حالی است که هیچ دلیل علمی و منطقی هم برای این کار ندارند.

به گزارش خبرنگار مهر نخستین نمایشگاه نشریات تخصصی عصر امروز دوشنبه 14 اسفند با حضور معاون علمی و فناوری رئیس جمهور، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاون مطبوعاتی وی در مرکز آفرینش های فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان (سالن حجاب) افتتاح شد.

نسرین سلطانخواه معاون علمی و فناوری رئیس جمهور و رئیس بنیاد ملی نخبگان در ابتدای سخنانش با تقدیر از دست اندرکاران برپایی این نمایشگاه گفت: یکی از شاخصه های توسعه علم و فناوری در هر کشوری تعداد مقالات منتشر شده و تعداد نشریات علمی و تخصصی  آن است که خوشبختانه  ما در سالهای اخیر رشد خوبی در زمینه تولید مقالات علمی داشته ایم؛ بر اساس گزارش پایگاه IFI تعداد مقالات ایرانیان در این پایگاه علمی در سال 2006، 3 هزار و 241 عنوان بوده که این تعداد در سال 2011 به 21 هزار مقاله و در سال 2012 به بیش از 25 هزار مقاله رسیده است یعنی یک رشد حدودا 8 برابری طی 6 سال.

به گفته سلطانخواه رتبه ایران در این پایگاه علمی از جایگاه بیست و هفتم در سال 2006 به جایگاه بیستم در سال 2012 رسیده است و در منطقه هم جایگاه دوم را دارد.

معاون علمی و فناوری رئیس جمهور همچنین گفت: تعداد مقالات ایرانیان که در پایگاه اسکوپوس نمایه شده در سال 2006 ، 14 هزار عنوان بوده که در سال 2012 به بیش از 36 هزار مقاله نمایه شده رسیده است یعنی یک رشد 2.5 برابری. ما از این جهت از کشور ترکیه هم پیشی گرفته و در منطقه اول و در جهان هفدهم هستیم.

وی تاکید کرد: این موفقیت نمایانگر همه تلاش محققان کشورمان نیست؛ چه بسیار مقالاتی که در مجلات علمی به زبان فارسی منتشر می شوند ولی در این پایگاه علمی بین المللی نمایه نمی شوند.

سلطانخواه گفت: در سال های اخیر هم پایگاه استنادی جهان اسلام مقالات ما را نمایه می کند اما در پایگاههای معتبر و معروف دیگر، ما هنوز نتوانسته ایم بسیاری از مقالات علمی مان را قرار دهیم.

معاون علمی و فناوری رئیس جمهور بر لزوم توجه به رشد تولید علم در تعداد نشریات علمی تاکید کرد و یادآور شد: ما علاوه بر اینکه سهممان را در تولید علم باید افزایش دهیم، باید در زمینه انتشار علم هم تلاش جدی تری صورت دهیم کما اینکه این روزها یک آپارتاید علمی دست به کار شده تا مقالاتی که دانشمندان ما به نشریات خارجی می فرستند امکان عرضه و انتشار پیدا نکند و این در حالی است که هیچ دلیل علمی و منطقی هم برای این کار ندارند.

وی با بیان اینکه باید در به روز رسانی نشریات و انتشارات آنها در فضای مجازی هم تلاش کنیم ادامه داد: معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور در 4 سال گذشته همه تلاش خود را بکار گرفته تا با استفاده از داوران بین المللی سطح علمی مقالات را ارتقاء دهد.

بنابراین اعلام این مقام مسئول طی 4 سال گذشته با اعتباری بالغ بر 14.5 میلیارد تومان از 1884 نشریه علمی در کشور به صورت خرید نسخه های آنها، از این نشریات حمایت شده است.

وی همچنین گفت:  در سال 91 هم حدود 600  نشریه علمی و تخصصی با اعتباری بالغ بر 5 میلیارد تومان حمایت شده که این اعتبار به امید خدا تا آخر سال به این نشریات پرداخت خواهد شد.

سلطانخواه همچنین با اشاره به وعده رئیس جمهور برای حمایت از انجمن های علمی گفت: آقای احمدی نژاد یک اعتبار 6 میلیارد تومانی را در این جهت اختصاص داده اند که تا پایان سال به انجمن های علمی پرداخت خواهد شد.

معاون علمی و فناوری رئیس جمهور با اشاره به رشد کمی در صدور مجوز نشریات علمی و تخصصی طی سالهای اخیر گفت: تخصیص اعتبار به این نشریات از طریق وزارت بهداشت، وزارت علوم  و حوزه علمیه هم سرعت خوبی داشته است.

وی تاکید کرد: در سال 1384 تعداد نشریات ایرانی که نمایه می شدند به عدد انگشتان دست هم نمی رسید ولی الان 150 نشریه ما در پایگاههای علمی ISI و اسکوپوس نمایه می شوند.

به گفته سلطانخواه تعداد نشریاتی هم که رتبه ترویجی و علمی - پژوهشی گرفته اند از هزار عنوان گذشته است و این عدد تا پایان برنامه پنجم توسعه به 1400 عنوان خواهد رسید.

معاون علمی و فناوری رئیس جمهور با اشاره به برگزاری نشریات علمی در سال گذشته، گفت: هدف از این همایش توجه به بخش دانش و تولید علم بود اما هدف نمایشگاه نشریات تخصصی مخاطبان این نشریات و ارائه تسهیلات و تمهیدات ویژه به آنهاست.

وی در ادامه از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواست امکان عرضه نشریات تخصصی را در حوزه های عمومی بیش از پیش فراهم کند و همچنین گفت: یکی دیگر از مسائلی که ما به آن نیاز مبرم داریم این است که ابزار رسانه ها را برای برقراری گفتمان علمی به زبان ساده ، بکار گیریم. وزارت ارشاد می تواند با دادن مجوز به خبرگزاری های علمی و راه اندازی سرویس های خبری علمی ، زبان علم را به یک زبان عمومی قابل فهم برای همگان تبدیل کند. ما در این زمینه آماده هرگونه همکاری با وزارت ارشاد هستیم.