گزارش وزارت اطلاعات درباره پیمان «کمپ‌دیوید»
سایت وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی طی گزارشی به بررسی وضعیت شبه جزیره سینا و تعاملات بین اسراییل و مصر پرداخته است.
پایگاه اطلاع رسانی وزارت اطلاعات نوشت: بعد از انقلاب مصر، صحرای «سینا» شاهد درگیریها زیادی بین ارتش مصر و شبه نظامیان بوده است، تا جایی که تا نیمه مرداد امسال، نزدیک به ۳۰ مورد از این درگیریها گزارش شده است. در یکی از آخرین درگیریهای این منطقه، در نزدیکی مرز غزه، مصر و سرزمینهای اشغالی، یعنی جنوب گذرگاه رفح، در ۵ اوت، یکی از پستهای بازرسی گذرگاه رفح مورد حمله افراد مسلح قرار گرفت. ارتش مصر نیز، چند روز بعد، در تاریخ ۸ اوت، با هدف قرار دادن حدود ۲۰ تن از شبه نظامیان مستقر در صحرای سینا، طی یک عملیات نظامی هوایی، این حملات را پاسخ داد.
بعد از بروز چند باره این اتفاقات، گمانه زنیهای زیادی در مورد هویت اصلی مهاجمان انجام گرفته است، اما هیچ کدام نتوانسته است به طور اصولی به سوال مورد نظر پاسخ دهد. به طور مثال، در جایی رهبران حماس معتقدند که این حملات، توسط اسرائیل برای تسویه حساب مصر جدید با این گروهها برنامه ریزی شده است، اما در جایی دیگر تلویزیون دولتی مصر، این مهاجمان را « شبه نظامیان اسلامگرا » نام گذاری میکند. در این میان اخوان المسلمین، در سایت خود، از احتمال اینکه در پس این حملات، سرویسهای امنیتی موساد و اسرائیل قرار داشته باشند سخن گفته است و معتقد است که هدف اصلی این حملات، انتساب این اقدامات به اسلامگرایان و در نهایت تضعیف موقعیت رئیس جمهور اسلامگرای مصر، «محمد مرسی» است. البته به گفته یکی از مقامات ارشد نظامی مصر نیز، این افراد ستیزه جویانی جهادی هستند که از نواز غره به مصر نفوذ کرده و دست به حرکات میزنند.
انقلاب ۲۵ ژانویه و آینده صحرای سینا
بنابر اعتراض ساکنین منطقه سینا، مبنی بر حضور شبه نظامیان در منطقه و انجام اقدامات نظامی در آنجا، در همین ایام، یعنی اوایل ماه اوت، وزیر کشور کابینه جدید مصر، « احمد جمال الدین »اعلام کرد که اعزام ارتش به منطقه سینا را در دستور کار خود قرار داده است، اما با گذشت زمان، هیچ نشانهای از حضور ارتش جهت پاکسازی نیروهای شبه نظامی دیده نشد. از زمان سقوط حسنی مبارک، دیکتاتور مصری، از حدود یک سال و نیم گذشته تا کنون، مناطق ویژه در صحرای سینا، توسط اعضای سازمان¬های اسلام¬گرای افراطی و قاچاقچیان، بشدت ناامن گردیده است. خط انتقال گاز مصر به اسرائیل، از صحرای سینا میگذرد، که این مورد در کنار موقعیت حساس سیاسی و جغرافیایی آن باعث شده است تا این منطقه هر روز شاهد عملیاتهای گوناگونی باشد. قبایل ساکن این منطقه، اکثرا به فعالیتهایی چون قاچاق اسلحه، انسان و مواد مخدر مشغول هستند، که همین فعالیتها باعث شده تا این نوع فعالیت اقتصادی به غزه نیز سرایت کند و بعضی از عناصر جهادی فلسطین به سمت صحرای سینا متمایل شوند.
روابط اخوان المسلمین مصر با اسرائیل و حادثه سینای شمالی
بعد از وقوع انقلاب در مصر، چند مورد حمله نظامی به سرزمینهای اشغالی از خاک مصر صورت گرفت، که همین موضوع باعث شد تا اسرائیل، علاوه بر تقویت حضور نیروهای نظامی خود در مناطق مرزی، از منطقهای با نام «کرم ابوسالم»، تا غرب یکی از شهرهای خود به نام «ایلات»، به طول ۲۴۰ کیلومتر اقدام به دیوار کشی در مرزهای خود کند. با توجه به حضور رییس جمهوری اسلامگرا در مصر، اسرائیل به هیچ وجه این موضوع را برنتافته است، به همین دلیل هر دو طرف سعی کردهاند تا بین تشکیلات نظامی و امنیتی خود هماهنگی و همکاریها را حفظ کنند. آمادهسازی، فضا برای ایجاد درگیری نظامی بین سلفیهای ساکن غزه با اسلام سیاسی در مصر جدید، باعث خواهد شد تا در مصر، موضع اصلی اخوانیهای اسلامگرا تضعیف شده و این موضوع باعث عدم گسترش روابط میان حماس و مصر جدید گردد. در واقع، اسرائیل میکوشد تا با ایجاد شرایط برای به نتیجه رسیدن راهبرد بیان شده، در دراز مدت، مصریها را وادار سازند تا بالاجبار معاهده کمپ دیوید را حفظ کرده و بیش از بیش به سمت همکاریهای نظامی و امنیتی با اسرائیل متمایل گردند.
احتمال میرود که مصر، با توجه به وجود نا امنیهای گسترده در صحرای سینا، به دنبال افزایش حضور نظامی خود در این منطقه باشد که این موضوع مستلزم دو عملکرد دیگر است، نخست ایجاد تغییراتی در پیمان صلح میان دو کشور و دیگری انجام مذاکرات دو جانبه و جلب توافق اسرائیل برای این موضوع. در صورت وقوع این امر، میتوان به این موضوع اشاره کرد، که احتمالاً این همان برنامه ریزی اسرائیلیها، برای دستیابی به مشروعیت سیاسی جدید بعد از شروع انقلابهای منطقه و کشاندن اخوانیهای مصر به پای میز مذاکره باشد.
با توجه به اینکه مصر، «جیش الاسلام» را مسئول اقدامات نظامی اخیر منطقه میداند؛ بعد از اجرای عملیاتهای نظامی در منطقه سینا، درخواست خود مبنی بر اعلام مشخصات مظنونین این عملیات که تعداد آنها به هشت نفر میرسید را به مسئولین جنبش حماس ابراز کرد. علاوه بر این، رئیس جمهور جدید مصر، محمد مرسی، دستور تشدید حضور نظامیان ارتش و پلیس را در این منطقه صادر و با حضور در مناطقی که شبه نظامیان در آنجا عملیات انجام داده بودند، بر پاکسازی کامل مناطق از وجود تروریستها تاکید کرد. در این زمینه، مصر و ایالات متحده آمریکا در تلاش هستند تا برای منطقه سینا، نقشه امنیتی جدیدی را طراحی کنند که انجام این عمل میتواند بعدها به تغییر یا اصلاح «کمپ دیوید» منجر شود. واضح است که میانجیگری ایالات متحده آمریکا برای اعمال هرگونه تغییر در این معاهده الزامی است.
پس از وقوع حوادث در صحرای سینا و عملیات ارتش مصر، جهت پاک سازی منطقه، اخباری مبنی بر توافق میان وزارت دفاع آمریکا و مقامات مصری راجع به تبادل اطلاعات پنتاگون، با ارتش و پلیس مصر درباره «سینا» به گوش رسیده است. وزیر خارجه آمریکا و نخست وزیر جدید مصر، دو سمت این توافقات مهم هستند. اما به نتیجه رسیدن این توافقات، و حضور احتمالی نیروهای نظامی آمریکا در منطقه، نتایجی را در پی دارد؛ نخست میتوان اذعان داشت که مقامات آمریکایی به هدف خود برای به دست آوردن فرصتی جهت کم کردن حساسیت این روابط دست پیدا کردند. ثانیاً اینکه این حضور از یک سو مقدمات تغییر و اصلاح معاهده کمپ دیوید را فراهم میسازد و از سوی دیگر حضور نظامی و اطلاعاتی آمریکا در منطقه، خیال مقامات اسرائیلی را آسوده میسازد. به نظر میرسد تا پایان کامل ماموریت ارتش مصر در منطقه سینا، این گفتوگوها ادامه داشته باشد.
صحرای سینا و پرواز هواپیمای نظامی مصر بر فراز مناطق بدون سلاح
مناطق «ج» و «د»، مناطقی هستند که با نام « مناطق بدون سلاح» نام گذاری شدهاند و هیچ عملیات نظامی یا حتی اسلحهای در این مناطق نباید وجود داشته باشد. اما بعد از انقلاب مصر، برای اولین بار از تاریخ ۱۹۷۹ میلادی تاکنون، هواپیماهی نظامی مصری توانستند در این مناطق به پرواز درآیند، که این اقدام با هیچ گونه مخالفتی از سوی اسرائیل مواجه نشد، که میتواند بیانگر موافقت تلویحی اسرائیل با این عمل باشد. « اسماعیل هنیه» نیز در این مورد اعلام کرد: « ما برای استقرار و امنیت مصر همکاری میکنیم و برای گشایش دوباره رفح و بازگشت زندگی دوباره به غزه آماده همکاری هستیم». در این معاهده حضور هواپیماها و خمپاره اندازهای مصری در شمال شرقی صحرای سینا منع شده و تنها به حضور چندصد نظامی و پلیس مصری بسنده شده است.
در کل، باید پذیرفت که مصر جدید و حکومت آن خواهان زیادی دارد. از یک سو اسرائیل برای نزدیکی به مصر تلاش خود را دو چندان کرده و از سوی دیگر، جنبش حماس برای نزدیکی به آنها برنامههای زیادی دارد. در این میان، وجود عناصر سلفی تروریست، یکی از بزرگترین چالشهای حال حاضر غزه است. اسرائیلیها تمام تلاش خود را به کار گرفتهاند تا از این موضوع به نحو احسن بهره برداری کنند و هم جهت برهم زدن روابط مصر با غزه از آن استفاده کنند و هم از آن برای تهدید هرچه بیشتر حماس استفاده کنند. در مقابل، ایالات متحده آمریکا نیز تمام تلاش خود را بر وارد کردن حکومت تازه تاسیس اخوان به بلوک جدید مبارزه با تروریسم متمرکز کرده است، که با فرض بروز این اتفاق، باید بپذیریم که اسلام سیاسی اخوانی، به پروندههای سیاسی- امنیتی خاورمیانه ورود کرده است.
نتیجه گیری
گروههای سلفی، به دلیل حضور قبایل گوناگون، فقر اقتصادی و ملاحظات امنیتی در دراز مدت به راحتی در صدد جبران اقدامات خود بر میآیند، بنابراین واضح است که واکنش سریع ارتش مصر علیه شبه نظامیان جهادی – سلفی در منطقه صحرای سینا کارساز نیست؛ به همین علت برای اینکه بتوان از فرصت طلبیهای اسرائیل جلوگیری کرد، اقداماتی را باید در برنامههای مقامات مصری بررسی کرد؛ این اقدامات را میتوان بدین صورت طبقه بندی کرد :
- رفع و رجوع کردن مشکلات قبایل بدوی ساکن سینا: حوادث بوجود آمده در صحرای سینا و درگیریهای ایجاد شده، باعث شد تا با حضور مستقیم نظامی و امنیتی نیروهای مصری، حل و فصل و رسیدگی به تقاضاهای قبیلهای در سینا، از امری ثانویه و فرعی در سیاستهای مصر جدید، به امری مهم بدل شده و به یکی از اولویتهای اصلی اجتماعی، سیاسی مصر تبدیل گردد؛ توسعه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی این جوامع بدوی و در کنار آن رسیدگی به بحث زندانیان این منطقه جز موارد مهم این راهبرد تلقی میگردد.
- تغییر ابعاد تعاملات امنیتی: حضور مستقیم از بعد امنیتی مصر در مرزهای خود بویژه غزه، و تعامل با نیروهای جنبش حماس، یکی از مهمترین عوامل در تغییر ابعاد تعاملات امنیتی است. تسلط همه جانبه و کامل امنیتی دولت جدید مصر در شبه جزیره سینا، توانایی جلوگیری از هر گونه حوادثی منجمله جلوگیری از قاچاق اسلحه از مرزهای لیبی به غزه، را به آنها داده است.
- سعی در گسترش همکاریهای امنیتی در مرزها با جنبش حماس: گسترش همکاریهای امنیتی و سعی در ایجاد توافقات امنیتی با جنبش حماس، در جهت کنترل قاچاق اسلحه، تعقیب تروریستها و میتواند از جدیدترین ابعاد ایجاد روابط بین جنبش حماس و مصر باشد. به نظر میرسد که کارآمدترین و شفا بخشترین نسخه موجود برای دو طرف در دو سوی مرز رفح، این گزینه است.
- بررسی مجدد تعهدات امنیتی پیمان « کمپ دیوید»: با تغییرات بوجود آمده و حوادث پیش آمده، بررسی مواردی چون حضور مستقیم نیروهای مصری در مناطق ویژه طبق معاهده مورد نظر و نقل و انتقالهای آزاد نظامی ضروری به نظر میرسد. به طور کلی، تجدید نظر در تمامی مواد امنیتی این معاهده مهم به نظر میرسد.
نظر شما :