پرونده رابطه با تهران دست پادشاه است

دیپلماسی ایرانی: مغرب تنها کشور عربی ای است که هیچ رابطه دیپلماتیکی با ایران ندارد. نه سفارتی در تهران دارد و نه حتی دفتر حافظ منافعی. مغربی ها در سال 2006 مدعی شدند که ایران به دنبال ترویج تشیع در مغرب است و به همین بهانه دفتر حافظ منابع خود را در تهران تعطیل کردند. با آغاز بهار عربی و صعود جریان های اسلامی به قدرت و تشکیل دولت توسط حزب اسلامی عدالت و توسعه در مغرب، امیدها به از سرگیری روابط میان تهران و رباط افزایش یافت. اما به رغم گذشت نزدیک به دو سال هنوز شاهد بهبودی روابط با تهران نیستیم. در این میان عبدالاله بنکران در گفت وگو با روزنامه الاخبار، چاپ بیروت زوایای تازه ای از قطعی روابط با ایران را روشن می کند و توضحیات تازه ای را درباره دلایل قطعی روابط بیان می کند. دلایلی که با آن چه مغرب در زمان اتخاذ تصمیم قطعی روابط با ایران بیان می کرد، مغایرت دارد.

الاخبار در ابتدای مصاحبه از بنکران پرسیده است که آیا پیروزی شما در انتخابات جزئی از معادله صعود اسلام گرایان سیاسی در جهان عرب محسوب می شود؟ وی پاسخ می دهد: «حرکت اسلامی در مغرب فکر خاص خودش را دارد و هیچ ارتباطی با جماعت اخوان المسلمین ندارد. ما تفکر دخالت در زندگی مردم را رد می کنیم و می گوییم که مردم نیاز به رسیدن به حقوقشان را دارند. مغربی ها از قدیم اسلام را می شناختند و با حب بسیارشان به اهل بیت (علیهم السلام) از دیگر مسلمانان متمایز هستند. آنها همچنین با همین رویکرد کشوری مدرن ساختند و از ثبات آن حمایت کردند و از همان ابتدا وارد منطق زمانه شدند و همواره هم از خصوصیت های اسلامی شان محافظت کرده اند، بنابر این در چارچوب این توازن هیچ کس نمی تواند بگوید که صد در صد موفق است.»

بنکران تاکید می کند که حزب عدالت و توسعه مغرب که او رهبری اش را بر عهده دارد هیچ ارتباطی با جنبش اخوان المسلمین ندارد و هیچ ارتباط سازمان یافته ای نیز با آن برقرار نکرده است. وی در این باره می گوید: «ما اندیشه خاص خودمان را داریم و حزب و تشکیلاتمان نیز مختصات خاص خودش را دارد. این اعتقاد را هم داریم که مردم به ما رای ندادند چون که اسلام گرا هستیم بلکه به ما رای دادند به این دلیل که یک حزب سیاسی با مرجعیت اسلامی هستیم.»

وی درباره تاثیرپذیری مغرب از تونس نیز می گوید: «وضعیت در مغرب با تونس بسیار متفاوت است. دولت در مغرب همیشه از توافقات سیاسی احزاب تشکیل شده است. همواره دولتی در مغرب تشکیل می شود که مرجعیت اسلامی را قبول داشته باشد. در حالی که در تونس چنین وضعیتی نبوده است. ما ملاحظات بسیاری به دولت هایی که می خواهند با مرجعیت اسلامی در جهان عرب کار کنند، داریم. اما به دلیل مسئولیتی که دارم از ذکر آنها خودداری می کنم. ولی این نکته را می گویم که به هیچ وجه منصفانه نیست که به دولتی که هنوز یک یا دو سال از عمر آن می گذرد با این شدت حمله کنید و از آن بخواهید مشکلاتی که 60 سال متراکم مانده اند را یک شبه حل کند. انتخاب مردم به این جریان به هیچ وجه اشتباه نیست. و توصیه می کنیم که فرصت بیشتری به این دولت داده شود تا بتواند راه اصلاحات را به خوبی طی کند. ما به شدت بر اهمیت اصلاح تدریجی در کشورهای جهان عرب تاکید می کنیم و خواستار تشکیل دولتی توافقی هستیم.»

وی در این جا به سوالی درباره دیدارش با علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه کشورمان اشاره می کند و می گوید: «این دیدار در جریان کنفرانس اسلامی انجام شد. وزیر امور خارجه ایران، علی اکبر صالحی از من خواست که با او دیدار کنم. ما دو کشور برادر و مسلمان هستیم. ایران کشور اسلامی بزرگی است و روابط تاریخی دیرینه ای با آن داریم.»

نخست وزیر مغرب درباره دلیل قطع روابط کشورش با ایران نیز می گوید: «حوادث بحرین دلیل اصلی قطعی روابط ما با تهران بود. اما درباره از سرگیری روابط نیز باید بگویم که بر اساس قانون اساسی این مساله از اختیارات پادشاه است.»

وی درباره پیشنهاد شورای همکاری خلیج فارس برای عضویت در این شورا نیز می گوید: «روابط ما با کشورهای حاشیه خلیج فارس بر اساس یک رابطه برادرانه و بسیار دوستانه است، مغرب اصرار دارد که این روابط بر اساس روابط قدیم خود بدون توقف ادامه داشته باشد و این به معنای وحدت با این شورا به آن معنایی که عده ای تصور می کنند، نیست. وحدت به مفهوم قدیمی آن سرابی بیش نیست، ما می توانیم با اشیائی عملی به یکدیگر نزدیک شویم، اروپا به معنای سطحی آن یکپارچه نیست، اروپا الآن یک کشور واحد نیست، در حالی که مرزها را بر داشته اند و اجازه انتقال کالا و افراد به خاک یکدیگر را داده اند و قوانین خود را به هم نزدیک کرده اند، این آن چیزی است که اکنون به آن نیاز داریم.»

تحریریه دیپلماسی ایرانی