گزینه جدید اوباما برای مذاکره هسته‌یی با ایران
گروه سياسي اعتماد - آزاده افتخاري: همزمان با اظهارات سخنگوي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي درباره توافق تهران و آژانس براي از سرگيري مذاكرات هسته‌يي در 23 آذرماه، برخي مقامات از تصميم دولت اوباما براي رويكردي جديد در مذاكرات هسته‌يي با جمهوري اسلامي خبر دادند. همچنين اعلام شد نمايندگان گروه 1+5 نيز براي بررسي موضوع ايران اول آذرماه در بروكسل تشكيل جلسه مي‌دهند. روز جمعه گيل تودو، سخنگوي آژانس اعلام كرد، آژانس بين‌المللي انرژي اتمي و ايران توافق كرده‌اند در تاريخ 13 دسامبر (23 آذرماه) مذاكرات بيشتري در تهران داشته باشند. وي افزود: هدف از اين مذاكرات تكميل رويكردي ساختاري براي حل موضوعات باقي‌مانده مربوط به برنامه هسته‌يي ايران است. به گفته وي آژانس در تاريخ مشخص شده هياتي از مذاكره‌كنندگان هسته‌يي خود را به تهران مي‌فرستد. علي‌اصغر سلطانيه، نماينده دائم ايران در آژانس بين‌المللي انرژي اتمي ضمن تاييد اين خبر گفت: ايران و آژانس در ادامه مذاكرات قبلي، دور ديگري از مذاكرات را 23 آذرماه در تهران برگزار مي‌كنند. در آخرين دور از مذاكرات ايران و آژانس در وين سلطانيه، رياست هيات مذاكره‌كننده ايران را بر عهده داشت و هرمان ناكارتس، معاون مديركل آژانس در امور پادمان‌ها نيز هيات آژانس را سرپرستي مي‌كرد. پيش از اين، ايران و آژانس در بهمن و اسفند سال 90 در تهران و ارديبهشت، خرداد و شهريور 91 در وين با يكديگر بر سر تهيه مداليته و چارچوبي براي حل و فصل موضوعات باقي‌مانده بر سر برنامه هسته‌يي ايران مذاكره كرده‌اند، اما هنوز به توافقي بر سر چگونگي حل و فصل موضوعات دست پيدا نكرده‌اند. همچنين در رابطه با موضوعات فني ميان ايران و آژانس، يوكيا آمانو، مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي اول خرداد سال جاري در سفري يك روزه به تهران درباره درخواست‌هاي آژانس از ايران به ويژه اجازه بازديد و بازرسي بازرسان از سايت نظامي پارچين با مقامات كشورمان ديدار و گفت‌وگو كرد. وي همچنين ضمن ابراز تمايل براي ادامه مذاكره با ايران مدعي شد جمهوري اسلامي با بازرسان آژانس همكاري نكرده است. در شرايطي كه قرار است ششمين دور از مذاكرات هسته‌يي ايران و آژانس ماه آينده از سرگرفته شود، آسوشيتدپرس نيز به نقل از برخي مقامات گزارش داد دولت اوباما در حال بررسي رويكردي جديد در مذاكره با ايران براي محدود ساختن برنامه‌هاي هسته‌يي اين كشور است كه مي‌تواند در مقايسه با تلاش‌هاي قبلي تحريم‌ها را با سرعت بيشتري تعديل كند. البته در صورتي كه تهران مصالحه‌يي چشمگير‌تر نسبت به آنچه تاكنون درباره آن بحث شده، ايجاد كند. به گزارش اين خبرگزاري امريكايي، اين پيشنهاد يكي از چند گزينه مطرح پيش از آغاز دور بعدي مذاكرات گروه 1+5 (امريكا، انگليس، فرانسه، چين، روسيه و آلمان) با ايران است و هدف امريكا از طرح آن تلاش براي جلوگيري تكرار نتيجه شكست براي دور آتي گفت‌وگو‌ها با ايران است. اين در حالي است كه مذاكره‌كنندگان ارشد گروه 1+5 نيز قرار است اول آذرماه در بروكسل تشكيل جلسه دهند. يك مقام غربي ضمن اشاره به تاريخ مذاكرات اين گروه در بروكسل براي بررسي مساله هسته‌يي ايران پيش‌بيني كرده است احتمالا دور بعدي گفت‌وگو‌هاي هسته‌يي 1+5 با ايران اوايل سال آينده ميلادي برگزار خواهد شد.
اين پيش‌بيني در حالي مطرح مي‌شود كه پيش از اين برخي كارشناسان اين‌گونه گمانه زني كرده بودند كه مذاكرات هسته‌يي با ايران مدت كوتاهي پس از برگزاري انتخابات رياست‌جمهوري امريكا احيا مي‌شود. اما اكنون اين پيش‌بيني از اواخر نوامبر به اوايل سال آتي ميلادي تغيير كرده است.
در صورتي كه اين پيش‌بيني صحيح باشد، احتمالا دور بعدي مذاكرات در زماني پس از پايان تعطيلات سال نو ميلادي در كشورهاي غربي برگزار خواهد شد. گفتني است به موازات اشاره ديپلمات‌ها و مقامات غربي به تلاش دولت اوباما براي تدوين رويكردي جديد در قبال ايران، كنگره امريكا در حال بررسي اعمال تحريم‌هاي جديد عليه ايران است.
برخي تحليلگران بر اين باورند اگر بنا باشد مذاكرات در سال آينده ميلادي از سر گرفته شود، دولت اوباما فرصت دارد تا كارايي تحريم‌هاي جديد در تعامل ديپلماتيك با ايران را بررسي كند. گزارش‌ها حاكي از آن است كه به دنبال مخالفت ايران با پيشنهاد‌هاي قبلي غرب، سياستگذاران امريكايي به فكر افتادند تا شكل اين پيشنهادها را تغيير دهند.
به اين ترتيب كه بدون ارائه امتياز‌هاي بيشتر به جمهوري اسلامي، اين پيشنهادها براي تهران جذاب‌تر باشند. البته هنوز جزييات اين پيشنهادها منتشر نشده اما انتظار مي‌رود همچنان مبناي آن بر تعليق غني‌سازي در مقابل تعديل برخي تحريم‌ها استوار باشد. مقامات مي‌گويند دولت اوباما در حال بررسي پيشنهاد‌هاي توسعه‌يافته‌يي است كه در صورت همكاري ايران به آن جامه عمل مي‌پوشاند.
به عنوان مثال احتمال لغو برخي تحريم‌هاي مربوط به صنعت نفت ايران وجود خواهد داشت. اما اين اقدام تنها در صورتي انجام مي‌شود كه تهران نسبت به توافقي بزرگ‌تر در مساله هسته‌يي خود با غرب اقدام كند. واشنگتن و متحدان اروپايي‌اش و برخي كشورهاي عربي ادعاي ترديدآميز بودن برنامه‌هاي هسته‌يي ايران را مطرح كرده و به همين دليل تحريم‌هايي را اعمال مي‌كنند.
اين در حالي است كه تهران همواره بر صلح‌جويانه بودن اهداف هسته‌يي خود تاكيد دارد. از سوي ديگر دولت اوباما نيز در چند ماه منتهي به برگزاري انتخابات همواره اعلام كرده كه به ديپلماسي در قبال ايران متعهد است و اكنون با انتخاب مجدد اوباما به عنوان رييس‌جمهور امريكا نگاه‌ها به وي دوخته شده كه چگونه از ديپلماسي درباره ايران استفاده مي‌كند. اين در حالي است كه اوباما در چند ماه اخير توانست با تهديد نظامي رژيم صهيونيستي عليه ايران مقابله كند، در حالي كه مقامات تل آويو تا اوايل تابستان همچنان به سخن‌پراكني‌هاي خود درباره اقدام نظامي عليه تاسيسات هسته‌يي ايران ادامه مي‌دادند اما رفته‌رفته از شدت مواضع اسراييل كاسته شد.
بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير اسراييل در جريان سخنراني ماه سپتامبر خود در سازمان ملل براي نخستين‌بار اعلام كرد تا بهار يا تابستان سال آينده ايران به نقطه حساس در برنامه‌هاي هسته‌يي خود نمي‌رسد. از آن پس ديگر سخني از اقدام نظامي به ميان نيامد و ايهود باراك، وزير دفاع اسراييل نيز اظهارات غافلگير‌كننده‌يي درباره ايران به زبان آورد.
وي كه همواره به همراهي با مواضع نتانياهو شهرت داشت اواخر ماه گذشته اعلام كرد ايران با تبديل بخشي از ذخاير اورانيوم غني‌شده خود به پودر اقدامات صلح‌آميز در برنامه‌هاي هسته‌يي انجام داده است.
وي پنجشنبه شب نيز در گفت‌وگو با كانال 2 تلويزيون اسراييل اعلام كرد جدول زماني غني‌سازي در ايران با تعليقي هشت ماهه مواجه است. اكنون با فروكش كردن تهديد نظامي اسراييل و پيروزي اوباما در انتخابات رياست‌جمهوري، وي مي‌تواند با فراغ بال بيشتري رويكرد خود را درباره ايران طراحي كند. تعدادي از كارشناسان بر اين باورند در صورت حذف يا تعديل فشار تل آويو بر واشنگتن براي موضع‌گيري تند عليه ايران، رويكرد اوباما در قبال ايران سازنده‌تر خواهد بود. هرچند كه در مقابل گروهي با اشاره به اعمال تحريم‌هاي امريكا عليه ايران و تلاش براي تصويب تحريم‌هاي جديد آن را مانعي جدي در راه به ثمر رسيدن مذاكرات توصيف مي‌كنند.
از سوي ديگر حمله دو جنگنده ايراني سوخو 25 به يك پهپاد امريكايي كه 10 روز قبل و در آستانه انتخابات امريكا انجام شد، ترديد‌هايي را درباره مذاكرات امريكا با ايران ايجاد كرده است. مقامات تهران مي‌گويند اين پهپاد به آسمان ايران وارد شده بود و به همين دليل هدف شليك جنگنده‌ها قرار گرفت. البته هنوز تهران يا واشنگتن درباره اينكه آيا اين اقدام مي‌تواند به منزله درگيري و افزايش تنش‌ها در منطقه باشد، موضع‌گيري نكرده‌اند و امريكا تنها از طريق سفارت سويس، دفتر حافظ منافع خود در ايران، مراتب اعتراض خود را اعلام و خاطرنشان كرده است كه پرواز پهپادها ادامه‌دار خواهد بود.
نظر شما :