جنجالی که ناوهای ایرانی به پا کرده‌اند

دیپلماسی ایرانی: دوباره در سودان جدال به پا شده است. این بار هم پای ایران در میان است. رسیدن دو ناو ایرانی جدید به بندر پورت سودان در دریای سرخ، در حالی که دو ماه پیش نیز همین ناوها به این بندر وارد شده بودند، جنجال تازه ای به پا کرده است. آن هم در حالی که تازه از جریان حمله جنگنده های اسرائیلی به کارخانه اسلحه سازی یرموک در جنوب خارطوم گذشته است. در این میان کشورهای عربی نیز لب به اعتراض گشوده اند. به گفته آنها نمایش قدرت ایران دیگر آنها را به ستوه آورده است.

به گزارش وب سایت شبکه خبری الجزیره، این در حالی است که دولت سودان این حرکت را اتفاقی ساده و طبیعی دانسته و آن را در چارچوب همکاری های دریایی سودان با همه کشورهای جهان قلمداد کرده است. در حالی که جریان های اپوزسیون و مخالف دولت رسیدن این دو ناو را باعث ایجاد تنشی تازه در بعد بین المللی برای کشورشان دانسته و از این حرکت خارطوم انتقاد کرده اند.

الصوارمی خالد سعد، سخنگوی رسمی ارتش سودان در جمع خبرنگاران در این باره گفت: «این دو ناو روز پنج شنبه به ساحل سودان رسیدند و گفته شد که در چارچوب همکاری های معمول و روتینی ای که نیروهای دریایی سودانی دارند، پهلو گرفتن آنها صورت گرفته است. این کار در چارچوب همکاری های دریایی و نظامی سودان با تمامی نیروهای دریایی کشورهای جهان انجام شده است.» مشابه همین مواضع را وزارت امور خارجه سودان نیز اتخاذ کرده است.

پیش از این، این دو ناو در پایان ماه اکتبر و تنها یک هفته پس از حمله اسرائیل به کارخانه اسلحه سازی یرموک در جنوب خارطوم وارد آب های سودان شده بودند و در بند پورت سودان پهلو گرفته بودند.

به رغم این توضیحات، مخالفان حکومت سودان نظر دیگری دارند. آنها می گویند که ورود دوباره این ناوهای به آب های سودان باعث ایجاد موج جدیدی از خشم بین المللی از کشورشان می شود و می گویند که پافشاری دولت به اتخاذ مواضع یک جانبه در دفاع از ایران باعث می شود تا کشورشان وارد مشکلات نامحدودی شود. به گفته آنها این کار بازی با آتش است و دولت سودان نمی تواند عواقب آن را از ملت دور نگه دارد.

فاروق ابوعیسی، رئیس هیئت اجرایی تجمع نیروهای مخالف دولت در این باره می گوید: «رفتارهای دولت نشان می دهد که نمی خواهد مسئولیتی را در قبال امنیت و حیات شهروندان قبول کند. به خصوص این که این رفتار باعث می شود تا سودان در روابط خود با کشورهای عربی به خصوص کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس متحمل هزینه های سنگینی شود.»

در مقابل این تحلیل، ژنرال محمد الامین العباس نظر دیگری دارد. وی می گوید: «ایران با این کار می خواهد خود را از محاصره تنگی که جامعه جهانی بر آن تحمیل کرده است، برهاند. تهران در حقیقت به دنبال مکان های جدیدی است تا بتواند از خودش حمایت کند. به خصوص اگر این موقعیت جایی در دریای سرخ باشد که در آن اسرائیل در آزادی شبه کامل همه گونه تحرکی را انجام می دهد.»

وی در ادامه می افزاید: «ایران برای خود ضرورت می داند که تایید کشورهای ساحل دریای سرخ را کسب کند، چرا که تهران می خواهد در مناطق حساس منطقه عربی و خاورمیانه حضور داشته باشد.»

عباس درباره سیاست های کشورش نیز می گوید: «سیاست ایران کاملا روشن و مشخص است، اما این دولت ماست که باید رفتارهای سیاسی خود را به گونه ای تعریف کند که از استراتژی کشورهای دیگر فاصله داشته باشد. ما یک بار هزینه حمایت از یکی از کشورهای معاند با غرب را داده ایم. در زمان جنگ خلیج فارس دوم خارطوم از نظام صدام حسین در حمله به کویت حمایت کرد که باعث شد کشور وارد مشکلات متعددی شود. در صورتی که این بار نیز نتواند استراتژی روشنی برای خود تعریف کند مجددا وارد همان راه خواهد شد.»

این در حالی است که ژنرال نورالدین محمد فرح پهلوگیری این دو ناو را امری بسیار عادی می بیند و می گوید: «این تنها سفری ساده در چارچوب تحرکات دیپلماتیک ناوهای جنگی بوده است که حسن نیت یک کشور میهمان را نسبت به کشور میزبان نشان می دهد.»

وی منکر نمی شود که ورود این ناوها به آب های سودان می تواند پیام های متعددی را به طرف های مختلف بدهد اما تاکید می کند که سودان خود نیز در زمینه های تجاری و فعالیت های دریایی کوتاهی های بسیاری داشته است.

فرح هشدار می دهد، اگر رسانه ها نسبت به این سفر با رویکرد مثبت همکاری نکنند ممکن است سودان دوباره وارد بحران تازه ای شود و دوباره در مظان همان اتهام هایی که به دولت سودان بر سر حمایت از تروریسم و ارسال اسلحه به غزه توسط غرب و اسرائیل زده می شد، قرار بگیرد و بی جهت به آن تعرض شود.

وی قبول دارد که ورود ناوهای ایرانی به آب های سودان سوال های متعددی را به وجود آورده است اما می گوید: «این سفر هیچ تاثیر نظامی ندارد چرا که ناوها جنگی هستند و به هیچ وجه دور از قواعد تعریف شده، عمل نمی کنند.»

کشورهای عربی نیز به نوعی نسبت به این سفر موضع گرفته اند. خالد الدخیل، تحلیلگر عربستانی مسائل سیاسی در این باره می گوید: «سودان باید این مساله را درک کند که عربستان به هیچ وجه این سفر را نمی پذیرد.»

تا کنون دولت عربستان هیچ موضع رسمی ای در این زمینه اتخاذ نکرده است اما روزنامه دولتی الریاض به سودان هشدار داده است که میزبانی از این دو ناو باعث ایجاد مخاطراتی در روابط سودان با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس می شود.

تحریریه دیپلماسی ایرانی